Η Πράξη 117/2024 του Ζ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου τροποποίησης της συμφωνίας-πλαίσιο 336/2020 για τη λειτουργία της Εγκατάστασης Επεξεργασίας Νερού Θεσσαλονίκης (ΕΕΝΘ) από την ΕΥΑΘ ΑΕ, αξίας 4.477.572,00 ευρώ. Η τροποποίηση βασίστηκε στην ενεργοποίηση του δικαιώματος προαίρεσης για παράταση της λειτουργίας για επιπλέον είκοσι (20) μήνες. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 324 του ν. 4700/2020 και του άρθρου 337 του ν. 4412/2016, οι τροποποιήσεις που ερείδονται σε σαφή, ακριβή και ρητή ρήτρα αναθεώρησης ή προαίρεσης, και δεν μεταβάλλουν τη συνολική φύση της, δεν είναι ουσιώδεις. Δεδομένου ότι η νομιμότητα του δικαιώματος προαίρεσης είχε κριθεί οριστικώς κατά τον έλεγχο της αρχικής συμφωνίας (Πράξη 455/2020), το σχέδιο τροποποίησης εισάγεται απαραδέκτως προς έλεγχο νομιμότητας ενώπιόν του.

Η Πράξη 524/2024 του Ζ' Κλιμακίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης-τροποποίησης του ν.π.δ.δ. «ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ» για μελέτη κτηματογράφησης στον νομό Χανίων. Η συμβατική δαπάνη της τροποποίησης ανέρχεται σε 192.798,32 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ). Το Κλιμάκιο διαπίστωσε ότι η αξία αυτή είναι κατώτερη τόσο του 10% της αξίας της αρχικής σύμβασης όσο και του κατώτατου ορίου των 221.000 ευρώ που ισχύει για τις μη κεντρικές αναθέτουσες αρχές. Επειδή η τροποποίηση θεωρείται 'de minimis' και δεν μεταβάλλει τη συνολική φύση της σύμβασης, κρίνεται μη ουσιώδης. Κατ' εφαρμογή του άρθρου 324 παρ. 5 περ. α΄ του ν. 4700/2020, οι μη ουσιώδεις τροποποιήσεις εξαιρούνται από τον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Ως εκ τούτου, το σχέδιο σύμβασης υποβάλλεται απαραδέκτως για έλεγχο νομιμότητας.

Η Πράξη 144/2025 του Ε' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά στον έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου τροποποίησης και παράτασης της προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Δήμου Νισύρου και της Μ.Ο.Δ. Α.Ε. για την υλοποίηση του ενοποιημένου έργου: «Κατασκευή εσωτερικών και εξωτερικών δικτύων ύδρευσης και αποχέτευσης λυμάτων οικισμών Μανδρακίου και Πάλλων νήσου Νισύρου». Η τροποποίηση επήλθε λόγω της ενοποίησης δύο αρχικών υποέργων, αυξάνοντας τον συνολικό προϋπολογισμό σε 3.820.000,00 € (χωρίς ΦΠΑ), ποσό που καλύπτεται εν μέρει από ίδιους πόρους του Δήμου. Παράλληλα, η διάρκεια της σύμβασης παρατάθηκε από 40 σε 50 μήνες. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι δεν διαπιστώνονται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες και δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης.

Η απόφαση αφορά τον έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου τροποποίησης-παράτασης της από 20.4.2023 προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας Αττικής και του Δήμου Περιστερίου, σχετικά με την Προμήθεια και Τοποθέτηση Εξοπλισμού για την αναβάθμιση κοινόχρηστων χώρων. Το ΣΤ΄ Κλιμάκιο, λαμβάνοντας υπόψη ότι η παράταση των οκτώ (8) μηνών δεν έχει οικονομικό αντικείμενο και ενεργοποιεί σαφή όρο της αρχικής, ήδη ελεγχθείσας, σύμβασης (άρθρο 5), αποφάσισε ότι το σχέδιο εισάγεται απαραδέκτως προς έλεγχο νομιμότητας, καθώς δεν καταλείπεται πεδίο άσκησης προσυμβατικού ελέγχου.

ΔΗΜΟΣΙΑ  ΕΡΓΑ:Η σύμβαση αυτή παραδεκτώς κατ’ αρχήν εισάγεται λόγω ποσού ενώπιον του παρόντος Κλιμακίου για την άσκηση ελέγχου νομιμότητας, καθώς το άθροισμα των δύο ως άνω ποσών, ύψους 5.280.000 ευρώ (4.900.000,00 ευρώ + 380.000,00 ευρώ), υπερβαίνει το όριο υπαγωγής στον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου των πέντε εκατομμυρίων (5.000.000,00) ευρώ (βλ. σκέψη 1). Δοθέντος, όμως, ότι αφενός η αξία της επιδιωκόμενης τροποποίησης (380.000,00 ευρώ, χωρίς ΦΠΑ) είναι κατώτερη των σωρευτικώς τιθέμενων ορίων του άρθρου 5 του ν. 4412/2016 και του 15% της αξίας της αρχικής σύμβασης (4.748.690,73 X 15% = 712.303,6 ευρώ), σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στη σκέψη 2, αφετέρου η συνολική φύση της αρχικής σύμβασης παραμένει αμετάβλητη, το σχέδιο της συμπληρωματικής σύμβασης για την υλοποίηση της τροποποίησης αυτής δεν υπάγεται στον έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου και, συνεπώς, απαραδέκτως εισάγεται στο παρόν Κλιμάκιο για την άσκηση του ελέγχου αυτού (βλ. ΕλΣυν 278/2021, 205, 616/2022).   

Αντικείμενο τη «μίσθωση ντιζελοκίνητων αρθρωτών (με ρυμουλκό) και κανονικών (διαξονικών) αστικών λεωφορείων από τον ΟΑΣΘ».(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στις σκέψεις 2 - 4 της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η υποβληθείσα προς έλεγχο τροποποίηση συνιστά μερική ενεργοποίηση του σχετικού όρου του άρθρου 1 (στοιχείο 17/προαίρεση 2) της 206/2020 σύμβασης περί χρονικής παράτασης αυτής για εννιά μήνες. Η ρήτρα αυτή έχει ήδη ελεγχθεί και κριθεί νόμιμη από το παρόν Κλιμάκιο με την 334/2020 Πράξη του. Ως εκ τούτου, το υποβληθέν σχέδιο τροποποίησης εκφεύγει του προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις διατάξεις του άρθρου 132 παρ. 1 περ. α΄ και 6 περ. β΄ του ν. 4412/2016, καθόσον πρόκειται για τροποποίηση που προβλέπεται σε σαφή, ακριβή και ρητή ρήτρα αναθεώρησης της αρχικής σύμβασης.Αποφαίνεται ότι απαραδέκτως υποβλήθηκε για έλεγχο το σχέδιο τροποποίησης της 206/2020 σύμβασης μεταξύ του Οργανισμού Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης (ΟΑΣΘ) και της αναδόχου «…» περί χρονικής παράτασής της. 

Η Πράξη 130/2024 του Ζ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο σχεδίου τροποποίησης της 5178/20.9.2013 σύμβασης μεταξύ του Δήμου Ύδρας και της εταιρείας παροχής υπηρεσιών επεξεργασίας νερού. Η τροποποίηση, ποσού 273.936,75 ευρώ πλέον ΦΠΑ, προήλθε λόγω της κατακόρυφης αύξησης του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας, το οποίο, βάσει της σύμβασης, καλύπτει ο ανάδοχος. Η τροποποίηση περιλαμβάνει την αύξηση της τιμής μονάδας στα 1,02€/κ.μ. και την καταβολή επιχορηγήσεων για την κάλυψη του ενεργειακού κόστους. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι η τροποποίηση ερείδεται σε σαφή ρήτρα αναθεώρησης της αρχικής σύμβασης (άρθρο 7.3), η οποία είχε κριθεί νόμιμη από το VI Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Ως εκ τούτου, η τροποποίηση δεν θεωρείται ουσιώδης κατ' εφαρμογή του άρθρου 337 παρ. 1 περ. α΄ του ν. 4412/2016, και συνεπώς δεν υπάγεται σε υποχρεωτικό προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας, κρίνοντας απαράδεκτη την υποβολή της.

Η απόφαση αφορά τον έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου τροποποίησης της από 2.4.2024 σύμβασης του Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Στερεάς Ελλάδος (Φο.Δ.Σ.Α.) για την παροχή υποστηρικτικών υπηρεσιών. Το σχέδιο τροποποίησης, ποσού 312.081,69 ευρώ πλέον ΦΠΑ, προέβλεπε την ενεργοποίηση δικαιώματος προαίρεσης για την κάλυψη επιδομάτων λόγω αναπροσαρμογής του μισθολογίου για 41 εργαζόμενους στη Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ) Θήβας. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι η τροποποίηση δεν μπορεί να στηριχθεί στη ρήτρα αναθεώρησης (άρθρο 132 παρ. 1 περ. α΄), ούτε στις απρόβλεπτες περιστάσεις (άρθρο 132 παρ. 1 περ. γ΄), καθώς η δυσκολία προσέλκυσης εξειδικευμένου προσωπικού μπορούσε να προβλεφθεί. Συνεπώς, κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου τροποποίησης.

Συντηρήσεις και αποκαταστάσεις δρόμων (...)Με δεδομένα τα ανωτέρω, το υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης – 4ης τροποποίησης του έργου με τίτλο «Συντηρήσεις και αποκαταστάσεις δρόμων Δήμου Μυκόνου», αξίας 532.130,12 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.), δηλαδή κατώτερης των σωρευτικώς τιθέμενων ορίων του άρθρου 5 του ν.4412/2016 και του 15% της αξίας της αρχικής σύμβασης (3.578.981,53 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α.), δεν μεταβάλλει τη συνολική φύση της αρχικής σύμβασης και, ως εκ τούτου, εμπίπτει στο ρυθμιστικό πεδίο της παρ. 2 του άρθρου 132 του ν.4412/2016 και, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (βλ. σκέψη 1), απαραδέκτως εισάγεται στο Κλιμάκιο για έλεγχο νομιμότητας.

Η Πράξη 15/2025 του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά στον έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης μεταξύ του «ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ» και της αναδόχου κοινοπραξίας για τη μελέτη κτηματογράφησης των Περιφερειακών Ενοτήτων Ιθάκης, Κεφαλληνίας και Ζακύνθου (ΚΤ5-16). Η σύμβαση, ποσού 194.582,85 ευρώ πλέον ΦΠΑ, κρίθηκε νόμιμη σύμφωνα με το άρθρο 132 παρ. 1 περ. β΄ του ν. 4412/2016, καθώς οι συμπληρωματικές υπηρεσίες (λειτουργία Γραφείου Κτηματογράφησης και τήρηση βάσης) ήταν αναγκαίες λόγω καθυστερήσεων που δεν οφείλονταν αποκλειστικά στον ανάδοχο, κρίνοντας ασύμφορη την αλλαγή αναδόχου. Επιπλέον, η σωρευτική αύξηση της δαπάνης (12,04%) δεν υπερβαίνει το νόμιμο όριο του 50% της αρχικής σύμβασης (ύψους 5.658.879,12 ευρώ). Κατά συνέπεια, η υπογραφή της σύμβασης δεν κωλύεται.