Επηρεάζεται ή όχι το συνταξιοδοτικό δικαίωμα του Ν.Β., ασφαλισμένου του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, ως γονέα αναπήρου τέκνου, από την ενδεχόμενη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος της συζύγου του, με χρήση των διατάξεων της διαδοχικής ασφάλισης - Σωρευτικές προϋποθέσεις του Ν. 3996/2011 άρθρ. 37.(..)Κατάσταση : Εκκρεμεί αποδοχή 
Ο Ν.Β. μπορεί να συνταξιοδοτηθεί ως πατέρας ανάπηρου τέκνου από την 24-12-2013 ημερομηνία υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησής του, ανεξάρτητα αν η σύζυγός του έχει ή όχι θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα στο Δημόσιο, σύμφωνα με τις διατάξεις περί διαδοχικής ασφάλισης. Η από 2-2-2015 υπεύθυνη δήλωση της συζύγου του Ν.Β. για μη χρησιμοποίηση των διατάξεων περί διαδοχικής ασφάλισης δεν λαμβάνεται υπόψη, δεδομένου ότι υπάρχει εκπεφρασμένη βούληση της, να μην κάνει χρήση του χρόνου αυτού.

Δυνατότητα ή μη τροποποίησης, κατ’ άρθρο 132 του ν. 4412/2016 (ή κατ’ άλλη διάταξη), διοικητικής σύμβασης παροχής υπηρεσιών φύλαξης, με την αναπροσαρμογή (αύξηση) του συμβατικού ανταλλάγματος, ενόψει της εκ του νόμου αύξησης του κατώτατου νομοθετημένου μισθού και ημερομισθίου, σε συνδυασμό με την προβλεπόμενη από το άρθρο 68 του ν. 3863/2010 υποχρέωση κάλυψης, με την οικονομική προσφορά της αναδόχου, του ελάχιστου εργατικού κόστους παροχής των υπηρεσιών και την υποχρέωση αυτής να τηρεί, κατά την εκτέλεση της σύμβασης, τις διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας.(..)Η αύξηση, με τη με αριθμό οικ. 4241/127/30.1.2019 απόφαση της Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, του κατώτατου νομοθετημένου μισθού και του κατώτατου νομοθετημένου ημερομισθίου των υπαλλήλων και εργατοτεχνιτών της χώρας, συνιστά απρόβλεπτη περίσταση, η οποία δικαιολογεί, κατ’ άρθρο 132 παρ. 1 περ.γ΄ του ν. 4412/2016, την τροποποίηση της συναφθείσας, πριν την αύξηση αυτών, διοικητικής σύμβασης παροχής υπηρεσιών φύλαξης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, συνιστάμενη στην αντίστοιχη αύξηση της συμβατικής αμοιβής της αναδόχου, σε κάθε δε περίπτωση, η τροποποίηση αυτή, μπορεί να γίνει με έρεισμα και τις διατάξεις των άρθρων 200 και 288 του Α.Κ. με την αναπροσαρμογή του συμβατικού ανταλλάγματος, στο προσήκον μέτρο (πλειοψ.). Παραπέμφθηκε στην Α΄ Τακτική Ολομέλεια, κατόπιν της υπ’ αριθ. 48/2019 γνωμ. του Γ΄ 

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας. :	Σύμφωνα με τα προεκτεθέντα, η τροποποίηση των από 29.7.2022 αρχικών συμβάσεων, που έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του συνολικού συμβατικού τιμήματος για την παροχή των υπηρεσιών καθαριότητας, οφείλεται στην αύξηση του νόμιμου κατώτατου ημερομισθίου, όπως αυτό διαμορφώθηκε με τις 107675/2021 (Β΄ 6263) και 38866/2022 (Β΄ 2030) υπουργικές αποφάσεις, η αύξηση δε αυτή έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια διενέργειας του οικείου διαγωνισμού και, ειδικότερα, μετά την καταληκτική προθεσμία υποβολής προσφορών (23.11.2020). Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ενόψει των, διά των ως άνω υπουργικών αποφάσεων, επελθουσών αυξήσεων, η αναθέτουσα αρχή προέβη νομίμως στην αντίστοιχη αναπροσαρμογή του συμβατικού τιμήματος των αρχικών συμβάσεων, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 10α του άρθρου 53 του ν. 4412/2016 και της παραγράφου 3 του άρθρου 7 του ν. 4965/2022. Περαιτέρω, με τις συγκεκριμένες τροποποιήσεις δεν μεταβάλλεται η συνολική φύση των αρχικών συμβάσεων, ούτε η δαπάνη των τροποποιήσεων υπερβαίνει το 50% της αξίας των αρχικών συμβάσεων (βλ. σκ. 2 και 3). Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, δεν κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων για έλεγχο σχεδίων τροποποίησης των από 29.7.2022 συμβάσεων. Σημειώνεται, τέλος, ότι οι ανάδοχοι οφείλουν να εφαρμόσουν τις προαναφερόμενες κανονιστικές ρυθμίσεις και να αναπροσαρμόσουν τις αμοιβές του προσωπικού που απασχολούν, στο πλαίσιο των εν λόγω συμβάσεων. 

Παροχή διευκρινίσεων ως προς την αύξηση του κατώτατου μισθού και κατώτατου ημερομισθίου, σε συνέχεια της με αριθμ. πρωτ. 38866/21.04.2022 Υπουργικής Απόφασης ΑΔΑ:ΨΖΖ8ΟΞΤΒ-Π1Χ

Πρόκειται για την Πράξη 241/2025 του ΣΤ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, η οποία αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και των τριών σχεδίων συμβάσεων για την «Προμήθεια, Αντικατάσταση και Θέση σε Λειτουργία Συσσωρευτών και αντικατάσταση των Συστημάτων Αδιάλειπτης Παροχής Ισχύος στους χώρους της ΣΤΑ.ΣΥ Μον. Α.Ε.», συνολικού προϋπολογισμού 2.453.080,00 ευρώ χωρίς ΦΠΑ. Το Κλιμάκιο ανέβαλε την έκδοση οριστικής Πράξης διότι ο υποβληθείς φάκελος κρίθηκε ελλιπής. Διατάσσεται η ΣΤΑ.ΣΥ να υποβάλλει τεκμηρίωση τόσο για τις ποσότητες των προμηθευόμενων ειδών (προσδιορισμός αναγκών) όσο και για τις προϋπολογιζόμενες τιμές μονάδας, σύμφωνα με το άρθρο 45 παρ. 3 του ν. 4412/2016, ώστε να τεκμηριωθεί η οικονομικότητα και ο εύλογος χαρακτήρας της δημοσιονομικής επιβάρυνσης.

Δυνατότητα ή μη τροποποίησης, κατ’ άρθρο 132 του ν. 4412/2016 (ή κατ’ άλλη διάταξη), διοικητικής σύμβασης παροχής υπηρεσιών φύλαξης, με την αναπροσαρμογή (αύξηση) του συμβατικού ανταλλάγματος, ενόψει της εκ του νόμου αύξησης του κατώτατου νομοθετημένου μισθού και ημερομισθίου, σε συνδυασμό με την προβλεπόμενη από το άρθρο 68 του ν. 3863/2010 υποχρέωση κάλυψης, με την οικονομική προσφορά της αναδόχου, του ελάχιστου εργατικού κόστους παροχής των υπηρεσιών και την υποχρέωση αυτής να τηρεί, κατά την εκτέλεση της σύμβασης, τις διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας.(...)Δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 132 παρ. 1 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 για την τροποποίηση της επίμαχης σύμβασης, δεδομένου ότι η αύξηση του κατώτατου νομοθετημένου μισθού και ημερομισθίου, με τη με αριθμό οικ. 4241/127/30-1-2019 απόφαση της Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, δεν συνιστά απρόβλεπτη περίπτωση, η οποία, εξάλλου, δεν ανέκυψε κατά τη διάρκεια της σύμβασης, αλλά πριν τη σύναψή της (πλειοψ.). Παραπέμφθηκε στην Ολομέλεια ΝΣΚ, λόγω μείζονος σπουδαιότητας και οριακής πλειοψηφίας. Εκδόθηκε η υπ’ αριθ. 106/2019 γνωμ. Α΄ Τακτικής Ολομέλειας ΝΣΚ.

Δυνατότητα ή μη τροποποίησης, κατ’ άρθρο 132 του ν. 4412/2016 (ή κατ’ άλλη διάταξη), διοικητικής σύμβασης παροχής υπηρεσιών φύλαξης, με την αναπροσαρμογή (αύξηση) του συμβατικού ανταλλάγματος, ενόψει της εκ του νόμου αύξησης του κατώτατου νομοθετημένου μισθού και ημερομισθίου, σε συνδυασμό με την προβλεπόμενη από το άρθρο 68 του ν. 3863/2010 υποχρέωση κάλυψης, με την οικονομική προσφορά της αναδόχου, του ελάχιστου εργατικού κόστους παροχής των υπηρεσιών και την υποχρέωση αυτής να τηρεί, κατά την εκτέλεση της σύμβασης, τις διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας.Δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 132 παρ. 1 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 για την τροποποίηση της επίμαχης σύμβασης, δεδομένου ότι η αύξηση του κατώτατου νομοθετημένου μισθού και ημερομισθίου, με τη με αριθμό οικ. 4241/127/30-1-2019 απόφαση της Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, δεν συνιστά απρόβλεπτη περίπτωση, η οποία, εξάλλου, δεν ανέκυψε κατά τη διάρκεια της σύμβασης, αλλά πριν τη σύναψή της (πλειοψ.). Παραπέμφθηκε στην Ολομέλεια ΝΣΚ, λόγω μείζονος σπουδαιότητας και οριακής πλειοψηφίας. Εκδόθηκε η υπ’ αριθ. 106/2019 γνωμ. Α΄ Τακτικής Ολομέλειας ΝΣΚ.

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι επερχόμενες τροποποιήσεις των αρχικών συμβάσεων που έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση του συνολικού συμβατικού τιμήματος για την παροχή των ελεγχόμενων υπηρεσιών οφείλονται σε απρόβλεπτες περιστάσεις, οι οποίες συνίστανται στην αύξηση του νόμιμου κατώτατου μισθού και του νόμιμου κατώτατου ημερομισθίου που επήλθε με την 4241/127/30.1.2019 απόφαση της Υπουργού Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Ανεξαρτήτως δε του ότι ο ΕΦΚΑ όφειλε να συμμορφωθεί με την ανωτέρω υπουργική απόφαση, η εν λόγω αύξηση ισχύει από 1.2.2019, ήτοι ανέκυψε μετά την δημοπράτηση του οικείου διαγωνισμού ανάθεσης των επίμαχων υπηρεσιών και κατά την εκτέλεση των συναφθεισών συμβάσεων, και συνεπώς η μεταβολή αυτή ήταν αδύνατο να προβλεφθεί εκ των προτέρων από μία επιμελή αναθέτουσα αρχή. Εξάλλου, με τις ελεγχόμενες τροποποιήσεις δεν μεταβάλλεται η συνολική φύση των αρχικών συμβάσεων, καθόσον οι σχετικές υπηρεσίες εμπίπτουν στο αντικείμενο τους και παρίστανται απαραίτητες για την ολοκλήρωσή τους, ενώ, περαιτέρω, η συνολική δαπάνη των ως άνω τροποποιήσεων ανέρχεται σε 58.981,75 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α., και ως εκ τούτου δεν υπερβαίνει το 50% της αξίας των αρχικών συμβάσεων. Συνακόλουθα, το Κλιμάκιο δεν διαπιστώνει ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στο πλαίσιο της ελεγχόμενης διαδικασίας τροποποίησης. Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι αμέσως μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας τροποποίησης με την υπογραφή των οικείων σχεδίων, πρέπει να δημοσιευθεί, σύμφωνα με το άρθρο 65 του ν.4412/2016, σχετική γνωστοποίηση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, περιέχουσα τις πληροφορίες που προβλέπονται στο Μέρος Ζ΄ του Παραρτήματος V του Προσαρτήματος Α΄ του ίδιου νόμου (πρβλ Ε.Σ. Ζ΄ Κλιμ. 137, 150/2019, 107/2018).Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων για έλεγχο οκτώ (8) σχεδίων τροποποίησης συμβάσεων που αφορούν στην παροχή υπηρεσιών καθαριότητας στα κτίρια στα οποία στεγάζονται οι Υπηρεσίες του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ), αντίγραφα των οποίων τηρούνται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου.

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας  κτηριακών εγκαταστάσεων περιβάλλοντος χώρου:	1. Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η νέα ως άνω τροποποίηση της Δ24/20 σύμβασης, η οποία έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του συμβατικού τιμήματος για την παροχή των επίμαχων υπηρεσιών καθαριότητας, κατά το μέρος που αφορά τα κονδύλια του εργατικού κόστους και των ασφαλιστικών εισφορών που συνδέονται άμεσα με αυτό, οφείλεται στην αύξηση του νόμιμου κατώτατου μισθού και του νόμιμου κατώτατου ημερομισθίου, όπως τα τελευταία διαμορφώθηκαν με την 31986/24.3.2023 απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (Β΄ 2003/28.3.2023). Η εν λόγω αύξηση στην τελική ποσοτική της ρύθμιση, ισχύουσα από την 1η.4.2023, ανέκυψε μετά την έκδοση της από 16.3.2022 κατακυρωτικής απόφασης και την υπογραφή της οικείας σύμβασης (28.6.2022), ενώ δεν ήταν δυνατό να προβλεφθεί ούτε κατά την υπογραφή της προγενέστερης τροποποιητικής σύμβασης (17.11.2022). Με τη συγκεκριμένη δε τροποποίηση δεν μεταβάλλεται η συνολική φύση της αρχικής σύμβασης, η δε δαπάνη αμφότερων των τροποποιήσεων δεν υπερβαίνει το 50% της αξίας της αρχικής σύμβασης. Κατόπιν τούτων και ενόψει της υποχρέωσης συμμόρφωσης της αναθέτουσας αρχής με το οικείο κανονιστικό καθεστώς (βλ. άρθρο 18 παρ. 2 του ν. 4412/2016 περί τήρησης των υποχρεώσεων που απορρέουν από τις διατάξεις της κοινωνικοασφαλιστικής και εργατικής νομοθεσίας κατά την εκτέλεση των δημοσίων συμβάσεων και άρθρο 53 παρ. 10α του ν. 4412/2016 περί υποχρεωτικής σχετικής αναπροσαρμογής της τιμής για τις συμβάσεις παροχής υπηρεσιών καθαριότητας), το Νοσοκομείο προέβη νομίμως στην αντίστοιχη αναπροσαρμογή του συμβατικού τιμήματος της Δ24/20 σύμβασης βάσει του άρθρου 7 παρ. 3 του ν. 4965/2022 σε συνδυασμό με το άρθρο 132 παρ. 1 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 και υπό τις προϋποθέσεις αυτού. Ωστόσο, η αναπροσαρμογή τυγχάνει μη νόμιμη κατά το μέρος που αφορά στην αύξηση των λοιπών κονδυλίων που περιλαμβάνονται στο συνολικό συμβατικό τίμημα, ήτοι κόστη αναλώσιμων υλικών, ειδών ατομικής υγιεινής, εργαλείων και μηχανημάτων καθαρισμού κ.λπ., τα οποία ουδόλως συνδέονται με την αύξηση του εργατικού κόστους που επήλθε με την 31986/24.3.2023 απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, την οποία επικαλείται ο ανάδοχος, ούτε επηρεάζονται από αυτό. Σημειώνεται δε ότι από την αντιπαραβολή της από 17.11.2022 τροποποιητικής σύμβασης με την αρχική, προκύπτει ότι με την προηγηθείσα τροποποίηση τα μεγέθη που αναπροσαρμόστηκαν ήταν μόνο αυτά που σχετίζονται με την αύξηση του εργατικού κόστους. 

Διευκρινίσεις ως προς τις συνέπειες της αναπροσαρμογής του κατώτατου μισθού και του κατώτατου ημερομισθίου σε εν εξελίξει διαδικασίες ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων παροχής υπηρεσιών καθαριότητας ή/και φύλαξης.