Εκμίσθωση υπαίθριων σταθμών αυτοκινήτων(...)Με την προσφυγή αυτή επιδιώκεται η αναθεώρηση της 1083/2024 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος (Δ΄ Διακοπών) του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...)Ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος ως αβάσιμος. Τούτο διότι από τους προαναφερόμενους όρους της διακήρυξης συνάγεται ότι με την ελεγχόμενη σύμβαση ο ανάδοχος υποχρεούται να παρέχει συγκεκριμένες υπηρεσίες σε τρίτους χρήστες, οι οποίες μάλιστα οριοθετούνται από ένα πλέγμα ειδικών υποχρεώσεων του τόσο προς τους χρήστες (χρόνος και τιμολόγιο παροχής υπηρεσιών) όσο και προς την αναθέτουσα αρχή (τρόπος διαχείρισης και εκμετάλλευσης των σταθμών). Ακόμη, αποκτά το δικαίωμα να έχει ίδια έσοδα από τους τρίτους - χρήστες των παρεχόμενων υπηρεσιών, το οποίο κατ’ ουσίαν συνιστά και το αντάλλαγμά του από την εκμετάλλευση των χώρων στάθμευσης, ενώ ο ίδιος αναλαμβάνει την υποχρέωση πλην των άλλων να καταβάλλει το προαναφερθέν σταθερό μηνιαίο μίσθωμα προς τον Δήμο Καλαμάτας. Συγχρόνως, ο ανάδοχος αναλαμβάνει πλήρως τον σχετιζόμενο με την εκμετάλλευση των υπαίθριων σταθμών στάθμευσης επιχειρηματικό κίνδυνο, αφού όχι μόνο δεν υπάρχουν εγγυημένα γι’ αυτόν έσοδα, αλλ’ αντιθέτως υποχρεούται ο ίδιος, πέραν της κάλυψης των λειτουργικών εξόδων των σταθμών, στην καταβολή ετήσιου ανταλλάγματος στον Δήμο Καλαμάτας. Συνεπώς, όπως ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη, καίτοι παραχωρείται και η χρήση των ακινήτων, η υπό ανάθεση σύμβαση δεν αποτελεί σύμβαση εκμισθώσεως για την οικονομικώς επωφελέστερη αξιοποίηση των εν λόγω ακινήτων προς άντληση εσόδων, η οποία σύμβαση ρητώς εξαιρείται από το πεδίο εφαρμογής του ν. 4413/2016 (άρθρο 9 παρ. 8 περ. α), αλλά συνιστά κατά τον προέχοντα χαρακτήρα της σύμβαση παραχωρήσεως υπηρεσιών. Τούτο δε, παρά τον ρητό χαρακτηρισμό της σύμβασης στη διακήρυξη ως «σύμβασης μίσθωσης», ο οποίος, άλλωστε, δεν είναι δεσμευτικός για το Δικαστήριο (πρβλ. ΕλΣυν Ολ. 982/2023).Για τους λόγους αυτούς.Απορρίπτει την προσφυγή αναθεώρησης. 

Η Προδικαστική Προσφυγή ασκήθηκε από την Ένωση Οικονομικών φορέων κατά της απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής που απέρριψε την προσφορά της στη διαγωνιστική διαδικασία για την ανάθεση σύμβασης εκπόνησης μελέτης με τίτλο «.................» και εκτιμώμενη αξία 116.946,66€ πλέον ΦΠΑ 24%. Η προσφεύγουσα ζητά την ακύρωση της απόφασης καθώς θεωρεί ότι η απόρριψη της προσφοράς της εξαιτίας του χρόνου ισχύος της εγγυητικής επιστολής συμμετοχής ήταν άδικη, αφού η διακήρυξη περιείχε αντίφαση και ασάφεια σχετικά με τον απαιτούμενο χρόνο ισχύος. Επιπλέον, η προσφεύγουσα ισχυρίζεται ότι παραβιάστηκε η αρχή της ίσης μεταχείρισης, αφού άλλος διαγωνιζόμενος κλήθηκε να διορθώσει την εγγυητική του επιστολή, ενώ η προσφεύγουσα αποκλείστηκε χωρίς να της δοθεί η δυνατότητα διόρθωσης.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Από το σύνολο της προπαρατιθέμενης νομοθεσίας και σύμφωνα με όσα έγιναν ήδη δεκτά ανωτέρω (σκέψεις 4 έως 6 και 12), το Δικαστήριο κρίνει, επί του πρώτου ζητήματος, ότι οι συμβάσεις παροχής καθολικής υπηρεσίας που συνάπτει η ΕΕΤΤ υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων της παρ. 1 του άρθρου 324 του ν. 4700/2020, καθόσον, εκτός του ότι δεν εξαιρούνται ρητώς δυνάμει του άρθρου 325 του νόμου αυτού, αφενός με αυτές εξυπηρετείται το δημόσιο αγαθό της προς όλους τους πολίτες ευρυζωνικής πρόσβασης στο διαδίκτυο και τη φωνητική επικοινωνία σε κάθε σημείο της Επικράτειας και αφετέρου ο αντισυμβαλλόμενος αναλαμβάνει την υποχρέωση παροχής του δημοσίου αυτού αγαθού έναντι ανταλλάγματος, το οποίο συνίσταται στην αμοιβή από τους τρίτους χρήστες και, προκειμένου ο υποχρεωτικός πάροχος να μην υποστεί αθέμιτη επιβάρυνση, από την ενεργοποίηση του εποπτευόμενου από την ΕΕΤΤ μηχανισμού επιμερισμού, η οποία αναλαμβάνει αντιστοίχως την υποχρέωση διασφάλισης προς παροχή της οικείας αποζημίωσης. Επιπλέον, οι δυνάμει υπόχρεες επιχειρήσεις επιλέγουν οι ίδιες τον τεχνικό τρόπο παροχής της καθολικής υπηρεσίας, αλλά και τη συμμετοχή τους ή μη στην οικεία διαγωνιστική διαδικασία, κατά την οποία αναπτύσσεται ανταγωνισμός με την υποβολή συγκρίσιμων από την αναθέτουσα αρχή προσφορών ως προς το ανώτατο ποσό της αποζημίωσής τους,  ενώ, σε κάθε περίπτωση, τα συμβαλλόμενα μέρη έχουν τη δυνατότητα να μην συμμετέχουν στη διαγωνιστική διαδικασία ή να μην υπογράψουν τελικώς το συμβατικό κείμενο, οπότε, για τους λόγους αυτούς, υφίσταται εν προκειμένω ένα ελάχιστο πεδίο συναλλακτικής ελευθερίας (πρβλ. ΕλΣυν Ολ. 1638/2020, σκ. 29 και 30). Ενόψει δε των παραδοχών αυτών, παρά τις λεπτομερείς νομοθετικές ρυθμίσεις ως προς τους οικονομικούς φορείς που δύνανται να παρέχουν καθολική υπηρεσία και τους όρους παροχής της υπηρεσίας, οι συμβάσεις αυτές δεν φέρουν απολύτως αναγκαστικό χαρακτήρα, ώστε να εκφεύγουν της εφαρμογής του άρθρου 324 του ν. 4727/2020. Επί του δευτέρου ζητήματος, ενόψει του ότι η επίμαχη σύμβαση προσιδιάζει στην ειδικότερη κατηγορία των δημοσίων συμβάσεων παραχώρησης υπηρεσίας, αφού ο αντισυμβαλλόμενος της ΕΕΤΤ παρέχει υπηρεσίες α) έναντι αμοιβής, η οποία συνίσταται στο δικαίωμα εκμετάλλευσης της υπηρεσίας με την καταβολή τιμήματος που καταβάλλεται έστω εν μέρει από τους τρίτους που κάνουν χρήση αυτής και β) αναδεχόμενος παράλληλα εν όλω ή εν μέρει την ευθύνη και τον επιχειρηματικό κίνδυνο για την οργάνωση, λειτουργία και παροχή των υπηρεσιών (βλ. ΕλΣυν Έβδομο Τμ. 1491/2022, σκ. 15, όπου και η σχετική νομολογία), και ανεξαρτήτως της ρητής εξαίρεσης των συμβάσεων αυτών από το πεδίο εφαρμογής της Οδηγίας 2014/23/ΕΕ (άρθρο 11 της Οδηγίας, όπως η εξαίρεση αυτή ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο με το άρθρο 10 του                       ν. 4413/2016), το Δικαστήριο κρίνει ότι για τον προσδιορισμό της προϋπολογιζόμενης δαπάνης υπό την έννοια του άρθρου 324 του ν. 4700/2020 είναι αναλόγως εφαρμοστέες εν προκειμένω οι διατάξεις του άρθρου 8 παρ. 1 έως 3 του ν. 4413/2016.

Η Πράξη 29/2025 του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά στον έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας σύναψης και του σχεδίου σύμβασης για την ανάθεση του τμήματος ΣΤ΄ της προμήθειας με τίτλο «Αντιδραστήρια και αναλώσιμα για βιοχημικούς αναλυτές με συνοδό εξοπλισμό» εκ μέρους του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης ΑΧΕΠΑ. Το ελεγχόμενο τμήμα ΣΤ΄, που αφορά εξετάσεις ανοσολογικού αναλυτή εφημερείου, έχει διετή συμβατική δαπάνη 235.432,16 ευρώ πλέον ΦΠΑ. Το Κλιμάκιο έλαβε υπόψη την ολοκληρωμένη διαγωνιστική διαδικασία, τις προδικαστικές προσφυγές που απορρίφθηκαν από την ΕΑΔΗΣΥ (712, 713/2024) και τις αιτήσεις ακύρωσης που απορρίφθηκαν από το Διοικητικό Εφετείο Θεσσαλονίκης. Καταλήγοντας, το Κλιμάκιο αποφάνθηκε ότι δεν προκύπτουν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες και ως εκ τούτου δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης.

Εφαρμοστέο νομικό πλαίσιο για την επιλογή εξωτερικού παρόχου υπηρεσιών υποστήριξης (άρθρο 43 καν. ΕΚ 810/2009) των αρμόδιων για την χορήγηση θεωρήσεων εισόδου εθνικών αρχών μετά την κατάργηση διατάξεων στις οποίες παραπέμπει το μέχρι τώρα ισχύον άρθρο 20 ν. 4315/2014. (...) Η σύμβαση παροχής υπηρεσιών από εξωτερικό πάροχο, για την εκτέλεση των καθηκόντων της παραγράφου 6 του άρθρου 43 του κανονισμού 810/2009, έχει τον χαρακτήρα σύμβασης παραχώρησης υπηρεσιών, κατά την έννοια της οδηγίας 2014/23/ΕΕ και του νόμου 4413/2016. Στη διαδικασία για την ανάθεση της ανωτέρω σύμβασης σε εξωτερικό πάροχο για την παροχή υποστηρικτικών υπηρεσιών στις αρμόδιες προξενικές και διπλωματικές αρχές για την χορήγηση θεωρήσεων εισόδου, η Διοίκηση πρέπει να εφαρμόσει το άρθρο 20 του ν. 4315/2014, όπως ισχύει, καθώς και τις διατάξεις του νόμου 4413/2016 σε αντικατάσταση των καταργηθεισών του ν. 4281/2014 στις οποίες παραπέμπει το δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 20 του ν. 4315/2014 (ομόφωνα).

Η προσφεύγουσα εταιρεία, μέσω της προδικαστικής προσφυγής, αμφισβητεί την νομιμότητα της Πρόσκλησης Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος που εξέδωσε η αναθέτουσα αρχή για τη σύναψη συνεργασίας σχετικά με τη διαχείριση υπηρεσιών απόβλητων (συλλογή, μεταφορά, ανακύκλωση). Ισχυρίζεται ότι η διαδικασία έπρεπε να διεξαχθεί ως διαγωνιστική σύμβαση παραχώρησης υπηρεσιών σύμφωνα με τον ν. 4413/2016, με υποχρεωτική δημοσίευση προκηρύξεως και τήρηση αρχών διαφάνειας. Κατηγορεί την πρόσκληση για ασάφεια (απροσδιόριστα κριτήρια αξιολόγησης, αόριστο αντικείμενο) και μη τήρηση ελάχιστων προθεσμιών υποβολής προσφορών (12 ημέρες αντί 30). Ζητεί την ακύρωσή της, ώστε να συμμετάσχει σε νόμιμη διαδικασία που σεβεται τις αρχές του ανταγωνισμού.

Η προδικαστική προσφυγή αίτησε την άρνηση του έργου (που αποτελούσε αντικείμενο της σύμβασης) λόγω σοβαρών παραβάσεων των όρων της σύμβασης. Ειδικότερα, ισχυρίστηκε ότι η ανάθεση του έργου ήταν παράνομη λόγω σημαντικών αδικαιολόγητων καθυστερήσεων στη διεκπεραίωσή του, αναστολής του έργου χωρίς αιτιολογία, καθώς και εκπρόθεσμης υποβολής εργασιών. Ο προσφεύγων επισήμανε ότι η αναθεώρηση των μελετών έγινε εκτός των καθορισμένων προθεσμιών, με αποτέλεσμα να προκύψουν επιπλέον τεχνικές και χρηματοοικονομικές δυσκολίες για τις οποίες δεν υπήρχε επαρκής αιτιολόγηση. Η σύμβαση αφορούσε ολοκληρωμένη συντήρηση και αναβάθμιση τεχνικών εγκαταστάσεων.

Νομιμότητα της διαδικασίας ανάθεσης και του σχεδίου σύμβασης της Περιφέρειας Αττικής για το «Ευφυές σύστημα κινητικότητας και (την) ολοκληρωμένη πλατφόρμα έξυπνης πόλης διασυνδεδεμένων συστημάτων Internet of Things / ΙοΤ».(...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου σύμβασης, εξαιτίας της συνδρομής των υπό σκέψεις 10 και 11 διαπιστωθεισών ουσιωδών νομικών πλημμελειών της διαδικασίας ανάθεσης της ελεγχόμενης σύμβασης. Αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης της Περιφέρειας Αττικής για το «Ευφυές σύστημα κινητικότητας και (την) ολοκληρωμένη πλατφόρμα έξυπνης πόλης διασυνδεδεμένων συστημάτων Internet of Things / ΙοΤ»

ΕΦΚΑ – Δημόσιος διαγωνισμός – Ακύρωση σύμβασης – Ελλιπής επικαιροποίηση δικαιολογητικών – Ανάθεση στη β' μειοδότρια.Η σύμβαση έργου, η οποία ακυρώθηκε δικαστικά, δεν υφίσταται και οι τυχόν εκατέρωθεν απαιτήσεις θα πρέπει να αναζητηθούν κατά τις διατάξεις περί αδικαιολόγητου πλουτισμού του Α.Κ. (ομόφ.), ο δε ΕΦΚΑ υποχρεούται να συνεχίσει τη διαγωνιστική διαδικασία καλώντας τη δεύτερη μειοδότρια να καταθέσει τα απαιτούμενα για την ανάθεση του έργου δικαιολογητικά, και, σε περίπτωση θετικής έκβασης, να εγκρίνει την ανάθεση της σύμβασης σε αυτήν (πλειοψ.).

Με την προδικαστική προσφυγή, η προσφεύγουσα επιδιώκει την ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης της οικονομικής επιτροπής του Δήμου, την επιστροφή του παραβόλου και την ανάθεση της σύμβασης σε αυτήν. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά την προμήθεια οχήματος 'HEALTHNET' (ειδικού οχήματος με υπερκατασκευή ισοθερμικού θαλάμου) για ιατρική χρήση, με προϋπολογισμένη δαπάνη 150.000€ συμπληρωματικά, η προσφυγή κατακρίνει τον αποκλεισμό της από τη διαγωνιστική διαδικασία λόγω τεχνικών πλημμελειών, ισχυριζόμενη ότι πρόσφερε την οικονομικά συμφερότερη προσφορά ενώ επικρίνει τη διαδικασία αξιολόγησης και την ερμηνεία των τεχνικών προδιαγραφών.