ΕΣ/ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΣΤ/192/2025
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Η Πράξη 192/2025 του ΣΤ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας διαπραγμάτευσης, χωρίς προηγούμενη προκήρυξη διαγωνισμού, για την προμήθεια 7.300.000 κ.μ. ύδατος από τη Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης Αποχέτευσης Χανίων (Δ.Ε.Υ.Α. Χανίων) προς τον Οργανισμό Ανάπτυξης Κρήτης Α.Ε. (Ο.Α.Κ. Α.Ε.), εκτιμώμενης αξίας 2.263.000,00 ευρώ πλέον ΦΠΑ, με δικαίωμα προαίρεσης. Το Κλιμάκιο εφάρμοσε αναλόγως τις διατάξεις του Βιβλίου ΙΙ του ν. 4412/2016 και έκρινε ότι η προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία διαπραγμάτευσης (άρθρο 269 περ. γ΄ υποπερ. ββ΄) είναι νόμιμη, καθώς ο Ο.Α.Κ. Α.Ε. αποτελεί τον μοναδικό τεχνικά ικανό πάροχο ύδατος. Καταλήγοντας, αποφάνθηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης, υπό την προϋπόθεση συμπλήρωσης των αριθμών των σχετικών αποφάσεων των Δ.Σ. στο προοίμιο.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/Ε ΚΛΙΜΑΚΙΟ/216/2025
Η απόφαση (Πράξη 216/2025) του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Σύνδεση κόμβου Μουρνιών του Β.Ο.Α.Κ. με την πόλη των Χανίων», ανατεθέντος από τον Ο.Α.Κ. Α.Ε. Η αρχική σύμβαση είχε συμβατικό τίμημα 2.762.525,22 ευρώ (χωρίς αναθεώρηση και Φ.Π.Α.). Το Κλιμάκιο διαπίστωσε ότι η συνολική αύξηση της αξίας της αρχικής σύμβασης, αθροιζόμενη από την 1η (€277.617,91) και την 2η (€110.921,70) συμπληρωματική σύμβαση, ανέρχεται σε 14,06% επί της αρχικής αξίας, χωρίς Φ.Π.Α. και αναθεώρηση. Καθώς το ποσοστό αυτό υπολείπεται του ορίου 15% που προβλέπεται στο άρθρο 132 παρ. 2 του ν. 4412/2016, η τροποποίηση κρίνεται ως ήσσονος σημασίας («de minimis»). Συνεπώς, η σύμβαση εξαιρείται από τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας, και ως εκ τούτου, η εισαγωγή της ενώπιον του Κλιμακίου κρίνεται απαράδεκτη βάσει του άρθρου 324 παρ. 5 περ. α΄ του ν. 4700/2020.
ΝΣΚ/252/2012
Δυνατότητα και διαδικασία άμεσης καταγγελίας της υφιστάμενης σύμβασης με τον παρόντα τηλεπικοινωνιακό πάροχο όλων των υπηρεσιών του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, ήτοι τον ΟΤΕ Α.Ε. και προσωρινή άμεση ανάθεση του έργου σε άλλο πάροχο που θα επιλέξει το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ.(..)Κατάσταση : Εκκρεμεί αποδοχή
Το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ δύναται να καταγγείλει την υφιστάμενη σύμβαση αορίστου χρόνου, το κείμενο της οποίας δεν ανευρίσκεται, με τον παρόντα τηλεπικοινωνιακό πάροχο «ΟΤΕ Α.Ε.», μετά την επελθούσα νομοθετική ρύθμιση περί απελευθέρωσης των τηλεπικοινωνιών. Η καταγγελία δύναται να γίνει άμεσα και αζημίως για το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και η διαδικασία η οποία θα πρέπει να ακολουθηθεί είναι ότι θα πρέπει να κοινοποιηθεί με δικαστικό επιμελητή έγγραφο καταγγελίας από τον πελάτη (ΙΚΑ-ΕΤΑΜ) προς τον τηλεπικοινωνιακό πάροχο (ΟΤΕ Α.Ε.). Στη συνέχεια, η ανάθεση της συγκεκριμένης παροχής υπηρεσιών δύναται να ανατεθεί μόνο βάσει του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου περί προμηθειών του δημόσιου τομέα. Μέχρι να ολοκληρωθεί η επίσημη διαγωνιστική διαδικασία (ανοικτός διαγωνισμός) υφίσταται το θεσμικό πλαίσιο για να λάβει χώραν, ως ασφαλέστερη και επικρατέστερη λύση, η προσωρινή ανάθεση της παροχής υπηρεσιών τηλεπικοινωνιακού παρόχου από το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ με διαπραγμάτευση, ύστερα από δημοσίευση σχετικής προκήρυξης διαγωνισμού, επειδή οι υπηρεσίες τηλεπικοινωνιών, δεδομένης της τεράστιας υλικοτεχνικής υποδομής του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, η οποία θα χρειαστεί αναβάθμιση και την ικανοποίηση του όρου των πλέον ανταγωνιστικών παροχών-προσφορών, δεν επιτρέπουν το συνολικό προκαθορισμό των τιμών.
ΕΣ.ΚΛΙΜΑΚΙΟ Ε/307/2025
Η Πράξη 307/2025 του Ε΄ Κλιμακίου (Γ΄ Διακοπών) του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάθεσης και του σχεδίου σύμβασης για το έργο «Στατική ενίσχυση και νέα διαρρύθμιση του κτηρίου του Πανεπιστημίου Κρήτης» στο Ρέθυμνο. Το έργο, προϋπολογισμού €2.671.348,48 πλέον ΦΠΑ, ανατέθηκε μέσω ανοικτής διαδικασίας με κριτήριο ανάθεσης τη χαμηλότερη τιμή, με αξιολόγηση μελέτης (άρθρο 50 του ν.4412/2016). Φορέας υλοποίησης ήταν ο Οργανισμός Ανάπτυξης Κρήτης Α.Ε. (Ο.Α.Κ. Α.Ε.). Παρότι υποβλήθηκε προδικαστική προσφυγή, αυτή τέθηκε στο αρχείο λόγω παραίτησης. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι δεν διαπιστώθηκαν νομικές πλημμέλειες κατά τη διαδικασία ανάδειξης του αναδόχου (του οικονομικού φορέα «… ΑΕ») και, κατά συνέπεια, δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης, υπό τον όρο να συνυπογραφεί και από τον Κύριο του έργου, το Πανεπιστήμιο Κρήτης.
ΕλΣυνΤμ.6/3239/2013
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΝΕΡΟΥ:..Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την υπό κρίση αίτηση, έσφαλε το Κλιμάκιο σχετικά με την επιβολή του όρου να αναγραφεί στο συμβατικό κείμενο το συνολικό κόστος της ανάθεσης ποσού 3.456.000 με τη διευκρίνιση ότι καλύπτει αφενός τη μέγιστη δυνατή κατανάλωση των 584.000 κ.μ. ετησίως, αφετέρου και το κατασκευαστικό κόστος, καθώς η πρόβλεψη στο σχέδιο σύμβασης της μέγιστης ποσότητας ύδατος των 584.000 κ.μ. αναφέρεται στη μέγιστη δυναμικότητα των εγκαταστάσεων αφαλάτωσης (αποτελούμενη από δύο δεξαμενές των 800 κ.μ.Χ12 μήνες) και όχι στην τελικώς παρασχεθείσα κατ’ έτος ποσότητα αφαλατωμένου ύδατος, η οποία τόσο από το κείμενο της διακήρυξης και των συνοδευόντων αυτή τευχών όσο και από το έντυπο προσφοράς του αναδόχου προκύπτει σαφώς ότι αφορά στην ελάχιστη εγγυημένη ποσότητα των 300.000 κ.μ. νερού ετησίως, την οποία και μόνο καλύπτει η προσφερόμενη τιμή των 0,96 ευρώ ανά κ.μ., ήτοι των 3.456.000,00 ευρώ για το σύνολο της 12ετούς διάρκειας της σύμβασης, περιλαμβάνοντας στο ποσό αυτό και το λειτουργικό και κατασκευαστικό κόστος των σχετικών εγκαταστάσεων.
Ομοίως και ως προς τους λοιπούς δύο όρους περί δυνατότητας καταβολής πρόσθετης αμοιβής στην ανάδοχο και επαύξησης του συμβατικού αντικειμένου, θα πρέπει να επισημανθεί ότι η νομιμότητά τους δεν είναι δυνατόν να κριθεί κατά το στάδιο του προσυμβατικού ελέγχου, αλλά όταν ανακύψει το σχετικό ζήτημα κατά την εκτέλεση της σύμβασης αυτής και μόνον υπό τη συνδρομή των προϋποθέσεων που ορίζουν, κατά περίπτωση, οι διατάξεις του π.δ/τος 59/2007 και οι αντίστοιχες διατάξεις του ισχύοντος, κατά τον κρίσιμο χρόνο της ανάθεσης των νέων εργασιών, εκδοθέντος κατ’ άρθρο 209 παρ. 2 ν. 3463/2006, προεδρικού διατάγματος περί ρύθμισης της παροχής υπηρεσιών προς τους Δήμους και μέχρι τότε του ήδη ισχύοντος π.δ/τος 28/1980 (VI Τμήμ. ΕΣ 1907/2013, 95/2008).Κατ’ ακολουθίαν αυτών που προηγουμένως κρίθηκαν η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης και η παρέμβαση πρέπει να γίνουν δεκτές . Να ανακληθεί η 100/2013 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου...
ΕΣ/ΚΛ ΣΤ/86/2025
Η Πράξη 86/2025 του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου σύμβασης για την «Προμήθεια και εγκατάσταση υπολογιστικού εξοπλισμού, αποθηκευτικού χώρου και λογισμικού» από την ΕΔΥΤΕ Α.Ε. Η συνολική συμβατική αξία ανέρχεται σε 35.464.206,43 ευρώ πλέον Φ.Π.Α. Η προμήθεια χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (Τ.Α.Α.) και τον οργανισμό EuroHPC JU. Το Κλιμάκιο, καταλήγοντας στον έλεγχό του, έκρινε ότι δεν συντρέχουν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες, καθώς η Επιτροπή Διαγωνισμού απέρριψε νομίμως μία προσφορά λόγω μη κάλυψης τεχνικών προδιαγραφών και πρότεινε ως προσωρινή ανάδοχο την εταιρεία «.. Ε.Π.Ε.». Συνεπώς, αποφασίστηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/429/2021
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου σύμβασης και της διαδικασίας διαπραγμάτευσης για την ανάθεση από τον Περιφερειακό Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (Φ.Ο.Δ.Σ.Α.) … Α.Ε. της υπηρεσίας «ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΒΛΑΒΩΝ ΤΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ … ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΥΚΛΩΝΑ ΙΑΝΟ», συνολικής εκτιμώμενης δαπάνης 1.720.000 ευρώ (με Φ.Π.Α.).(....)Δεν προκύπτει ότι έχει παραταθεί η ισχύς της ... απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με την οποία προβλέφθηκε η μεταφορά από τον Φο.Δ.Σ.Α. … Α.Ε. δεματοποιημένων υπολειμμάτων επεξεργασίας αστικών στερεών αποβλήτων μέγιστης ποσότητας 10.000 τόνων του Δήμου … στις νόμιμα λειτουργούσες εγκαταστάσεις επεξεργασίας αποβλήτων(....)Κατ' ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι στην ελεγχόμενη διαδικασία διαπραγμάτευσης συντρέχουν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες με συνέπεια να κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης.
ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1704/2021.
ΕΣ/Ε ΚΛΙΜΑΚΙΟ/208/2025
Η Πράξη 208/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάθεσης του έργου «ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΚΑΙ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΕΕΛ ΠΑΝΑΓΙΑΣ-ΠΟΤΑΜΙΑΣ» της Δ.Ε.Υ.Α. Θάσου, με συμβατική δαπάνη 5.986.646,25 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.). Ο διαγωνισμός διεξήχθη με κριτήριο ανάθεσης τη βέλτιστη σχέση ποιότητας-τιμής. Από τους δύο διαγωνιζόμενους, ο ένας απορρίφθηκε επειδή η επικαλούμενη εμπειρία του ήταν εκτός της ζητούμενης δεκαετίας 2013-2022. Ο εναπομείνας οικονομικός φορέας, «... Α.Ε.», αναδείχθηκε προσωρινός ανάδοχος με συνολική βαθμολογία 60,09. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης, υπό τον όρο της διενέργειας συγκεκριμένων διορθώσεων, όπως η ορθή συμπλήρωση του ποσού της εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης και η διόρθωση ορισμένων αριθμών αποφάσεων της Δημοτικής Επιτροπής Θάσου και στοιχείων χρηματοδότησης.
ΕΣ/Α' ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜ/1825/2021
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Ζητείται η αναθεώρηση της 916/2021 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Mε την απόφαση αυτή απορρίφθηκε η από 12.4.2021 προσφυγή του ήδη προσφεύγοντος Δήμου Χανίων για ανάκληση της 135/2021 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του ως άνω Δήμου και της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «… Ανώνυμη Εταιρεία (Ο.Τ.Α.)» και τον διακριτικό τίτλο «… Α.Ε. (ΟΤΑ)», με αντικείμενο τη συλλογή και μεταφορά των Αστικών Στερεών Αποβλήτων του Δήμου για δώδεκα μήνες (2021-2022), υπό τον όρο ότι θα εκδοθούν εγκριτικές αποφάσεις των αρμοδίων οργάνων του Δήμου και της εταιρείας για την προσθήκη του αναλογούντος ποσού ΦΠΑ επί του προϋπολογισμού της σύμβασης και ότι θα εκδοθεί σχετική πράξη ανάληψης υποχρέωσης από τον ήδη προσφεύγοντα.(....)Ο στ΄ λόγος της υπό κρίση προσφυγής, με τον οποίο προβάλλεται ότι δεν πρέπει να επιβαρυνθεί η ελεγχόμενη σύμβαση με ΦΠΑ, διότι τούτος θα επιρριφθεί στον Δήμο Χανίων, ο οποίος βαρύνεται ήδη με τον ΦΠΑ των σχετικών εισροών της «… Α.Ε. (ΟΤΑ)», που έχει ενσωματωθεί ως κόστος στον προϋπολογισμό της σύμβασης, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, καθόσον, όπως ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη απόφαση, ο επιρριπτέος εν προκειμένω σε βάρος του προσφεύγοντος ΦΠΑ αφορά στο κόστος της παροχής των υπηρεσιών αποκομιδής των απορριμμάτων και δεν σχετίζεται με το γεγονός ότι, κατά τα προβαλλόμενα, συμπεριλαμβάνεται σε αυτό ο ΦΠΑ των εισροών της εταιρείας, ως μέρος του συμφωνηθέντος τιμήματος. Απορρίπτει την προσφυγή.
ΝΣΚ/167/2011
Νομιμότητα ή μη επιβολής δικαιωμάτων υπέρ Οργανισμού Λιμένος Ελευσίνας Α.Ε., για τη μεταφορά πόσιμου ύδατος από χώρο εντός της δικαιοδοσίας του, με υδροφόρο πλοίο, για την υδροδότηση της Αίγινας - Αρμοδιότητα N.Σ.Κ. προς έκδοση γνωμοδοτήσεως.(..)Κατάσταση : Εκκρεμεί αποδοχή
Εφόσον το τεθέν ερώτημα δεν απασχολεί τη Διοίκηση στο πλαίσιο ασκήσεως κάποιας συγκεκριμένης αρμοδιότητάς της, αλλά αφορά σε εποπτευόμενο από αυτήν νομικό πρόσωπο, που έχει αυτοτέλεια και η νομική του υπηρεσία δεν διεξάγεται από το Ν.Σ.Κ., δεν συντρέχει η κατά το άρθρο 6 παρ.6 του Ν 3086/2002 (Οργανισμός του Ν.Σ.Κ.) απαιτουμένη προϋπόθεση για την έκδοση γνωμοδοτήσεως από το Ν.Σ.Κ., μόνη δε η εκ μέρους της Υπουργού Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας υποβολή του, ως και το γεγονός της κατά τον κρίσιμο χρόνο γενικής εποπτείας της αυτής Υπουργού επί της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «Οργανισμός Λιμένος Ελευσίνας Α.Ε.» και με το διακριτικό τίτλο «Ο.Λ.Ε. Α.Ε.», δεν αρκούν για τη θεμελίωση αρμοδιότητας του Ν.Σ.Κ. προς έκδοση γνωμοδοτήσεως. (ομοφ.)
ΣτΕ/ΤΜ.Δ/1760/2024
Η απόφαση ΣτΕ/1760/2024 απορρίπτει την αίτηση ακύρωσης της ανώνυμης εταιρείας «… Α.Ε.» κατά της 1086/2024 απόφασης της Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ., της απόφασης του Δ.Σ. του Οργανισμού Λιμένος Νομού … (… Α.Ε.) και της πρόσκλησης του Οργανισμού για την ανάθεση σύμβασης παραχώρησης υπηρεσιών συλλογής και διαχείρισης στερεών αποβλήτων πλοίων με διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευση (εκτιμώμενης αξίας 200.000 ευρώ). Το Δικαστήριο έκρινε νόμιμη την προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία διαπραγμάτευσης λόγω επείγοντος (μη ολοκλήρωση του κύριου διαγωνισμού) και την ανάγκη αδιάλειπτης παροχής περιβαλλοντικών υπηρεσιών. Απέρριψε επίσης τους λόγους ακύρωσης σχετικά με την ασάφεια των κριτηρίων αξιολόγησης, τις απαιτήσεις τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας, και τις διαδικαστικές πλημμέλειες στη λήψη των αποφάσεων από τον Οργανισμό Λιμένος. Δέχθηκε δε την παρέμβαση της εταιρείας «…».