Η Πράξη 22/2025 του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου συμφωνίας-πλαίσιο τριετούς διάρκειας, συμβατικού τιμήματος 21.434.065,14 ευρώ (προ ΦΠΑ), μεταξύ της Περιφέρειας Πελοποννήσου και της ένωσης εταιρειών «...ΑΒΕΕ». Αντικείμενο της συμφωνίας είναι η προμήθεια τροφίμων και ειδών βασικής υλικής συνδρομής για τις ανάγκες του προγράμματος αντιμετώπισης της υλικής στέρησης απόρων. Το Κλιμάκιο αποφάσισε ότι κωλύεται η υπογραφή της συμφωνίας. Η υπογραφή κωλύεται διότι οι όροι τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας (άρθρα 2.2.6.1 και 2.2.6.2 της διακήρυξης) κρίνονται υπέρμετρα περιοριστικοί και δυσανάλογοι, τυποποιώντας σύνθετα την αιτούμενη εμπειρία και απαιτώντας εκ των προτέρων τη διάθεση συγκεκριμένων εγκαταστάσεων (αποθήκης 700 τ.μ.) και οχημάτων.

Η Πράξη 185/2025 του ΣΤ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου κωλύει την υπογραφή του σχεδίου συμφωνίας-πλαίσιο μεταξύ της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και της ένωσης «BENUAL Α.Ε. - ΜΠΙΚΑΣ Α.Ε.». Η συμφωνία αφορούσε την προμήθεια τροφίμων και ειδών βασικής υλικής συνδρομής για την αντιμετώπιση της υλικής στέρησης απόρων, με συμβατικό τίμημα 25.149.758,76 ευρώ (προ ΦΠΑ). Η κώλυση προέκυψε διότι οι όροι τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας (άρθρα 2.2.6.1 και 2.2.6.2) κρίθηκαν υπέρμετρα περιοριστικοί και σε δυσαναλογία με τον επιδιωκόμενο σκοπό. Συγκεκριμένα, ορίστηκε υπερβολικά σύνθετη και λεπτομερής εμπειρία και απαιτήθηκε η κατοχή συγκεκριμένων εγκαταστάσεων (κέντρο αποθήκευσης 750 τ.μ.) και οχημάτων (πέντε φορτηγά) πριν την ανακήρυξη του αναδόχου. Οι περιοριστικοί αυτοί όροι επιβεβαιώθηκαν από το γεγονός ότι υποβλήθηκε μόνο μία παραδεκτή αίτηση συμμετοχής.

Η Πράξη 180/2025 του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου συμφωνίας-πλαίσιο μεταξύ της Περιφέρειας Αττικής και της ένωσης οικονομικών φορέων «..Α.Ε.», με αντικείμενο την προμήθεια τροφίμων και ειδών βασικής υλικής συνδρομής (ΕΒΥΣ) για την αντιμετώπιση της υλικής στέρησης απόρων, προϋπολογισμού άνω των 76,5 εκατ. ευρώ (προ ΦΠΑ). Το Κλιμάκιο έκρινε ότι οι όροι τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας (άρθρα 2.2.6.1 και 2.2.6.2) της διακήρυξης ήταν υπέρμετρα περιοριστικοί και δυσανάλογοι, τυποποιώντας την εμπειρία με υπερβολικά λεπτομερή σχήματα και απαιτώντας εκ των προτέρων τη διάθεση εγκαταστάσεων και οχημάτων. Η διαπίστωση αυτή ενισχύθηκε από τον μικρό αριθμό συμμετεχόντων (δύο αιτήσεις, μία απορρίφθηκε), γεγονός που παραβιάζει τις αρχές του υγιούς ανταγωνισμού. Κατόπιν αυτών, το Κλιμάκιο κωλύει την υπογραφή του σχεδίου συμφωνίας-πλαίσιο.

Η απόφαση 0883/2025 του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου απέρριψε την προσφυγή ένωσης οικονομικών φορέων κατά της πράξης 140/2025 του ΣΤ΄ Κλιμακίου, η οποία έκρινε ότι κωλυόταν η υπογραφή συμφωνίας-πλαίσιο με την Περιφέρεια Κρήτης για την προμήθεια τροφίμων και ειδών βασικής υλικής συνδρομής (προϋπολογισμού άνω των 10 εκατ. ευρώ). Το Δικαστήριο έκρινε ότι οι όροι τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας της διακήρυξης (άρθρα 2.2.6.1 και 2.2.6.2) ήταν υπέρμετρα περιοριστικοί και δυσανάλογοι. Συγκεκριμένα, το Δικαστήριο επικύρωσε ότι ο συνδυασμός απαιτήσεων για προηγούμενες συμβάσεις ήταν υπερβολικά λεπτομερής, και ότι ήταν μη νόμιμη η απαίτηση για εκ των προτέρων κατοχή αποθηκευτικών χώρων μεγάλου εμβαδού και υπερβολικά υψηλού αριθμού οχημάτων (20 φορτηγά), καθώς θα μπορούσε να είχε τεθεί ως ειδικός όρος εκτέλεσης. Η πλημμέλεια κρίθηκε ουσιώδης λόγω του περιορισμού του ανταγωνισμού, καθώς υποβλήθηκε μόνο μία προσφορά.

Η Πράξη 99/2025 του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της διαγωνιστικής διαδικασίας και του σχεδίου συμφωνίας-πλαίσιο μεταξύ της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας (ΠΔΕ) και δύο οικονομικών φορέων για την προμήθεια τροφίμων και ειδών βασικής υλικής συνδρομής (ΕΒΥΣ) για απόρους. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι οι όροι τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας (άρθρα 2.2.6.1 και 2.2.6.2 της διακήρυξης) είναι υπέρμετρα περιοριστικοί και τελούν σε δυσαναλογία με τον επιδιωκόμενο σκοπό, καθότι τυποποιούν την απαιτούμενη εμπειρία κατά ιδιαίτερα σύνθετο τρόπο και υποχρεώνουν τους ενδιαφερόμενους να διαθέτουν τις απαραίτητες εγκαταστάσεις και οχήματα προτού ανακηρυχθούν ανάδοχοι. Το γεγονός ότι υποβλήθηκαν μόνο δύο αιτήσεις συμμετοχής επιβεβαίωσε τον περιοριστικό χαρακτήρα των όρων. Κατά συνέπεια, κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου συμφωνίας-πλαίσιο.

Η Πράξη 140/2025 του ΣΤ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου συμφωνίας-πλαίσιο μεταξύ της Περιφέρειας Κρήτης και της ένωσης οικονομικών φορέων «… SA», με αντικείμενο την προμήθεια τροφίμων και ειδών βασικής υλικής συνδρομής (ΕΒΥΣ), συμβατικού τιμήματος 12.086.766,05 ευρώ (με ΦΠΑ). Το Κλιμάκιο έκρινε ότι κωλύεται η υπογραφή της συμφωνίας. Οι όροι τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας των άρθρων 2.2.6.1 και 2.2.6.2 της διακήρυξης κρίθηκαν υπέρμετρα περιοριστικοί και δυσανάλογοι. Συγκεκριμένα, ζητούνταν ιδιαίτερα σύνθετη και λεπτομερής εμπειρία, καθώς και η εκ των προτέρων διαθεσιμότητα μεγάλου κέντρου αποθήκευσης και διανομής (logistics) με ψυκτικό θάλαμο 100 τ.μ. στην Κρήτη, μαζί με συγκεκριμένο αριθμό φορτηγών οχημάτων, περιορίζοντας έτσι τον ανταγωνισμό, γεγονός που επιβεβαιώθηκε από την υποβολή μόνο μίας αίτησης συμμετοχής.

Η απόφαση αφορά τον έλεγχο της νομιμότητας της διαδικασίας ανάθεσης και του σχεδίου συμφωνίας-πλαίσιο για την προμήθεια τροφίμων και ειδών βασικής υλικής συνδρομής για τους απόρους της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Το Κλιμάκιο διαπίστωσε δύο ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες. Πρώτον, η απαίτηση τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας (πέντε συγκεκριμένες συμβάσεις προμήθειας και διανομής σε τουλάχιστον 3.000 ωφελούμενους) κρίθηκε υπέρμετρα περιοριστική, τυποποιώντας την εμπειρία κατά τρόπο αυστηρό. Δεύτερον, ο όρος για την εκ των προτέρων κατοχή ή μίσθωση αποθηκευτικού χώρου 2.000 τ.μ. εντός της Περιφέρειας, πριν ακόμη την ανακήρυξη του αναδόχου, θεωρήθηκε δυσανάλογος και ικανός να περιορίσει σημαντικά τον ανταγωνισμό. Ως εκ τούτου, κρίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου συμφωνίας-πλαίσιο με την ένωση οικονομικών φορέων «.. .. Α.Ε.».

Προμήθεια τροφίμων και ειδών βασικής υλικής συνδρομής.(...)Υπό το προπαρατεθέν πραγματικό της προκείμενης υπόθεσης και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Δικαστήριο κρίνει ότι ορθώς με την προσβαλλομένη έγινε δεκτό ότι η απαίτηση του άρθρου 2.2.6.1 της διακήρυξης η τεχνική και επαγγελματική ικανότητα των υποψηφίων αναδόχων να κρίνεται βάσει της προσκόμισης από αυτούς έξι εκτελεσθεισών εντός χρονικού διαστήματος έξι και πλέον ετών συμβάσεων, αθροιστικού ποσού τουλάχιστον στο ήμισυ της προϋπολογισθείσας δαπάνης (ήτοι περί τα 10,8 εκατομμύρια ευρώ), κάθε μία εκ των οποίων να περιλαμβάνει την προμήθεια και διανομή τουλάχιστον δύο ή έξι, κατά περίπτωση, εκ των περιγραφόμενων συναφών ειδών, σε τουλάχιστον τρεις χιλιάδες ωφελούμενους και σε ποσοστό τουλάχιστον 25% σε αξία ή ποσότητα των αντίστοιχων ειδών της ελεγχόμενης συμφωνίας-πλαίσιο, είναι υπέρμετρα περιοριστική. Τούτο διότι με το εν λόγω άρθρο της διακήρυξης εγκαθιδρύεται ένα σχήμα απόδειξης της απαιτούμενης εμπειρίας που είναι δυσανάλογα περιοριστικό, χωρίς να αποδεικνύεται η αναγκαιότητα θέσπισης αυτού από τα έγγραφα της σύμβασης ούτε, όμως, και από το περιεχόμενο των ένδικων προσφυγών. Όσον δε αφορά στον δεύτερο αναδειχθέντα από το Κλιμάκιο διακωλυτικό λόγο, το Δικαστήριο κρίνει ότι ορθώς έγινε δεκτό ότι τα αποδεικτικά μέσα που ζητήθηκαν για την απόδειξη της απαίτησης του άρθρου 2.2.6.2 της διακήρυξης και, συνακόλουθα η ίδια η απαίτηση όπως ετέθη, ήταν μη νόμιμα. Ειδικότερα, η απαίτηση για την εκ των προτέρων απόδειξη ότι κάθε διαγωνιζόμενος υποψήφιος ανάδοχος διαθέτει τους ιδιόκτητους ή μισθωμένους αποθηκευτικούς χώρους και τύπους φορτηγών οχημάτων που απαριθμούνται στη διακήρυξη δύναται να προκαλέσει δυσανάλογα έξοδα και να καταστήσει έτσι δυσχερή τη συμμετοχή στον διαγωνισμό. 	Για τους λόγους αυτούς.Συνεκδικάζει τις από 11.2.2025 (ΑΒΔ 334/12.2.2025) και από 12.2.2025 (ΑΒΔ 337/2025) προσφυγές ανάκλησης της Περιφέρειας Πελοποννήσου και της ένωσης οικονομικών φορέων με την επωνυμία «…Α.Β.Ε.Ε.», αντίστοιχα.Απορρίπτει αυτές, καθώς και την υπέρ της πρώτης προσφυγής ασκηθείσα παρέμβαση του Οργανισμού Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ). Δεν ανακαλεί την 22/2025 πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Προμήθεια τροφίμων και ειδών βασικής υλικής συνδρομής .(...)Υπό το προπαρατεθέν πραγματικό της προκείμενης υπόθεσης και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Δικαστήριο κρίνει ότι ορθώς με την προσβαλλομένη έγινε δεκτό ότι η απαίτηση του άρθρου 2.2.6.1 της διακήρυξης η τεχνική και επαγγελματική ικανότητα των υποψηφίων αναδόχων να κρίνεται βάσει της προσκόμισης από αυτούς έξι εκτελεσθεισών εντός χρονικού διαστήματος έξι και πλέον ετών συμβάσεων, αθροιστικού ποσού τουλάχιστον στο ήμισυ της προϋπολογισθείσας δαπάνης (ήτοι περί τα 8,3 εκατομμύρια ευρώ), κάθε μία εκ των οποίων να περιλαμβάνει την προμήθεια και διανομή τουλάχιστον δύο ή έξι, κατά περίπτωση, συναφών ειδών, σε τουλάχιστον τρεις χιλιάδες ωφελούμενους και σε ποσοστό τουλάχιστον 25% σε αξία ή ποσότητα των αντίστοιχων ειδών της ελεγχόμενης συμφωνίας-πλαίσιο, είναι υπέρμετρα περιοριστική. Τούτο διότι με το εν λόγω άρθρο της διακήρυξης εγκαθιδρύεται ένα σχήμα απόδειξης της απαιτούμενης εμπειρίας που είναι δυσανάλογα περιοριστικό, χωρίς να αποδεικνύεται η αναγκαιότητα θέσπισης αυτού από τα έγγραφα της σύμβασης ούτε, όμως, και από το περιεχόμενο των ένδικων προσφυγών.Όσον αφορά στον δεύτερο αναδειχθέντα από το Κλιμάκιο διακωλυτικό λόγο, το Δικαστήριο κρίνει ότι ορθώς έγινε δεκτό ότι τα αποδεικτικά μέσα που ζητήθηκαν για την απόδειξη της απαίτησης του άρθρου 2.2.6.2 της διακήρυξης και, συνακόλουθα, η ίδια η απαίτηση, όπως ετέθη, ήταν μη νόμιμα. Ειδικότερα, η απαίτηση για την εκ των προτέρων απόδειξη ότι κάθε διαγωνιζόμενος υποψήφιος ανάδοχος διαθέτει τον ιδιόκτητο ή μισθωμένο αποθηκευτικό χώρο συγκεκριμένου εμβαδού και τους τύπους και αριθμό φορτηγών οχημάτων που απαριθμούνται στη διακήρυξη δύναται να προκαλέσει δυσανάλογα έξοδα και να καταστήσει έτσι δυσχερή τη συμμετοχή του στον διαγωνισμό. 	Για τους λόγους αυτούς.Συνεκδικάζει τις από 26.2.2025 (ΑΒΔ 425/2025) και από 27.2.2025 (ΑΒΔ 444/2025) προσφυγές ανάκλησης της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας και της ένωσης οικονομικών φορέων με την επωνυμία «….» και των μελών αυτής, αντίστοιχα.Απορρίπτει αυτές.Δεν ανακαλεί τη 45/2025 πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Προμήθεια τροφίμων και ειδών βασικής υλικής συνδρομής.(...). Υπό το προπαρατεθέν πραγματικό της προκείμενης υπόθεσης και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Δικαστήριο κρίνει ότι ορθώς με την προσβαλλομένη έγινε δεκτό ότι η απαίτηση του άρθρου 2.2.6.1 της διακήρυξης η τεχνική και επαγγελματική ικανότητα των υποψηφίων αναδόχων να κρίνεται βάσει της προσκόμισης από αυτούς έξι εκτελεσθεισών εντός χρονικού διαστήματος έξι και πλέον ετών συμβάσεων, αθροιστικού ποσού τουλάχιστον στο ήμισυ της προϋπολογισθείσας δαπάνης (ήτοι περί τα 20,5 εκατομμύρια ευρώ), κάθε μία εκ των οποίων να περιλαμβάνει την προμήθεια και διανομή τουλάχιστον δύο ή έξι, κατά περίπτωση, εκ των περιγραφόμενων συναφών ειδών, σε τουλάχιστον τρεις χιλιάδες ωφελούμενους και σε ποσοστό τουλάχιστον 25% σε αξία ή ποσότητα των αντίστοιχων ειδών της ελεγχόμενης συμφωνίας πλαίσιο, είναι υπέρμετρα περιοριστική. Τούτο διότι με το εν λόγω άρθρο της διακήρυξης εγκαθιδρύεται ένα σχήμα απόδειξης της απαιτούμενης εμπειρίας που είναι δυσανάλογα περιοριστικό, χωρίς να αποδεικνύεται η αναγκαιότητα θέσπισης αυτού από τα έγγραφα της σύμβασης ούτε, όμως, και από το περιεχόμενο των ένδικων προσφυγής και παρέμβασης.Όσον δε αφορά στον δεύτερο αναδειχθέντα από το Κλιμάκιο διακωλυτικό λόγο, το Δικαστήριο κρίνει ότι ορθώς έγινε δεκτό ότι τα αποδεικτικά μέσα που ζητήθηκαν για την απόδειξη της απαίτησης του άρθρου 2.2.6.2 της διακήρυξης και, συνακόλουθα η ίδια η απαίτηση όπως ετέθη, ήταν μη νόμιμα. Ειδικότερα, η απαίτηση για την εκ των προτέρων απόδειξη ότι κάθε διαγωνιζόμενος υποψήφιος ανάδοχος διαθέτει ιδιόκτητους ή μισθωμένους τους αποθηκευτικούς χώρους και τύπους φορτηγών οχημάτων που απαριθμούνται στη διακήρυξη δύναται να προκαλέσει δυσανάλογα έξοδα και να καταστήσει έτσι δυσχερή τη συμμετοχή στον διαγωνισμό.	Για τους λόγους αυτούς.Απορρίπτει την από 1.4.2025 (ΑΒΔ 614/2.4.2025) προσφυγή ανάκλησης της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας.Απορρίπτει την από 23.4.2025 παρέμβαση της ένωσης οικονομικών φορέων με την επωνυμία «…S.A.». Δεν ανακαλεί την 99/2025 πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.