Με την προδικαστική προσφυγή του ο προσφεύγων αιτείται να ακυρωθεί ο όρος 3.1.1 της προσβαλλόμενης κατά το σκέλος που απαιτεί από τους δανείζοντες εμπειρία φορείς να πληρούν τις προϋποθέσεις συμμετοχής στην επίμαχη διαγωνιστική διαδικασία.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ κτιρίων Πανεπιστημίου:Ζητείται παραδεκτώς η αναθεώρηση της 1759/2015 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατά το μέρος που με αυτή απορρίφθηκε αίτηση του ανωτέρω Πανεπιστημίου για την ανάκληση της 282/2014 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, ο επίμαχος πρόσθετος όρος τεχνικής καταλληλότητας περιορίζει το δικαίωμα πρόσβασης στη διαγωνιστική διαδικασία και παραβιάζει την αρχή της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων, χωρίς να συντρέχει λόγος δημοσίου συμφέροντος, η δε προσβαλλόμενη απόφαση, με την οποία κρίθηκε ότι ο ανωτέρω όρος δεν είναι νόμιμος, είναι ορθή, ενώ οι προβαλλόμενοι λόγοι αναθεώρησης, οι οποίοι αποτελούν ως επί το πλείστον επανάληψη ομοίων λόγων που προβλήθηκαν με τις ασκηθείσες αιτήσεις ανάκλησης κατά της 282/2014 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου, έχουν ερευνηθεί και απορριφθεί με νόμιμη και επαρκή αιτιολογία από το VI Τμήμα.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ:..ζητείται η ανάκληση της 249/2009 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις IV, V και VI, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι ορθά αποφάνθηκε το Κλιμάκιο ότι η 3722/19.5.2008 απόφαση του Δ.Σ. της ..., (όπως τροποποιήθηκε εν μέρει με την 3842/247η Συνεδρίαση/26.9.2008 απόφαση του ίδιου οργάνου), περί ματαίωσης του 113/2006 διαγωνισμού και προσφυγής στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού, είναι αναιτιολόγητη, καθόσον α) η λήξη του χρόνου ισχύος των προσφορών του ως άνω διαγωνισμού δεν αποτελεί νόμιμο λόγο προσφυγής στη διαδικασία αυτή, β) δεν μπορεί να προβληθεί ότι η προηγηθείσα διαγωνιστική διαδικασία απέβη άγονη, αφού υποβλήθηκαν παραδεκτές και κατάλληλες προσφορές και τέλος γ) δεν μπορεί να υποστηριχθεί ότι συνέτρεχε κατεπείγουσα ανάγκη, μη απορρέουσα από ευθύνη της αναθέτουσας αρχής, οφειλόμενη σε γεγονότα απρόβλεπτα, καθόσον η αναθέτουσα αρχή μπορούσε ευχερώς να συμμορφωθεί προς την κρίση του Ζ΄ Κλιμακίου (Πράξη 298/2007) και του VI Τμήματος (Πράξη 240/23.11.2007), και να θεραπεύσει τις διαπιστωθείσες πλημμέλειες της διαγωνιστικής διαδικασίας του 113/2006 διαγωνισμού, κάτι που θα οδηγούσε σε έγκαιρη σύναψη σύμβασης για την παροχή υπηρεσιών καθαριότητας ήδη από το έτος 2007.Λαμβάνοντας όμως υπόψη ότι, ι) μετά την έκδοση της 240/2007 Πράξης του Τμήματος τούτου, με την οποία είχε κριθεί μη νόμιμη η διαδικασία του διαγωνισμού και δεδομένου ότι είχε ήδη εκδοθεί κατακυρωτική απόφαση, ενώ οι προσφορές των διαγωνιζομένων είχαν ήδη λήξει, δεν υπήρχε πλέον η δυνατότητα είτε να ζητηθεί η παράταση των προσφορών είτε να επιχειρηθεί η θεραπεία των πλημμελειών που είχαν επισημανθεί από την ως άνω Πράξη, και συνεπώς ο διαγωνισμός είχε ματαιωθεί εν τοις πράγμασι, ιι) προκειμένου να αποσαφηνισθεί ο τρόπος συμμόρφωσής της προς τις Πράξεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου, η ... απέστειλε το 742/22.1.2008 έγγραφο προς το Υπουργείο Ανάπτυξης ..με θέμα «Ερώτημα για διαγωνιστική διαδικασία», με το οποίο ζητήθηκε η γνώμη σχετικά με την εξέλιξη του διαγωνισμού,..και ιιι) αμέσως μετά την παραλαβή του ως άνω εγγράφου από την ... στις 28.3.2008, η επιτροπή στις 11.4.2008 με το Πρακτικό 9 πρότεινε τη ματαίωση του διαγωνισμού και την προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης,(..)το Τμήμα κρίνει, κατά παραδοχή του σχετικού λόγου ανάκλησης, ότι η αναθέτουσα ... συγγνωστώς προέβη στην επιλογή της διαδικασίας με διαπραγμάτευση, θεωρώντας εύλογα και χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των διατάξεων του νόμου ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις προσφυγής στη διαδικασία αυτή..Ανακαλεί την 249/2009 Πράξη του Z΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Aνάδειξη αναδόχου με αντικείμενο «Υπηρεσίες Τεχνικού Συμβούλου Έργων" (...) Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα κρίνει ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση ο συντάκτης του ανωτέρω όρου της διακήρυξης έχει υπόψη του κοινοπραξίες και συμπράξεις με τη μορφή που εμφανίζονται αποκλειστικά και μόνο στο ημεδαπό δίκαιο για τη συμμετοχή σε δημόσιους διαγωνισμούς. Συγκεκριμένα, τόσο η σύμπραξη όσο και η κοινοπραξία αποτελούν προσωρινές ενώσεις φυσικών ή νομικών προσώπων, οι οποίες, αν και θεωρούνται φορείς δικαιούμενοι να συμμετάσχουν αυτοτελώς σε δημόσιο διαγωνισμό, εντούτοις δεν διαθέτουν νομική προσωπικότητα και εντεύθεν αυτονομία στη λήψη αποφάσεων για τον τρόπο κατάρτισης των τεχνικών και οικονομικών προσφορών, ώστε να διασφαλίζεται η ανεξαρτησία και η μυστικότητα αυτών. Υπό το πρίσμα αυτό ο σχετικός όρος της διακήρυξης, που απαγορεύει την συμμετοχή στο διαγωνισμό του ίδιου προσώπου με δύο ιδιότητες, ήτοι ως μεμονωμένου υποψηφίου και ταυτόχρονα ως μέλους σύμπραξης ή κοινοπραξίας, αποσκοπεί στην αποφυγή οποιουδήποτε ενδεχόμενου συμπαιγνίας μεταξύ των υποψηφίων στον επίμαχο διαγωνισμό και κατά συνέπεια στη διασφάλιση των αρχών της ίσης μεταχείρισης των συμμετεχόντων και της διαφάνειας στην κατάρτιση των οικονομικών προσφορών. Ο περιορισμός δε που εισάγει ο όρος αυτός ως προς την υποβολή των προσφορών εμπίπτει στην αναγνωρισθείσα και από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ευχέρεια εκτίμησης των εθνικών αρχών ως προς τους όρους αποκλεισμού των υποψηφίων και πληροί τις προυποθέσεις που τίθενται από αυτό για τη θέσπιση τέτοιων περιορισμών, αφού, ενόψει της νομικής φύσης της κοινοπραξίας κατά το ημεδαπό δίκαιο δεν υφίσταται διαφοροποίηση του προσώπου όταν αυτό μετέχει στην ίδια διαγωνιστική διαδικασία αυτοτελώς και ταυτόχρονα ως μέλος κοινοπραξίας (βλ. VI Tμ. 2752/2011, ΣτΕ Επ429/2008) και με βάση εν γένει τα οικονομικά και κοινωνικά δεδομένα που επικρατούν στη χώρα, αποτελεί πρόσφορο και αναγκαίο και ως τούτου αναλογικό μέτρο για την επίτευξη του σκοπού της διασφάλισης των αρχών της ίσης μεταχείρισης και της διαφάνειας. Περαιτέρω, ουδόλως συνάγεται εκ του ως άνω όρου απαγόρευση υποβολής προσφοράς από αλλοδαπή κοινοπραξία και ταυτόχρονα αυτοτελώς από μέλος αυτής, εφόσον αποδεικνύεται ότι δεν υπάρχει αλληλεξάρτηση των προσφορών τους. Τέλος, στην κρινόμενη περίπτωση, το Τμήμα κρίνει ότι σε κάθε περίπτωση, καίτοι ο όρος αυτός δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν έπληξε τη δυνατότητα ανάπτυξης ανταγωνισμού σε κοινοτικό επίπεδο, καθώς προσήλθαν υποψήφιοι προερχόμενοι από άλλα κράτη-μέλη της Ε.Ε., περαιτέρω δε καμία αλλοδαπή εταιρεία ή κοινοπραξία δεν αποκλείστηκε κατ’ εφαρμογή του όρου αυτού, ούτε εξάλλου άσκησε σχετική ένσταση κατά της οικείας διακήρυξης (βλ. και VI Τμ. Ελ. Συν. 2779/2011).(...)Επιπροσθέτως, το Τμήμα κρίνει ότι η χρήση από την Επιτροπή Διαγωνισμού επιθετικών προσδιορισμών προς το σκοπό ποιοτικής αξιολόγησης των αναφορών των επί μέρους στοιχείων των τεχνικών προσφορών των διαγωνιζομένων βάσει των κριτηρίων και υποκριτηρίων του άρθρου 22 της προκήρυξης και ειδικότερα των χαρακτηρισμών «μέτρια», «στοιχειώδης», «καλή», «ανεπαρκής», «πολύ καλή» (ενν. αναφορά), καθώς και της εκφράσεως «δεν υπεβλήθη», δεν παραβίασε τις αρχές της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζόμενων και της υποχρέωσης διαφάνειας της διαγωνιστικής διαδικασίας, καθόσον οι ως άνω αξιολογικοί προσδιορισμοί αποτέλεσαν την μέθοδο (εργαλείο) αιτιολόγησης από την Επιτροπή της αριθμητικής βαθμολογίας κάθε κριτηρίου και υποκριτηρίου κάθε τεχνικής προσφοράς. Εξάλλου, η κρίση της Επιτροπής κατά την αξιολόγηση των επιμέρους κριτηρίων ανάθεσης με την εφαρμογή των πιο πάνω ποιοτικών προσδιορισμών δεν πάσχει, κατά την κρίση του Τμήματος, κατά την αιτιολογία αυτής, αφού έλαβε χώρα συγκριτική εκτίμηση των τεχνικών προσφορών των διαγωνιζομένων και βαθμολόγηση αυτών με αναφορά σε συγκεκριμένα στοιχεία ανταποκρινόμενα στα προμνησθέντα νόμιμα κριτήρια και υποκριτήρια, σύμφωνα και προς όσα εκτέθηκαν στη σκέψη ΙV Α.

Παροχή υπηρεσιών φύλαξης εγκαταστάσεων Πανεπιστημίου (...) ζητείται η ανάκληση της 292/2024 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου (...) Συνεπώς, ο προβαλλόμενος ισχυρισμός του προσφεύγοντος σύμφωνα με τον οποίο ο εν λόγω όρος είναι νόμιμος, διότι είναι ουσιωδώς διαφορετικές οι ανάγκες, από πλευράς φύλαξης, ενός Πανεπιστημίου, καθώς συναρτώνται αφενός με την ύπαρξη φοιτητικών εστιών μέσα στις πανεπιστημιουπόλεις, τους παρατηρούμενους βανδαλισμούς (αφισοκολλήσεις γραφές με σπρέι, δολιοφθορές με άνοιγμα πυροσβεστήρων κ.α.), τις καταλήψεις, δεν δύναται να δικαιολογήσει τον περιορισμό του ανταγωνισμού, που η θέσπισή του συνεπάγεται, δεδομένου ότι και στις περιπτώσεις αυτές το προσωπικό του αναδόχου υποχρεούται να ειδοποιήσει το Συμβούλιο Διοίκησης του Πανεπιστημίου και τις αρχές. (...) Κατά συνέπεια, ο επίμαχος όρος βαίνει πέραν του μέτρου που είναι αναγκαίο για την επίτευξη του σκοπού του προσφεύγοντος, περιορίζοντας, χωρίς αποχρώντα λόγο, τον κύκλο των δυνάμει προσφερόντων και παρακωλύοντας την ανάπτυξη ικανού ανταγωνισμού. (...) Σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 3 το Δικαστήριο κρίνει ότι ο όρος 2.2.8.2 της διακήρυξης που, απαγορεύοντας κατά τρόπο γενικό και αφηρημένο την υπεργολαβία, αποκλείει από την ελεγχόμενη διαδικασία ανάθεσης υποψηφίους που προτίθενται να διαθέσουν, προς εκτέλεση της σύμβασης, μέσα που δεν κατέχουν οι ίδιοι αλλά που ανήκουν σε άλλους οικονομικούς φορείς, είναι κατά πάγια νομολογία ευθέως αντίθετος στις διατάξεις του ενωσιακού δικαίου και του άρθρου 58 του ν. 4412/2016. Και ναι μεν ο όρος αυτός δεν οδήγησε σε αποκλεισμό κάποιου των συμμετεχόντων στη διαγωνιστική διαδικασία, πλην όμως, απέτρεψε δυνητικούς υποψηφίους από τη συμμετοχή τους στο διαγωνισμό. Για τους λόγους αυτούς Απορρίπτει την προσφυγή ανάκλησης. 

Ο προσφεύγων αιτείται την ακύρωση της διακήρυξης του ανοικτού διεθνούς ηλεκτρονικού διαγωνισμού με αντικείμενο την «Αναβάθμιση εγκαταστάσεως επεξεργασίας λυμάτων οικισμών (Προμήθεια Η/Μ εξοπλισμού)», προσβαλλόμενος κυρίως τρεις όρους: α) τον όρο 2.2.6α) που περιορίζει υπέρμετρα τον ανταγωνισμό, β) την ταυτοποίηση των κριτηρίων επιλογής (όρος 2.2.6) με κριτήρια ανάθεσης (όρος 2.3.1 Κ4, Κ6), και γ) την έλλειψη διαστασιολόγησης του εξοπλισμού που θα εγκατασταθεί. Η προσφυγή θεωρεί ότι οι ρυθμίσεις αυτές παραβιάζουν το ενωσιακό και εθνικό δίκαιο των δημοσίων συμβάσεων, επηρεάζοντας τη διαφάνεια και την ισότιμη συμμετοχή.

Καταβολή αποζημίωσης για συμμετοχή στις συνεδριάσεις ΔΣ...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει, ότι ο φερόμενος ως δικαιούχος, Αντιπρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της ..., δεν δικαιούται πρόσθετης αποζημίωσης για τη συμμετοχή του στις συνεδριάσεις του συλλογικού αυτού οργάνου, καθόσον η εν λόγω συμμετοχή του συνιστά ενάσκηση των κυρίων καθηκόντων του, στα οποία συμπεριλαμβάνεται και η εισήγηση προς το Δ.Σ. θεμάτων της αρμοδιότητάς του (βλ σχετ. την 11235/14.7.2011 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης …). Εξάλλου, ο ορισμός του ως άνω μέλους του διοικητικού συμβουλίου ως πλήρους απασχόλησης, με τη συνεπακόλουθη καταβολή μηνιαίων αποδοχών, αποκλείει την καταβολή πρόσθετης αποζημίωσης για τη συμμετοχή στις συνεδριάσεις του συλλογικού οργάνου, η οποία καταβάλλεται στα λοιπά μέλη του διοικητικού συμβουλίου για την ίδια αιτία. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Περιορισμός των εκπομπών ορισμένων ρύπων στην ατμόσφαιρα από μεσαίου μεγέθους μονάδες καύσης - μεταφορά στο εθνικό δίκαιο της Οδηγίας (ΕΕ) 2015/2193 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕL 313/1/28.11.2015). 

25297/1645/2022Διευκρινίσεις σχετικά με την εφαρμογή της ΚΥΑ οικ 6164/2018 (Β’ 1107) «Περιορισμός των εκπομπών ορισμένων ρύπων στην ατμόσφαιρα από μεσαίου μεγέθους μονάδες καύσης – μεταφορά στο εθνικό δίκαιο της Οδηγίας (ΕΕ) 2015/2193 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕL 313/1/28.11.2015)» ΑΔΑ:Ψ6Ν64653Π8-ΜΡΜ

Με την προδικαστική προσφυγή, η προσφεύγουσα ένωση ζητά την ακύρωση της υπ' αρ. 144/2020 απόφασης του Δ.Σ. της «…», καθ' ο μέρος αφορά στον αποκλεισμό της και στην αποδοχή των προσφορών των εταιριών «…» και «…». Επιδιώκει να γίνει αποδεκτή η συμμετοχή της στην διαγωνιστική διαδικασία. Εναλλακτικά, εάν δεν ακυρωθεί ο αποκλεισμός της, ζητά την ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης κατά το μέρος που έγιναν δεκτές οι προσφορές των εν λόγω εταιριών, προκειμένου να ματαιωθεί η επίμαχη διαγωνιστική διαδικασία. Αντικείμενο της σύμβασης είναι η παροχή υπηρεσιών συλλογής και εκμετάλλευσης του βιοαερίου από τον Χ.Υ.Τ.Α. «…» για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, με παραχώρηση του δικαιώματος εκμετάλλευσης του βιοαερίου.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΚΑΥΣΙΜΩΝ ΚΑΙ ΛΙΠΑΝΤΙΚΩΝ:.ζητείται η ανάκληση της 266/2017 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου.. Με τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει κατά πλειοψηφία ότι η ομαδοποίηση των δύο ειδών (καύσιμα και λιπαντικά), η οποία αφορά σε προϊόντα που παγίως κρίνονται από το Δικαστήριο τούτο ως ομοειδή .., και η θέσπιση υποχρέωσης των υποψηφίων προμηθευτών να υποβάλουν προσφορά για όλα τα είδη της Ομάδας, δεν εισήγαγε στη διαγωνιστική διαδικασία αθέμιτο περιορισμό του ανταγωνισμού, αλλά θεσπίστηκε προς εξυπηρέτηση των συμφερόντων του Δήμου, ο οποίος επικαλείται λόγους που ανάγονται στην αποτελεσματικότερη παροχή των αιτούμενων  υπηρεσιών και στην αποφυγή τεχνικών δυσκολιών κατά την εκτέλεση της σύμβασης.  Εξάλλου, ο κρίσιμος όρος δεν επιφέρει αυτόματο αποκλεισμό συγκεκριμένης κατηγορίας οικονομικών φορέων, ήτοι αυτών που δραστηριοποιούνται στην εμπορεία του ενός μόνο είδους, αφού αυτοί δύνανται να συμπράξουν με άλλους προμηθευτές για την υποβολή προσφοράς. Επομένως, ο σχετικός όρος δεν κατέστησε πλημμελή την ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία. .(..).Ανακαλεί την 266/2017 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.