Σύμβαση έργου «Κατασκευή κτιρίου εστιατορίου – μαγειρείων 600 ατόμων στη ΣΜΥ στο Στρδο “Υπτγου ...”» (...) Η αναθέτουσα αρχή κάλεσε την ανάδοχο (2.1.2019) να υποβάλει επικαιροποιημένα δικαιολογητικά, προκειμένου να υπογραφεί το σχέδιο σύμβασης, έως 12.1.2019, ωστόσο, στις 11.1.2019, η ανάδοχος αρνήθηκε, διότι η ισχύς της προσφοράς της έληξε στις 6.1.2019, χωρίς να έχει συναφθεί σύμβαση, συνεπώς αποδεσμευόταν.(...)Κλήθηκε ο δεύτερος κατά σειρά μειοδοσίας προσωρινός μειοδότης, «…», δ.τ. «… ΑΤΕ», να υποβάλει τα δικαιολογητικά κατακύρωσης.(...)Σύμφωνα με το από 3.7.2019 Πρακτικό της αρμόδιας Επιτροπής Διαγωνισμού, τα δικαιολογητικά υποβλήθηκαν εμπροθέσμως, ήταν πλήρη και νόμιμα και αποδεικνυόταν η συνδρομή των προϋποθέσεων κατακύρωσης. Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης 

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΚΑΥΣΙΜΩΝ-ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:ζητείται η ανάκληση της 239/2022 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης για την τροποποίηση της από ... (με αρ. πρωτ. ...) σύμβασης μεταξύ του προσφεύγοντος Δήμου … και του οικονομικού φορέα «… ΑΕ», με αντικείμενο την προμήθεια υγρών καυσίμων και πετρελαίου θέρμανσης για τις ανάγκες του Δήμου … και δη κατά το μέρος που αυτή αφορά στην προμήθεια καυσίμων κίνησης (πετρελαίου κίνησης και βενζίνης αμόλυβδης).(....)Η σύναψη της επίμαχης τροποποιητικής σύμβασης, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την προσφυγή, δεν αποδεικνύεται ότι αποσκοπεί στην καταστρατήγηση των διατάξεων περί αναθέσεως δημοσίων συμβάσεων, αφού η αναθέτουσα αρχή επιδεικνύοντας τη δέουσα επιμέλεια είχε ήδη προβεί σε έγκαιρο προγραμματισμό των διαδικασιών για τη διενέργεια του νέου ανοικτού διαγωνισμού προμήθειας των επίμαχων ειδών και δη από το Ιανουάριο του έτους 2022, ήτοι έξι (6) μήνες πριν τη λήξη στις 22.6.2022 της αρχικής σύμβασης. Ωστόσο, ο προγραμματισμός αυτός ανετράπη αιφνιδίως λόγω των προαναφερομένων απρόβλεπτων γεγονότων, που εκφεύγουν της σφαίρας επιρροής της αναθέτουσας Αρχής και τα οποία επέβαλαν την επικαιροποίηση της από 4.4.2022 μελέτης και την εξεύρεση των αναγκαίων πιστώσεων, προκειμένου να αποφευχθεί η εκκίνηση των διαδικασιών ανάθεσης της προμήθειας χωρίς εξασφάλιση σχετικής χρηματοδότησης, που καθιστά επισφαλή την ανάληψη των σχετικών συμβατικών υποχρεώσεων. Για τούτο απαιτήθηκε και η αναμόρφωση του προϋπολογισμού οικονομικού έτους 2022 με την ανακατανομή των πιστώσεων λόγω και της διαπιστωθείσας μη ισοσκέλισης της ανταποδοτικότητας της υπηρεσίας καθαριότητας οφειλόμενης σε οικονομική υστέρηση των εσόδων, η οποία εγκρίθηκε από την αποκεντρωμένη Διοίκηση μόλις στις 26.5.2022.Ανακαλεί την 239/2022 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Τούτων δοθέντων, το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι η αρμοδίως εγκριθείσα και υποβληθείσα για έλεγχο τροποποίηση της από 8.1.2020 σύμβασης το μεν αφορά στην ενεργοποίηση ρητού και σαφούς όρου αυτής (δικαιώματος προαίρεσης), κατά τα λοιπά, δε, εξαντλείται αποκλειστικώς στην παράταση του συμβατικού χρόνου παράδοσης του υπό προμήθεια υλικού (αντιπαγετικού αλατιού), κατόπιν συμφωνίας Αναθέτουσας Αρχής και αναδόχου εταιρείας, πριν από τη λήξη του αρχικού χρόνου παράδοσης και μετά από την θετική γνωμοδότηση της αρμόδιας Επιτροπής Παρακολούθησης και Παραλαβής της αναθέτουσας Αρχής, χωρίς να επιφέρει, αυτή καθεαυτή (η παράταση), μεταβολή στο οικονομικό αντικείμενο της σύμβασης. Συνακόλουθα και δοθέντος ότι η εν λόγω τροποποίηση ανάγεται σε ζητήματα εκτέλεσης της αρχικής σύμβασης που ρυθμίζονται από την τελευταία (δικαίωμα προαίρεσης) και από τις διατάξεις του ν. 4412/2016 (παράταση) και δεν μεταβάλλει ουσιώδεις όρους αυτής, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, κατά τα γενόμενα δεκτά στη σκέψη 1 της παρούσας, η υποβληθείσα τροποποιητική σύμβαση δεν πληροί της προϋποθέσεις υπαγωγής στον προσυμβατικό έλεγχο, σύμφωνα με το άρθρο 324 παρ. 5 του ν. 4700/2020 (βλ. ΕλΣυν ΣΤ΄ Κλιμ. 450, 134/2022, πρβλ. ΣΤ΄ Κλιμ. 314/2022).

Η προσφεύγουσα εταιρεία, με την προδικαστική προσφυγή της, επιδιώκει την ακύρωση της απόφασης που απέρριψε την προσφορά της ως προσωρινού αναδόχου για το έργο «Δράσεις για τη βελτίωση της *****», προϋπολογισμού €1.335.285,73 (χωρίς ΦΠΑ), και διέταξε την κατάπτωση της εγγυητικής επιστολής συμμετοχής της. Κρίσιμο αντικείμενο της σύμβασης ήταν η εκτέλεση εργασιακών δράσεων. Η προσφυγή θεμελιώνεται στην άρνηση της αναθέτουσας αρχής να εκτιμήσει τα υποβληθέντα δικαιολογητικά φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας ως ικανοποιητική απόδειξη μη συνδρομής ουσιωδών λόγων αποκλεισμού, παρά την επιμέλεια προσκόμισής τους, ζητώντας τη διατήρηση της θέσης της ως ανάδοχου.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η επίμαχη τροποποίηση δεν υπάγεται σε προσυμβατικό έλεγχο, καθόσον, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 3, αυτή αφορά αποκλειστικώς μετάθεση του χρόνου παράδοσης κατ’ αποδοχή διαδοχικών αιτημάτων της αναδόχου που υποβλήθηκαν πριν από τη λήξη του αρχικού χρόνου παράδοσης και επί των οποίων γνωμοδότησε θετικά η Επιτροπή Παρακολούθησης και Παραλαβής συμβάσεων προμηθειών της αναθέτουσας Αρχής. Η δυνατότητα μετάθεσης του χρόνου αυτού υπό τις προϋποθέσεις των άρθρων 132 και 206 του ν. 4412/2016 προβλέπεται ρητώς και με σαφήνεια στο άρθρο 4 της αρχικής σύμβασης, το οποίο είχε ελεγχθεί ως νόμιμο στο πλαίσιο του προσυμβατικού ελέγχου που διενήργησε το Κλιμάκιο με την 134/2021 σχετική Πράξη του. Πέραν του ότι η μετάθεση του χρόνου παράδοσης εγκρίθηκε, κατά τα προεκτεθέντα, κατ’ εφαρμογή ρητού και σαφούς όρου της αρχικής σύμβασης, στερείται επίσης οικονομικού αντικειμένου και δεν είναι ουσιώδης στο μέτρο που δεν μεταβάλλει ουσιώδη χαρακτηριστικά της αρχικής σύμβασης. Ως εκ τούτου, το Κλιμάκιο στερείται αρμοδιότητας για τη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου επί του υποβληθέντος σχεδίου τροποποιητικής σύμβασης.

Προμήθεια ελαιολιπαντικών :επιδιώκεται η αναθεώρηση της 1831/2022 απόφασης του Έβδομου Τμήματος του Ελεγκτικού ΣυνεδρίουΜε τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (σκ. 4, 5), το Δικαστήριο κρίνει ότι η αιτιολογία της 178/9.8.2022 απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής του προσφεύγοντος Δήμου ως προς το επιδιωκόμενο με την ελεγχόμενη τροποποιητική σύμβαση ύψος αυξητικής αναπροσαρμογής σε ποσοστό 50% της τιμής μονάδας κάθε είδους της 30106/14.12.2020 αρχικής σύμβασης δεν είναι νόμιμη. Τούτο διότι τόσο τα στοιχεία που έλαβε υπόψη της η ανωτέρω απόφαση, όσο και αυτά που μεταγενέστερα υποβλήθηκαν ενώπιον του Τμήματος, δεν αρκούν για να τεκμηριώσουν την ανάγκη τροποποίησης των συμβατικών τιμών για τα επιμέρους είδη της κατηγορίας "Ελαιολιπαντικά είδη" της σύμβασης σε ποσοστό 50%, κατά τις ορθές κρίσεις της προσβαλλόμενης. Ειδικότερα, i) τα προσκομιζόμενα τιμολόγια που αφορούν διάφορα είδη λιπαντικών, εκδοθέντα από έναν μόνο προμηθευτή, δεν είναι ικανά να αναδείξουν την πράγματι επικρατούσα στην αγορά κατάσταση, επομένως δεν παρέχουν τα εχέγγυα αξιοπιστίας και αντικειμενικότητας και είναι απρόσφορα για την τεκμηρίωση του τρόπου υπολογισμού της αιτούμενης από τον αντισυμβαλλόμενο οικονομικό φορέα αναπροσαρμογής και του ύψους αυτής. Σε κάθε περίπτωση, όπως ορθώς έγινε δεκτό με την προσβαλλόμενη απόφαση με αναφορά σε συγκεκριμένες ενδεικτικές περιπτώσεις, τα αγαθά που αναφέρονται στα εν λόγω τιμολόγια δεν δύνανται να αντιστοιχηθούν με τα είδη που περιγράφονται στη σύμβαση ούτε ως προς το όνομα και τα επιμέρους ειδικότερα χαρακτηριστικά τους (π.χ. SAE), αλλά ούτε και ως προς τη μονάδα μέτρησης αυτών (λίτρο στην αρχική σύμβαση και τεμάχια με συγκεκριμένο βάρος ανά χιλιόγραμμα στα προσκομισθέντα τιμολόγια), με αποτέλεσμα να καθίσταται αδύνατη η άντληση ασφαλών συμπερασμάτων περί της διαμορφωθείσας τιμής των επίμαχων ειδών στην αγορά. Άλλωστε, ουδεμία αντιστοίχιση επιχειρείται από τον προσφεύγοντα Δήμο με το δικόγραφο της προσφυγής και το υπόμνημά του, μη αρκούντος του αόριστου ισχυρισμού του ότι και μόνο η προσκόμιση εκ μέρους του  των εν λόγω τιμολογίων εμπεριέχει τη διαβεβαίωση ότι τα προϊόντα των τιμολογίων με την εμπορική ονοματολογία που περιέχεται σε αυτά ταυτίζονται με εκείνα της σύμβασης. ii) Επίσης, όπως ορθώς κρίθηκε και με την προσβαλλόμενη, οι προσκομιζόμενες ξενόγλωσσες εκθέσεις του φορέα ICIS για τις τιμές λιπαντικών διεθνώς για τα έτη 2019 και 2022, ως εκ της γενικότητάς τους και της έλλειψης οιασδήποτε συγκεκριμένης σύνδεσης με την εγχώρια αγορά, πολλώ μάλλον με τα προϊόντα της επίμαχης σύμβασης, δεν αποτελούν πρόσφορο στοιχείο για να θεμελιώσουν την ανάγκη αύξησης σε ποσοστό 50% της τιμής μονάδας εκάστου είδους. iii) Τέλος, τα προσκομιζόμενα από 9.9.2022 και 10.9.2021 δελτία τύπου της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής σχετικά με τις μεταβολές των τιμών αγαθών της κατηγορίας «καύσιμα και λιπαντικά», ναι μεν αποτελούν στοιχεία προερχόμενα από αξιόπιστη και ανεξάρτητη πηγή πληροφόρησης και είναι πρόσφορα για την τεκμηρίωση της αναγκαιότητας και τον αντικειμενικό προσδιορισμό του ύψους της αναπροσαρμογής των τιμών των ειδών της σύμβασης, πλην όμως, κατά τις ορθές παραδοχές του Τμήματος, αποτυπώνουν ποσοστό αύξησης κατά πολύ χαμηλότερο από το αντίστοιχο εγκριθέν με την απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, και τούτο δεν αμφισβητείται με την κρινόμενη προσφυγή. Πέραν τούτου, η αναδειχθείσα με την προσβαλλόμενη απόφαση μεσοσταθμική αρνητική μεταβολή -11.9% του δείκτη τιμών καταναλωτή (ΔΤΚ) της ΕΛΣΤΑΤ για την κατηγορία «καύσιμα και λιπαντικά», που επήλθε κατά το χρονικό διάστημα από Αύγουστο 2019 μέχρι Αύγουστο 2020, που είναι το εγγύτερο στο χρόνο υποβολής της οικονομικής προσφοράς της αναδόχου κατά τη διαδικασία σύναψης της αρχικής σύμβασης (14.7.2019), καθιστά το ποσοστό αύξησης του ΔΤΚ ακόμη χαμηλότερο από το αντίστοιχο αιτηθέν και χορηγηθέν, καταδεικνύοντας εμφανέστερα την ανεπάρκεια της αιτιολόγησης της ανωτέρω απόφασης της αναθέτουσας Αρχής ως προς το εν λόγω ποσοστό. Αβασίμως δε ο Δήμος ισχυρίζεται ότι η εν λόγω αρνητική μεταβολή του ΔΤΚ δεν επηρεάζει την ελεγχόμενη τροποιητική σύμβαση, η οποία συνήφθη στις 14.12.2020, και τούτο διότι κρίσιμο εν προκειμένω χρονικό διάστημα για τον προσδιορισμό της αύξησης του συμβατικού τιμήματος είναι αυτό που μεσολάβησε από τον χρόνο υποβολής της οικονομικής προσφοράς της αναδόχου εταιρείας (14.7.2019), η οποία διαμορφώθηκε με βάση τα κόστη που ίσχυαν τότε στη αγορά για έκαστο από τα προσφερόμενα είδη και αποτέλεσε εν τέλει το οικονομικό αντικείμενο της συναφθείσας σύμβασης, έως τον χρόνο λήψης της 178/9.8.2022 απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου περί εγκρίσεως της επαύξησης της τιμής μονάδας εκάστου είδους της αρχικής σύμβασης. Τέλος, ανεξαρτήτως των ανωτέρω κρίσεων, το αίτημα του προσφεύγοντος περί προσδιορισμού από το Δικαστήριο της αυξητικής αναπροσαρμογής της τιμής μονάδος εκάστου είδους της αρχικής σύμβασης σε ποσοστό 38,9%, είναι απαράδεκτο, διότι το Δικαστήριο στερείται της αρμοδιότητος, κατά την έρευνα προσφυγής αναθεώρησης (άρθρο 329 ν. 4700/2020), να προβεί πρωτογενώς σε τέτοιο προσδιορισμό, καθόσον τούτο ανήκει στην αρμοδιότητα των διοικητικών οργάνων της αναθέτουσας Αρχής (πρβλ. ΕλΣυν. 1311/2022 σκ. 15, Τμ. Μείζ. - Επταμ. Σύνθ. 539/2020 σκ. 28). Απορρίπτει την προσφυγή αναθεώρησης.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Ζητείται να ανακληθεί η 321/2022 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «… - Υπόγειος Σταθμός Αυτοκινήτου και Διαμόρφωση Πλατείας Πρασίνου» ανάμεσα στην προσφεύγουσα και στην παρεμβαίνουσα, ποσού 3.109.886,79 ευρώ, πλέον ΦΠΑ (3.856.259,62 ευρώ με ΦΠΑ).(....)Περαιτέρω, ο φάκελος της υπόθεσης πρέπει να συμπληρωθεί από την προσφεύγουσα με τα σχέδια της νεότερης Μελέτης Εφαρμογής Προσωρινής Αντιστήριξης Πρανών Εκσκαφής, εφόσον έχουν συνταχθεί, και σε πρόσθετο έγγραφό της να εκτεθούν οι τεχνικές διαφοροποιήσεις στη διαδικασία κατασκευής, όπως τεκμηριώνονται στα σχέδια αυτά, συγκριτικά προς την αρχική διαδικασία.Αναβάλλει την έκδοση οριστικής απόφασης.Διατάσσει τη συμπλήρωση του φακέλου κατά τα ειδικότερα αναφερόμενα στο σκεπτικό της παρούσας απόφασης έως τις 15.9.2022, τον ορισμό αρμοδίως νέας δικασίμου για τη συζήτηση της προσφυγής ανάκλησης μετά τη συμπλήρωση του φακέλου, και με επιμέλεια της Γραμματέως την εγγραφή της υπόθεσης στο οικείο πινάκιο και την κλήτευση νομίμως των διαδίκων να παραστούν στη νέα συζήτηση.

Νομιμότητα του σχεδίου σύμβασης και της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου μελετητή για την εκπόνηση της μελέτης «Αρδευτικό δίκτυο Φράγματος Πλακιώτισσας Ηρακλείου Κρήτης».(...)Ενόψει των ανωτέρω ουσιωδών ελλείψεων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι πρέπει να αναβάλει την οριστική κρίση του επί της νομιμότητας της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας, προκειμένου να προσκομιστούν με επιμέλεια της Αναθέτουσας Αρχής τα προαναφερόμενα στοιχεία.Αναβάλλει την έκδοση οριστικής κρίσης. Διατάσσει τη συμπλήρωση του φακέλου με τα αναφερόμενα στο σκεπτικό της παρούσας Πράξης στοιχεία, εντός δεκαπέντε ημερών από την κοινοποίηση αυτής στην Αναθέτουσα Αρχή. 

Με την προδικαστική προσφυγή, ο προσφεύγων οικονομικός φορέας αίτησε την ακύρωση της απόφασης της αναθέτουσας αρχής, η οποία απέρριψε τα δικαιολογητικά κατακύρωσής του και τον απέκλεισε από τη διαδικασία ανάθεσης της δημοσίας σύμβασης. Το αντικείμενο της σύμβασης ήταν οι επεμβάσεις, συμπληρώσεις και επισκευές στις ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις του κέντρου [αναφερόμενου σε άλλο σημείο], με εκτιμώμενη αξία χωρίς ΦΠΑ 479.904,80 ευρώ. Ο προσφεύγων υποστήριξε ότι τα δικαιολογητικά του ήταν πλήρη και σύμφωνα με τους όρους της διακήρυξης, καθώς συμπεριλάμβαναν ενημερωμένα πιστοποιητικά ποινικού μητρώου, φορολογικής ενημερότητας και άλλα απαραίτητα έγγραφα, τα οποία είχαν υποβληθεί εγκαίρως και ηλεκτρονικά, παρά τις ενστάσεις της αναθέτουσας αρχής.

Παροχή υπηρεσίων:Με τα δεδομένα αυτά και λαμβάνοντας υπόψη την 2/73244/28.11.2018 βεβαίωση του  του Αντιδημάρχου Οικονομικών του Δήμου ....-....., σύμφωνα με την οποία κατά του κύρους του διαγωνισμού δεν εκκρεμούν ενστάσεις, προσφυγές, αιτήσεις ασφαλιστικών μέτρων ή άλλα ένδικα βοηθήματα, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντοςσχεδίου σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται ηλεκτρονικά στη Γραμματεία του Κλιμακίου, υπό τον όρο ότι η παράγραφος 1 του άρθρου 28 του εν λόγω σχεδίου που προβλέπει ότι: «Η ΣΠΥ [Σύμβαση Παροχής Υπηρεσιών] δύναται να παρατείνεται με ή χωρίς αύξηση του οικονομικού αντικειμένου της χωρίς νέα διαδικασία σύναψης σύμβασης ύστερα από γνωμοδότηση του αρμοδίου οργάνου της Αναθέτουσας Αρχής» θα αναδιατυπωθεί, σύμφωνα με το άρθρο 12 του Παραρτήματος 1 «Ειδική Συγγραφή Υποχρεώσεων» της οικείας Διακήρυξης, ως εξής: «Η ΣΠΥ δύναται να τροποποιείται χωρίς νέα διαδικασία σύναψης σύμβασης, στις περιπτώσεις που προβλέπονται στο άρθρο 132 του ν. 4412/2016, ύστερα από γνωμοδότηση του αρμοδίου οργάνου της αναθέτουσας αρχής».

ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΤΑΜ.ΣΥΝΘ/604/2019