Ανάθεση υπηρεσιών καθαριότητας.(...)Με δεδομένα αυτά και υπό το φως των ουσιαστικών παραδοχών της ως άνω 38/2021 απόφασης του Διοικητικού Εφετείου Λάρισας, το Κλιμάκιο κρίνει  ότι μη νομίμως κατακυρώθηκαν οι ελεγχόμενες υπηρεσίες, και δη στο σύνολό τους (Τμήματα 1-5), στην εταιρεία  «…». ομοίως πλημμελείς παρίστανται οι οικονομικές προσφορές για το σύνολο των Τμημάτων λόγω μη νόμιμου υπολογισμού του διοικητικού κόστους, καθόσον δεν συμπεριλαμβάνεται σ’ αυτό το κόστος ασφάλισης αστικής ευθύνης ούτε το κόστος εξοπλισμού της αναδόχου εταιρείας. Εξάλλου, καθ΄ υπέρβαση των άκρων ορίων της διακριτικής της ευχέρειας η Επιτροπή Διαγωνισμού παρέλειψε να καλέσει την ανάδοχο εταιρεία για παροχή εξηγήσεων κατά την εκ πρώτης όψεως εκτίμηση της οικονομικής προσφοράς της, δοθέντος ότι το ως άνω μη εύλογα χαμηλό ποσό εργολαβικού κέρδους αποτελεί ένδειξη αντικειμενικά ικανή περί ενδεχόμενης ύπαρξης υπερβολικά χαμηλής προσφοράς, που υποχρεώνει την Επιτροπή Διαγωνισμού να ενεργοποιήσει τη διαδικασία του άρθρου 88 του ν. 4412/2016 	Κατ’ ακολουθίαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι ανωτέρω ουσιώδεις πλημμέλειες καθιστούν την ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία  μη νόμιμη και για τον λόγο αυτό κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και της εταιρείας «..Ε.Ε.» για την ανάθεση των υπηρεσιών καθαριότητας των χώρων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας για τα έτη 2020, 2021 και 2022.  

Ζητείται η ανάκληση της 462/2024 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης για την ανάθεση των υπηρεσιών με τίτλο «Καθαρισμοί Κτιρίων (CPV: 90911200-8) των Αποκεντρωμένων δομών και της Κεντρικής Υπηρεσίας της 5ης Υγειονομικής Περιφέρειας Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδας», (...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 8, το Δικαστήριο κρίνει ότι, όπως ορθώς έκρινε και το Κλιμάκιο, η αναθέτουσα αρχή, μετά τον οριστικό αποκλεισμό της ένωσης εταιρειών …Α.Ε. από τον διαγωνισμό με τις σχετικές αποφάσεις του Διοικητικού Εφετείου Λάρισας, μη νομίμως, κατακύρωσε το αποτέλεσμα του διαγωνισμού στην εταιρεία ..Ε.Ε., ενώ έπρεπε να συνεχίσει τη διαγωνιστική διαδικασία από το σημείο αξιολόγησης της οικονομικής προσφοράς της δεύτερης κατά σειρά μειοδοσίας εταιρείας ..Α.Ε. Και τούτο διότι, με την 103/2024 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Λάρισας κρίθηκε ότι έπρεπε να ακυρωθεί η 434/2024 απόφαση της Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ., κατά το μέρος αυτής με το οποίο απορρίφθηκαν ως αναπόδεκτοι οι προβληθέντες ενώπιόν της, και κριθέντες πάντως ως ορισμένοι, ισχυρισμοί της εταιρείας …Ε.Ε. περί ασυνήθιστα χαμηλής προσφοράς της εταιρείας ..Α.Ε. ως προς το δηλωθέν στην εν λόγω προσφορά κόστος αναλωσίμων. Η κρίση αυτή του Διοικητικού Εφετείου κατ’ ουσίαν συνίσταται στο ότι η αναθέτουσα αρχή υπερέβη τα άκρα όρια της διακριτικής της ευχέρειας με το να θεωρήσει σιωπηρά ότι η προσφορά της εταιρείας …Α.Ε. δεν περιείχε ενδείξεις ικανές να δημιουργήσουν την υποψία ότι ενδέχεται να είναι ασυνήθιστα χαμηλή.	Κατόπιν των ανωτέρω, πρέπει να απορριφθούν η υπό κρίση προσφυγή και η παρέμβαση της 5ης Υγειονομικής Περιφέρειας Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδας, να κριθεί ότι η προσβαλλόμενη Πράξη δεν πρέπει να ανακληθεί, και να καταπέσει το κατατεθέν από την προσφεύγουσα παράβολο υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου.Για τους λόγους αυτούς.Απορρίπτει την προσφυγή ανάκλησης και τις ασκηθείσες παρεμβάσεις.Δεν ανακαλεί την 462/2024 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/565/2025

ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ (...)Από το έγγραφο αιτιολόγησης της οικονομικής προσφοράς της παρεμβαίνουσας προκύπτει ότι, για την αιτιολόγηση του προσφερόμενου από αυτήν κόστους, η ανάδοχος προέβη σε μια ενδελεχή ανάλυση κόστους με διάκριση τόσο στο άμεσο κόστος εκτέλεσης του έργου (συνεργείο εκσκαφών- καθαιρέσεων, συνεργείο σκυροδεμάτων, συνεργείο πλακοστρώσεων, συνεργείο δικτύων, συνεργείο τοποθέτησης- κατασκευής φρεατίων, συνεργείο γενικών καθηκόντων, συνεργείο ασφαλτικών εργασιών, συνεργείο εργασιών πρασίνου, συνεργείο συστήματος υπογειοποίησης κάδων απορριμμάτων), με υπολογισμό ανά ομάδα εργασίας του αναγκαίου ανθρώπινου δυναμικού, του αντίστοιχου μηχανολογικού εξοπλισμού, του απαιτούμενου χρόνου εργασίας, της αναμενόμενης μέσης ημερήσιας απόδοσης του συνεργείου, ως προς τα οποία παρατίθενται παραλλήλως στοιχεία κόστους, όσο και στο έμμεσο κόστος (γενικά έξοδα εργοταξίου, έξοδα εγγυητικών και ασφαλίσεων, γενικά έξοδα της επιχείρησης, κρατήσεις, φόροι κλπ). Στο τέλος της ανάλυσης αυτής παρατίθεται κατάλογος προσφορών διαφόρων τρίτων επιχειρήσεων, χωρίς όμως να αποδεικνύεται η βούληση της παρεμβαίνουσας ένωσης να μην εκτελέσει η ίδια με δικά της μέσα συγκεκριμένα τμήματα του δημοπρατούμενου έργου ούτε ότι το αναλυτικά κοστολογούμενο στην ανάλυση αυτή προσωπικό ή ο μηχανολογικός εξοπλισμός ή έστω μέρος αυτού ανήκει στις αναφερόμενες τρίτες επιχειρήσεις, οι οποίες θα το διαθέσουν σε αυτήν εφόσον αναδειχθεί ανάδοχος. Συνεπώς και ενόψει του γεγονότος ότι η παρεμβαίνουσα ένωση διαθέτει την απαιτούμενη τεχνική και επαγγελματική ικανότητα, καθώς τα μέλη της καλύπτουν αυτοτελώς τις κατηγορίες ΜΕΕΠ (οικοδομικών, οδοποιίας, ηλεκτρομηχανολογικών και πρασίνου), που ζητούνται στην διακήρυξη (άρθρο 23.4), το Τμήμα κρίνει ότι εφόσον η ίδια η παρεμβαίνουσα δεν δηλώνει ότι προτίθεται να μην εκτελέσει ορισμένα τμήματα του έργου, ο σχετικός κατάλογος που περιλήφθηκε στην τελευταία σελίδα του εγγράφου αιτιολόγησης της οικονομικής της προσφοράς και όχι στο αντίστοιχο πεδίο του ΕΕΕΣ (Μέρος ΙΙ.Γ, Δ), κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από αυτήν, παρατίθεται ως συγκριτικό στοιχείο για την απόδειξη/τεκμηρίωση της προσφοράς της με βάση τις τιμές της αγοράς και όχι ως δήλωση υπεργολαβίας από τις ανωτέρω επιχειρήσεις. Συνακόλουθα ο σχετικώς προβαλλόμενος λόγος ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτός.

Με την κρινόμενη προδικαστική προσφυγή, η προσφεύγουσα αιτείται να ακυρωθούν η υπ' αριθμ. 1054/πρακτικό 34/28-8-2023/Θέμα 13 και η υπ' αριθμ. 1320/πρακτικό 43/24-10-2023/Θέμα 25 αποφάσεις της Οικονομικής Επιτροπής της αναθέτουσας Αρχής, κατά το μέρος αυτών, με το οποίο κρίθηκε αποδεκτή η οικονομική προσφορά της … και αναδείχθηκε αυτή ως προσωρινός ανάδοχος, να ακυρωθούν η υπ' αριθμ. 1173/πρακτικό 38/19-9-2023/Θέμα 31 και η υπ' αριθμ. 1321/πρακτικό 43/24-10-2023/Θέμα 26 αποφάσεις της Οικονομικής Επιτροπής της αναθέτουσας Αρχής, με τις οποίες εγκρίθηκαν τα Πρακτικά 4 και 6 της Επιτροπής Διαγωνισμού και αναδείχθηκε οριστικός ανάδοχος η εταιρεία … , να απορριφθεί ως μη κανονική, λόγω ασυνήθιστα χαμηλής προσφοράς, η προσφορά της εταιρείας …

Με την υπό κρίση προδικαστική προσφυγή, η προσφεύγουσα αιτείται την ακύρωση της υπ’ αρ. …/2023 (Πρακτικό …/25.07.23) απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής της Αναθέτουσας Αρχής, αποκλειστικά κατά το σκέλος που έκανε αποδεκτή την προσφορά και την αιτιολόγηση της παρεμβαίνουσας, επί τω τέλει όπως αποκλειστεί η προσφορά της και ανακηρυχθεί η ίδια προσωρινή ανάδοχος, καθώς και την απόρριψη της προσφοράς της ανωτέρω, ως ασυνήθιστα χαμηλής και ζημιογόνου και μη πληρούσας τις απαιτήσεις των τευχών δημοπράτησης.

Ασυνήθιστα χαμηλή προσφορά.Αίτηση ανάκλησης της 13/2015 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγηθείσες νομικές σκέψεις, η Αναθέτουσα Αρχή δεν όφειλε να ζητήσει διευκρινίσεις από τη μειοδότρια εταιρεία ως προς την αιτιολόγηση της προσφοράς της ως υπερβολικά χαμηλής, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την κρινόμενη αίτηση και την υπέρ αυτής παρέμβαση. Και τούτο, διότι ουδεμία ένσταση ή προσφυγή με συγκεκριμένους σχετικούς ισχυρισμούς κατατέθηκε, ώστε να δημιουργούνται εύλογες υπόνοιες περί υπερβολικά χαμηλής προσφοράς, και, κατά συνέπεια, ουδεμία υποχρέωση περαιτέρω αιτιολόγησης της κατακυρωτικής κρίσης της Αναθέτουσας Αρχής γεννάται εξ αυτού του λόγου.

Η προσφεύγουσα ένωση οικονομικών φορέων και οι συναριθμούμενες εταιρείες ασκούν Προδικαστική Προσφυγή ζητώντας την ακύρωση της απόφασης της Επιτροπής Ερευνών και Διαχείρισης του ΕΛΚΕ του Πανεπιστημίου, με την οποία εγκρίθηκε η ματαίωση του διαγωνισμού για την ανάθεση υπηρεσιών «ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑΣ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑΤΙΚΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ». Το αντικείμενο της σύμβασης αφορούσε την ανάπτυξη πλατφόρμας προσκυνηματικού τουρισμού στο πλαίσιο του έργου «ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΑ», με εκτιμώμενη αξία 102.419,36 ευρώ χωρίς ΦΠΑ. Οι προσφεύγουσες διαμαρτύρονται για παράνομη ματαίωση του διαγωνισμού, λόγω αναρμοδιότητας της Επιτροπής Ενστάσεων να γνωμοδοτήσει για ματαίωση και για ελλιπή αιτιολόγηση της απόρριψης της προσφοράς τους.

Η προσφεύγουσα ένωση επιδιώκει να ακυρωθεί η απόφαση της αναθέτουσας αρχής με αριθμό πρωτοκόλλου 91021/15.11.2019, η οποία αποδέχθηκε την αιτιολόγηση της ασυνήθιστα χαμηλής προσφοράς του παρεμβαίνοντος οικονομικού φορέα και τον ανακήρυξε προσωρινό ανάδοχο για την προμήθεια ορθοφωτοχαρτών για την επικαιροποίηση του συστήματος αναγνώρισης αγροτεμαχίων σε όλη τη χώρα (CPV ...), με προϋπολογιζόμενη δαπάνη 2.016.129,03 € (+ΦΠΑ 24%). Ζητείται η ακύρωση τόσο της εν λόγω απόφασης όσο και του Πρακτικού Τελικής Κατάταξης Προσφορών που αποδέχθηκε την προσφορά του παρεμβαίνοντος.

ΔΑΝΕΙΑ ΕΜΠΕΙΡΙΑ.(...)Όσον αφορά στην εταιρεία «Μ. Α.Τ.Ε.», νομίμως αποκλείστηκε από την ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία, με την απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, η οποία εκδόθηκε σε συμμόρφωση με τη 1700/2022 απόφαση της Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ., καθόσον στις εξηγήσεις που παρείχε στην αναθέτουσα αρχή για την αιτιολόγηση του ύψους της οικονομικής της προσφοράς γίνεται επίκληση οικονομικών στοιχείων τρίτης εταιρείας, χωρίς να προκύπτει η σχέση που συνδέει τις δύο εταιρείες σχετικά με το υπό ανάθεση έργο.
Περαιτέρω, όσον αφορά στην εταιρεία «Δ….Ε.Ε.», κατά την κρίση του Κλιμακίου, μη νομίμως αποκλείστηκε από την ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία με την ίδια απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, με την αιτιολογία ότι παρέλειψε να δηλώσει ως υπεργολάβο στο ΕΕΕΣ την εταιρεία στην οποία στηρίχθηκε για την κάλυψη των κριτηρίων τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας που σχετίζονται με τίτλους σπουδών, επαγγελματικά προσόντα και επαγγελματική εμπειρία, καθώς και το ποσοστό επί τοις εκατό το τμήμα της σύμβασης που προτίθεται να της αναθέσει. Και τούτο, διότι, κατά την έννοια των διατάξεων του άρθρου 78 παρ. 1 του ν. 4412/2016 ο οικονομικός φορέας που δανείζει τεχνική και επαγγελματική ικανότητα δεν αποτελεί κατ’ ανάγκη και υπεργολάβο και, συνεπώς, η εταιρεία , η οποία δήλωσε την εταιρεία ως δανείζουσα σ’ αυτήν τεχνική και επαγγελματική ικανότητα, με βάση το ιδιωτικό συμφωνητικό που συνήφθη μεταξύ των δύο εταιρειών, δεν είχε υποχρέωση να δηλώσει την τελευταία και ως υπεργολάβο, ούτε να δηλώσει το τμήμα της σύμβασης που προτίθεται να της αναθέσει. Η πλημμέλεια δε αυτή καθίσταται εν προκειμένω ουσιώδης, καθόσον ο διαγωνισμός εν τέλει κατακυρώθηκε στην εταιρεία με προσφερόμενο ποσοστό έκπτωσης 19,57 %, δηλαδή, ποσοστό έκπτωσης μικρότερο από το 41,43%, το οποίο είχε προσφέρει η μη νομίμως αποκλεισθείσα για τον ανωτέρω λόγο εταιρεία.Τέλος, με πλήρη και επαρκή αιτιολογία η αναθέτουσα αρχή αποδέχτηκε τις εξηγήσεις που παρείχε η εταιρεία , κατά τη διαδικασία του άρθρου 88 του ν. 4412/2016, σχετικά με το ύψος της οικονομικής της προσφοράς, καθόσον στην υποβληθείσα από την εν λόγω εταιρεία «τεχνική έκθεση αιτιολόγησης» εμφανίζεται καθαρό κέρδος.Για τους λόγους αυτούς.Απορρίπτει τις προσφυγές ανάκλησης της «Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας» και της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «…» και το διακριτικό τίτλο «…ΑΤΕ».ΔΕΝ ΑΝΑΚΑΛΕΙ ΤΗΝ Πράξη 578/2023 του Ε΄ Κλιμακίου
ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/Β΄ ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/375/2024

Η Πράξη 146/2024 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάθεσης του έργου «Δίκτυα αποχέτευσης ακαθάρτων Νότιας Περιοχής Δημοτικής Ενότητας Μυτιλήνης (Τμήμα Α΄)». Η απόφαση έκρινε νόμιμη την απόρριψη της προσφοράς του αρχικού μειοδότη «ΠΡΑΞΙΣ Α.Τ.Ε.» διότι, κατά την αιτιολόγηση της ασυνήθιστα χαμηλής προσφοράς του, προέκυπτε η πρόθεση ανάθεσης σημαντικού μέρους του έργου υπό μορφή υπεργολαβίας σε τρίτους, χωρίς τη σχετική δήλωση στο ΕΕΕΣ. Ωστόσο, το Κλιμάκιο έκρινε μη νόμιμη την απόρριψη άλλης προσφοράς (