Η Πράξη 290/2024 του Ζ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο της ανάθεσης παροχής υπηρεσιών ομαδικής συνταξιοδοτικής ασφάλισης των εργαζομένων της Ε.ΥΔ.Α.Π. Α.Ε. για δέκα ασφαλιστικά έτη. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης με τον προσωρινό ανάδοχο (για το ποσό €37.350.553,13 πλέον δικαιώματος προαίρεσης ένταξης νεοπροσλαμβανόμενου προσωπικού), υπό την προϋπόθεση απάλειψης δύο όρων. Πρώτον, κρίνεται παράνομο το δικαίωμα προαίρεσης για Εφάπαξ Αναδρομικές Καταβολές Ασφαλίστρων σε πρώην εργαζομένους (ύψους €10.709.494,96), καθώς δεν συνδέεται με το υλοποιούμενο ομαδικό συνταξιοδοτικό Πρόγραμμα και συνιστά καταστρατήγηση του προσυμβατικού ελέγχου. Δεύτερον, κρίνεται μη νόμιμος ο όρος 6.6 για τη σταδιακή αποδέσμευση της εγγύησης καλής εκτέλεσης, καθώς οι υπηρεσίες δεν είναι διαιρετές και η παράδοση δεν γίνεται τμηματικά με τρόπο που να επιτρέπει την οριστική παραλαβή κατά τον ν. 4412/2016.

Η Πράξη 71/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης για το έργο «Κατασκευή Εγκατάστασης Επεξεργασίας Λυμάτων (ΕΕΛ) Βάρδας και δικτύου αποχέτευσης ακαθάρτων» του Δήμου Ανδραβίδας - Κυλλήνης. Το Κλιμάκιο διαπίστωσε ότι, παρόλο που η διακήρυξη ανέφερε δικαίωμα προαίρεσης για συνέχιση της λειτουργίας του έργου για επιπλέον τρία έτη (μετά τη λήξη της αρχικής τριετούς λειτουργίας), το κόστος αυτής της προαίρεσης δεν είχε συνυπολογιστεί στον προϋπολογισμό. Κρίθηκε ότι η πλημμέλεια δεν ήταν ουσιώδης, καθώς το δικαίωμα δεν ασκήθηκε ούτε περιλήφθηκε στο σχέδιο σύμβασης. Συνεπώς, δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης (συμβατικής δαπάνης 12.606.489,39 ευρώ), υπό τον όρο ότι δεν θα συμπεριληφθεί το δικαίωμα προαίρεσης και με την επισήμανση της ρητής αναγραφής του ΦΠΑ για το τίμημα της τριετούς κανονικής λειτουργίας.

Η Πράξη 285/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου εκδόθηκε μετά τη συνεδρίαση στις 15 Ιουλίου 2025. Αφορούσε τον έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης της Ε.ΥΔ.Α.Π. Α.Ε. για την εκτέλεση του έργου «Έργα Υλοποίησης Τεχνικών Ενεργειών Διεύθυνσης Δικτύου Ύδρευσης» (Εργολαβία Ε903 - Τμήμα ΙΙΙ/Ε.903.3, Περιοχές Γ΄ Τομέα Ηρακλείου) με προϋπολογισμό 3.520.822,00 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α. και δικαίωμα προαίρεσης). Ο διαγωνισμός, με κριτήριο ανάθεσης τη χαμηλότερη τιμή, οδήγησε στην απόρριψη της πρώτης προσφοράς λόγω προβλήματος με την εγγυητική επιστολή. Τελικά, αναδείχθηκε ανάδοχος ο δεύτερος κατά σειρά μειοδοσίας οικονομικός φορέας «…Α.Ε.» με συμβατικό τίμημα 3.106.578,49 ευρώ. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι δεν υπήρχαν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες και δεν κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:να ελέγξει τη νομιμότητα  του σχεδίου σύμβασης και της προηγηθείσας διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου για την παροχή υπηρεσιών με αντικείμενο «Μεταφορά πόσιμου νερού στη νήσο … με υδροφόρα πλωτά μέσα για χρονικό διάστημα τριών ετών και με δικαίωμα προαίρεσης δύο επιπλέον ετών», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 6.120.000 ευρώ (συμπεριλαμβανομένης της εκτιμώμενης δαπάνης για το δικαίωμα προαίρεσης, μη συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.).(....)Κατά παράβαση των προβλεπομένων στα άρθρα 66 και 72 του ν. 3852/2010, ο ελεγχόμενος διαγωνισμός διενεργήθηκε χωρίς προηγούμενη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου …, με την οποία να εκφράζεται η βούληση αυτού περί της αναγκαιότητας της εκτέλεσης του συγκεκριμένου έργου και διενέργειας του συγκεκριμένου διαγωνισμού.Κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου … και της Κ/Ξ … για την «Μεταφορά πόσιμου νερού στη νήσο … με υδροφόρα πλωτά μέσα για χρονικό διάστημα τριών ετών και με δικαίωμα προαίρεσης δύο επιπλέον ετών»

ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1817/2021.

Η απόφαση ΠΡΑΞΗ 16/2025 του Ζ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάθεσης και του σχεδίου σύμβασης για την «ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΛΥΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΠΙΘΑΝΩΝ ΠΗΓΩΝ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΣΤΟ ΔΙΚΤΥΟ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ Ε.ΥΔ.Α.Π. Α.Ε.». Ο αρχικός προϋπολογισμός της δαπάνης ανερχόταν σε 5.400.000 ευρώ (άνευ Φ.Π.Α.), με πρόβλεψη δικαιώματος προαίρεσης 1.890.000 ευρώ. Κριτήριο ανάθεσης ήταν η πλέον συμφέρουσα οικονομική προσφορά βάσει της βέλτιστης σχέσης ποιότητας – τιμής. Μετά την αξιολόγηση των προσφορών, η ένωση εταιρειών «… – … & …» αναδείχθηκε ως προσωρινή ανάδοχος. Το Κλιμάκιο, αφού εξέτασε τα στοιχεία, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν διαπιστώνονται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στη διαδικασία ανάθεσης και κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης.

Η Πράξη 40/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας σχεδίου σύμβασης μεταξύ της ΟΣΕ Α.Ε. και της εταιρείας ΑΤΕ, σχετικά με την κατασκευή του κλάδου γραμμής προς τον παλαιό Σ.Σ. Μεγάρων, συμβατικής δαπάνης 8.331.816,38 ευρώ, μέσω ενεργοποίησης δικαιώματος προαίρεσης. Το Κλιμάκιο είχε προηγουμένως επιφυλαχθεί ως προς τη νομιμότητα της προαίρεσης, καθώς έλειπε η Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων για το συγκεκριμένο τμήμα. Μετά την έκδοση της ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/115119/7515/15.10.2024 απόφασης, κρίνεται ότι το δικαίωμα προαίρεσης είναι νόμιμο, αφού πληρώθηκε ο όρος ενεργοποίησής του. Κατά τα λοιπά, το οικείο σχέδιο σύμβασης εισάγεται απαραδέκτως για έλεγχο.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου τροποποίησης της σύμβασης με αντικείμενο την ανάθεση, από το Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «…» (εφεξής, το Νοσοκομείο), των υπηρεσιών καθαριότητας των κτηριακών εγκαταστάσεων και του περιβάλλοντος χώρου του Νοσοκομείου, για ένα έτος (1) με δικαίωμα παράτασης (προαίρεσης) για επιπλέον δώδεκα (12) μήνες, ποσού 300.208,68 ευρώ πλέον ΦΠΑ ετησίως (372.258,76 ευρώ με τον ΦΠΑ).(....)Με την επισήμανση που αναφέρεται στο σκεπτικό της παρούσας, δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου τροποποίησης της από 28.6.2022 σύμβασης, με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών καθαριότητας των κτηριακών εγκαταστάσεων και του περιβάλλοντος χώρου του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου «…».

Απαραδέκτως υποβάλλεται για έλεγχο νομιμότητας ενώπιον του Κλιμακίου του Έλεγκτικού Συνεδρίου, αυτοτελώς σχέδιο σύμβασης, που συνήφθη κατ' ενάσκηση δικαιώματος προαίρεσης καθόσον θα έπρεπε να είχε ελεγχθεί στο πλαίσιο αρχικής σύμβασης, στην οποία είχε προβλεφθεί η δυνατότητα της αναθέτουσας αρχής για την άσκηση του σχετικού δικαιώματος προαίρεσης. Και τούτο διότι σε περίπτωση σύναψης σύμβασης στην οποία επιφυλάσσεται δικαίωμα προαίρεσης υπέρ της αναθέτουσας αρχής, στον έλεγχο νομιμότητας του Έλεγκτικού Συνεδρίου υπόκειται, κατ' άρθρο 19 παρ.7 του π.δ/τος 774/1980, η σύμβαση στο σύνολό της, συμπερι¬λαμβανομένου και του δικαιώματος προαίρεσης. Σε περίπτωση που η αναθέτουσα αρχή, μη συνυπολογίζοντας την οικονομική αξία του δικαιώματος προαίρεσης, δεν υποβάλλει το αρχικό σχέδιο σύμβασης για έλεγχο νομιμότητας, απαραδέκτως υποβάλλει αυτοτελώς στη συνέχεια και δη μετά την άσκηση του δικαιώματος προαίρεσης το σχετικό σχέδιο σύμβασης για έλεγχο νομιμότητας.

Δημιουργία συστήματος επιτήρησης συνόρων...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το ως άνω προβλεφθέν στο ΣΤ΄ Παράρτημα της διακήρυξης δικαίωμα της Αναθέτουσας Αρχής να συνάψει - αφού το ενεργοποιήσει με πρωτοβουλία της - με την ανάδοχο, μετά το πέρας της τριετούς περιόδου χρόνου εγγύησης καλής λειτουργίας-δωρεάν συντήρησης του συστήματος, νέα σύμβαση (πρόσθετη πράξη), με την οποία να παρατείνεται, κατ΄ έτος και μέχρι 7 έτη, η πλήρης συντήρηση (προληπτική και αποκατάσταση βλαβών) του συστήματος, δεν αποτέλεσε, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν (σκέψη ΙΙ), νομίμως αντικείμενο της ελεγχόμενης σύμβασης και δη υπό την μορφή νομίμου δικαιώματος προαίρεσης. Και τούτο, διότι η αξία της εν λόγω δυνητικώς συναφθησομένης σύμβασης- η οποία το πρώτον αναφέρεται ως δικαίωμα προαίρεσης με το άρθρο 18 του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου σύμβασης, δεν προϋπολογίσθηκε από την Αναθέτουσα Αρχή. Επίσης, αυτή δεν περιβλήθηκε των απαιτούμενων διατυπώσεων δημοσιότητας, δεδομένου ότι δεν συμπεριελήφθη στο αντικείμενο και στη συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη της προμήθειας, όπως τα στοιχεία αυτά η τελευταία καθορίστηκαν στη διακήρυξη που εστάλη για δημοσίευση στον ελληνικό τύπο, στο Φ.Ε.Κ., αλλά και στο Συμπλήρωμα της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο τμήμα ΙΙ.2.11. του οποίου "Πληροφορίες σχετικά με δικαιώματα προαίρεσης" σημειώθηκε "όχι". (..)Κατ’ ακολουθίαν αυτών και δεδομένου ότι οι νομικές πλημμέλειες που αναφέρθηκαν στην προηγούμενη σκέψη καθιστούν μη νόμιμη την ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία, κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/1040/2019 

Η Πράξη 27/2025 του Ζ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου σύμβασης και της προηγηθείσας διαγωνιστικής διαδικασίας για την ανάθεση της «Υπηρεσίας μεταφοράς συμμείκτων απορριμμάτων Δήμου Ηρακλείου». Η σύμβαση, με διάρκεια δύο ετών και δικαίωμα προαίρεσης για δύο επιπλέον έτη, έχει συμβατική δαπάνη 1.769.700,00 ευρώ, πλέον ΦΠΑ. Ο διαγωνισμός διεξήχθη με χρήση του κριτηρίου της χαμηλότερης τιμής. Μοναδική συμμετέχουσα και ανάδοχος αναδείχθηκε η εταιρεία «... MON. IKE». Το Κλιμάκιο, αφού εξέτασε τα στοιχεία του φακέλου, έκρινε ότι δεν διαπιστώνονται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες που να κωλύουν την υπογραφή της σύμβασης μεταξύ του Δήμου Ηρακλείου και της αναδόχου εταιρείας.