ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:Να εξετάσει τη νομιμότητα της ανάθεσης και το σχέδιο σύμβασης για την ανανέωση των δικαιωμάτων χρήσης των αδειών των υφιστάμενων προϊόντων λογισμικού της εταιρείας «… Α.Ε.»(....)Επιπλέον, οι κατατεθείσες ενδεικτικές προσφορές των μεταπωλητών δόθηκαν ενώ οι μεταπωλητές γνώριζαν ήδη τη βούληση του κατασκευαστή να συμβληθεί ο ίδιος με το …, γεγονός που δύναται να έχει επηρεάσει το ύψος των υποβληθεισών ενδεικτικών προσφορών, ενώ ο ένας εξ αυτών είχε ήδη επιλεγεί ως Σύμβουλος Διαχείρισης της ελεγχόμενης σύμβασης. Σε κάθε περίπτωση διευκρινίζεται ότι η προσφορά ενός προϊόντος από τον κατασκευαστή σε συμφέρουσα για τον αναθέτοντα φορέα τιμή, δεν αρκεί για την παράκαμψη των υπέρτερης τυπικής ισχύος ανωτέρω αναφερόμενων διατάξεων του ενωσιακού δικαίου ως προς τον τρόπο ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων.Αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης για την ανανέωση των δικαιωμάτων χρήσης των αδειών των προϊόντων λογισμικού με αντισυμβαλλόμενους το … και την εταιρεία … LTD.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1185/2022.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ-αδειών χρήσης λογισμικού:Με τα δεδομένα αυτά, αποδεικνύεται προσηκόντως εκ μέρους της αναθέτουσας αρχής ότι συντρέχουν, σύμφωνα με το άρθρο 269 περ. γ του ανωτέρω ν.4412/2016, τεχνικοί λόγοι που δικαιολογούν την απευθείας ανάθεση των ελεγχόμενων υπηρεσιών στην ανωτέρω εταιρεία ... Κατόπιν αυτών, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο, με το ΔΠΤΛ2087/30.5.2017 (αριθ. πρωτ. Ε.Σ. 34208/31.5.2017) έγγραφο του Διευθυντή Διεύθυνσης Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών της …, σχεδίου σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του Κλιμακίου..Δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος, με το  .. έγγραφο του Διευθυντή Διεύθυνσης Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών της …, σχεδίου σύμβασης για την ανάθεση από την ανωτέρω εταιρεία στην εταιρεία «..» των υπηρεσιών παροχής αδειών χρήσης λογισμικού, των υπηρεσιών παροχής πλατφόρμας (.. z series και υποσυστήματος δίσκων ΟS8300) συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών εγκατάστασης, των υπηρεσιών ανάκαμψης από καταστροφή (disaster recovery) και των υπηρεσιών αναβάθμισης εξοπλισμού της αναθέτουσας αρχής.

Προμήθεια «συσκευών διασφάλισης της συνεχούς απολύμανσης του εσωτερικού ατμοσφαιρικού αέρα των λεωφορείων της ... Α.Ε.(...)Υπό το πρίσμα των ως άνω δεδομένων και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν (βλ. σκ. 8) πρέπει να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: Κατ’ εκτίμηση των εγγράφων που τη συνοδεύουν και των προβαλλόμενων με την κρινόμενη προσφυγή και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση ισχυρισμών, για την ανάθεση της ελεγχόμενης σύμβασης με χρήση της εξαιρετικής διαδικασίας της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης ο αναθέτων Φορέας επικαλείται, κατ’ ουσίαν, ως κατεπείγουσα ανάγκη την αντιμετώπιση της μεταδοτικότητας του κορονοϊού κατά τις μετακινήσεις των επιβατών με τα μέσα μαζικής μεταφοράς  και ως απρόβλεπτο γεγονός την καλπάζουσα μορφή των μεταλλάξεων που επιβάλλει την άμεση εξασφάλιση της, δια των προμηθευόμενων συσκευών, νέας τεχνολογίας, η οποία συνιστά τη βέλτιστη λύση για την αντιμετώπιση της ως άνω κατεπείγουσας ανάγκης. Εκ των ανωτέρω προκύπτει ότι ο αναθέτων Φορέας δεν τεκμηρίωσε επαρκώς ότι υφίσταται κατεπείγουσα ανάγκη, οφειλόμενη σε γεγονότα απρόβλεπτα, που δικαιολογεί την εφαρμογή της  διαδικασίας διαπραγμάτευσης του άρθρου 269 παρ. δ΄ του ν. 4412/2016 και, όπως καταδεικνύεται από τις περιστάσεις του συγκεκριμένου πραγματικού πλαισίου της υπόθεσης, ουδόλως κωλυόταν να τηρήσει τις προθεσμίες διαγωνιστικής διαδικασίας ή, τουλάχιστον, τις συντετμημένες προθεσμίες για την υποβολή προσφορών, που προβλέπονται από τον ν. 4412/2016. Λαμβανομένου υπόψη του συνόλου των ανωτέρω σκέψεων και καθόσον δεν προβάλλεται άλλος λόγος ανάκλησης, η κρινόμενη προσφυγή ανάκλησης και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν και να μην ανακληθεί η προσβαλλόμενη Πράξη.(της 622/2022 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.)

Προμήθεια και ανανέωση αδειών χρήσης προϊόντων λογισμικού στο πλαίσιο της «Microsoft Enterprise Agreement» (...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (σκ. II), η διαδικασία που ακολουθήθηκε για την ανάθεση της ελεγχόμενης σύμβασης (διαπραγμάτευση χωρίς δημοσίευση της προκήρυξης) δεν μπορεί να βρει έρεισμα στη διάταξη του άρθρου 269 περ. γ΄ υποπερ. γγ΄, που αναφέρεται στην ύπαρξη λόγων προστασίας αποκλειστικών δικαιωμάτων για τους οποίους συγκεκριμένος μόνο οικονομικός φορέας μπορεί να εκτελέσει τη σύμβαση. Τούτο, διότι ναι μεν η εταιρεία …έχει παρακρατήσει το δικαίωμα κυριότητας επί των προϊόντων για τα οποία παρέχει, στο πλαίσιο των συμβάσεων τύπου Enterprise Agreement, τις άδειες χρήσης, οι οποίες αποτελούν και το κύριο αντικείμενο της ελεγχόμενης σύμβασης, και οι εν λόγω άδειες υπόκεινται πράγματι σε προστασία δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, πλην όμως η επιλογή για χρήση των προϊόντων της εταιρείας …με διατήρηση αποκλειστικών δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας από την ανάδοχο επί στοιχείων του τεχνικού φακέλου της σύμβασης, χωρίς να προβλέπεται η μεταβίβαση των δικαιωμάτων αυτών στην Ε.Υ.Δ.Α.Π. Α.Ε. μετά τη λήξη της σύμβασης ή η δυνατότητα της τελευταίας να επεμβαίνει στο δίκτυο, κάνοντας χρήση των στοιχείων του φακέλου χωρίς την άδεια της αναδόχου, οδηγεί κατ΄ ουσία σε προκαθορισμό της διαρκούς επιλογής της ανωτέρω εταιρείας ως αναδόχου και για τις μελλοντικές φάσεις επέκτασης, συντήρησης ή ανανέωσης του πληροφοριακού δικτύου της Ε.ΥΔ.Α.Π., με συνέπεια η εταιρεία …να εμφανίζεται ως μοναδική, έναντι οιουδήποτε άλλου δραστηριοποιούμενου στον ίδιο οικονομικό κλάδο, παρόχου/προμηθευτή των ζητούμενων υπηρεσιών/αγαθών, λόγω του τεχνητού περιορισμού των παραμέτρων της αρχικής σύμβασης. Στον ίδιο χώρο δε (προϊόντα και υπηρεσίες λογισμικού) δραστηριοποιούνται και άλλοι οικονομικοί φορείς, οι οποίοι παρέχουν ισοδύναμα ή παρόμοια αγαθά ή υπηρεσίες με αυτά της…, όπως η δημιουργία αυτόνομων συστημάτων λογισμικού. Περαιτέρω, η διαδικασία ανάθεσης της ελεγχόμενης σύμβασης δύναται να βρει έρεισμα στη διάταξη της περ. ε΄ του άρθρου 269 του ν. 4412/2016, που αναφέρεται στη δυνατότητα της αναθέτουσας αρχής να συνάπτει σύμβαση με το αρχικό ανάδοχο, είτε για τη μερική αντικατάσταση αγαθών ή εγκαταστάσεων είτε για την επέκτασή τους, δοθέντος ότι η πληροφοριακή υποδομή της Ε.Υ.ΔΑ.Π. Α.Ε. βασίζεται σε λογισμικά προϊόντα της εταιρείας…, η δε ενδεχόμενη αλλαγή, στην παρούσα φάση, των εν λόγω προϊόντων με προϊόντα άλλων κατασκευαστών θα υποχρέωνε την επιχείρηση σε ριζικό ανασχεδιασμό των πληροφοριακών δομών της, στην εκ νέου προμήθεια σωρείας προγραμμάτων και νέου εξοπλισμού, στην επανεκπαίδευση του προσωπικού της στα νέα λογισμικά και θα επέφερε μεγάλες τεχνικές δυσχέρειες, λόγω της μεταξύ τους ασυμβατότητας, στην ομαλή και ασφαλή λειτουργία του πληροφοριακού της συστήματος.

Ανάθεση εκτέλεσης αστικών και ειδικών τοπικού χαρακτήρα δρομολογίων(...)Από  τα δεδομένα που εκτέθηκαν προηγουμένως προκύπτει ότι οι έκτακτες συνθήκες οξείας υγειονομικής κρίσης, οι οποίες συνέτρεχαν κατά τον χρόνο σύναψης της 108/7.10.2020 σύμβασης και κατέστησαν επιτακτική την ανάθεση, με τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης, της εκτέλεσης των επιβατικών οδικών μεταφορών σε άλλο φορέα παροχής συγκοινωνιακού έργου πλην της «ΟΣΥ Α.Ε.», εξαιτίας της αδυναμίας της τελευταίας να ανταποκριθεί με ίδια μέσα στην εκτέλεση του συγκοινωνιακού έργου, λόγω της ανεπάρκειας και της παλαιότητας των οχημάτων της, εξακολούθησαν να συντρέχουν και κατά τον χρόνο έγκρισης της σύναψης της επίμαχης σύμβασης.  Περαιτέρω, η άρση του μέτρου της μέγιστης πληρότητας 65% στα ΜΜΜ, από τον Μάιο του έτους 2022 και η λειτουργία αυτών με πληρότητα 100% και υποχρεωτική χρήση μάσκας υψηλής αναπνευστικής προστασίας ή εναλλακτικά διπλής μάσκας (χειρουργικής και υφασμάτινης) σε συνδυασμό με την τρέχουσα ενεργειακή κρίση και τη σημαντική αύξηση στις τιμές των καυσίμων, είχε ως αποτέλεσμα την περαιτέρω αύξηση της κινητικότητας του πληθυσμού με τα ΜΜΜ, που, κατά την κοινή πείρα, αποτελούν εστία υπερμετάδοσης της νόσου. Για  τους  λόγους  αυτούς. Δέχεται την από 7.10.2022 προσφυγή ανάκλησης της ..Α.Ε και την υπέρ αυτής παρέμβαση της .. Α.Ε.Ανακαλεί την 701/2022  πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου.

Νόμιμη η εκ των υστέρων της κατακύρωσης του διαγωνισμού επιπλέον προμήθεια με απ' ευθείας ανάθεση (άδεια χρήσης λογισμικού), εφόσον η συνολική αξία των προμηθειών δεν υπερβαίνει το ετήσιο όριο των 45.000 ευρώ. Άκυρη όμως η ανάθεση γιατί δεν προηγήθηκε έγκριση της προμήθειας από το Διοικητή κατ' άρθρο 5 παρ. 7 ιε' του Ν. 2899/2001, ούτε καταρτίστηκε έγγραφη σύμβαση.

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ. (..)Με τα δεδομένα αυτά και ενόψει του ότι στον πίνακα «ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ», που επισυνάπτεται στο 15155/2017/ 3.5.2018 έγγραφο επανυποβολής του Δήμου, περιγράφονται αναλυτικά οι υπηρεσίες που πρόκειται να παρασχεθούν (1. Φυσική καταγραφή υφιστάμενης κατάστασης, 2. Επεξεργασία και εισαγωγή δεδομένων στην πλατφόρμα ψηφιακής απεικόνισης, 3. Εκπαίδευση χρηστών. 4. Άδεια χρήσης λογισμικού),  οι ανθρωποώρες που απαιτούνται για τη διεκπεραίωση καθεμιάς από αυτές, η τιμή για κάθε ανθρωποώρα αναλόγως του είδους της υπηρεσίας και το κατ’ αποκοπή ποσό για την άδεια χρήσης του λογισμικού, το συνολικό ποσό του προϋπολογισμού παρίσταται ορισμένο. Κατ’ ακολουθία, η ελεγχόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και το χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί.

Συντήρησης, υποστήριξης, αναβάθμισης υφιστάμενων εφαρμογών λογισμικού: Με τα δεδομένα αυτά ο προϋπολογισμός της ελεγχόμενης υπηρεσίας παρίσταται ορισμένος, καθώς στα τεύχη του διαγωνισμού προσδιορίζεται αναλυτικά το αντικείμενο των εργασιών, ενώ οι εργασίες αυτές αντιστοιχίζονται με έκαστη άδεια χρήσης λογισμικού, που αποτελεί τη μονάδα μέτρησης. Ο δε προϋπολογισμός ανά μονάδα μέτρησης μπορεί ευχερώς να εξαχθεί ως το γινόμενο της συνολικής σχετικά προϋπολογισθείσας δαπάνης, προς το σύνολο των αδειών (20.800,00 ευρώ / 70 άδειες = 297,14 ευρώ). Ομοίως, τιμή μονάδας των εργασιών του ως άνω αναφερθέντος αντικειμένου β) στη σκέψη 3 είναι       η εργατοώρα, το δε ύψος εκάστης τιμής μονάδας προσδιορίζεται και αυτό ως       ο λόγος του ενδεικτικού προϋπολογισμού προς το σύνολο των εργατοωρών (11.450,00 ευρώ/229 ώρες = 50 ευρώ). Τέλος, αναλυτικά αναφέρονται οι εργασίες που περιλαμβάνονται στο ως άνω γ) αντικείμενο της σκέψης 3, οι εργασίες αυτές αντιστοιχούν σε μία άδεια χρήσης, για την οποία προϋπολογίζεται και  το ακριβές ποσό. Κατ’ ακολουθία, η ελεγχόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και το χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά και ειδικότερα την επισκόπηση των συμβατικών κειμένων και τις τεχνικές μελέτες των ανατεθεισών υπηρεσιών, δεν προκύπτει επικάλυψη εργασιών και ως εκ τούτου καταβολή διπλής αμοιβής στην ανάδοχο εταιρεία. Τούτο δε διότι η κάθε μία εκ των συμβάσεων κατατείνει σε διαφορετικό αποτέλεσμα και συγκεκριμένα η μεν πρώτη στη συντήρηση ειδικών μηχανογραφημένων εφαρμογών, σε εξειδικευμένες μηχανογραφικές υπηρεσίες και στην εκπαίδευση των χρηστών σε σχέση με τον χειρισμό των εφαρμογών, η δε δεύτερη στη λογιστική υποστήριξη της …. και συγκεκριμένα στην τήρηση του Κλαδικού Λογιστικού Σχεδίου. Εξάλλου, η μία αποτελεί προϋπόθεση της άλλης, δεδομένου ότι για να πραγματοποιηθεί η λογιστική υποστήριξη απαιτείται να υπάρχει η απαιτούμενη από τη νομοθεσία μηχανογραφική εφαρμογή. Περαιτέρω, αβασίμως προβάλλεται ότι στο συμβατικό κείμενο της 746/15.9.2017 σύμβασης για τις υπηρεσίες συντήρησης-υποστήριξης μηχανογραφημένων εφαρμογών λογισμικού δεν προσδιορίζεται με ακρίβεια το είδος και η ποσότητα των προς εκτέλεση εργασιών και δεν αναλύεται ο τρόπος υπολογισμού του τιμήματος, διότι στην 628/2017 μελέτη, που αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της σύμβασης, όπως και στην 145/21.8.2017 οικονομική προσφορά της αναδόχου, περιλαμβάνεται προϋπολογισμός όπου προσδιορίζονται και αναλύονται οι ποσότητες των παρεχόμενων υπηρεσιών, η τιμή μονάδος ανά ώρα εργασίας και το κόστος των αδειών χρήσης, ώστε να τεκμηριώνεται τόσο ο αρχικός προϋπολογισμός όσο και το συμφωνηθέν τίμημα. (..)Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, οι εντελλόμενες δαπάνες είναι νόμιμες και τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα θα μπορούσαν να πληρωθούν αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος τις πιστώσεις του οποίου βαρύνουν.

Υποστήριξη του SOFTWARE της μηχανογράφησης του δήμου..Με αυτά τα δεδομένα δεν ασκεί επιρροή στη νομιμότητα της δαπάνης η φύση της σύμβασης, ως παροχής υπηρεσιών ή προμήθειας. Εξάλλου, στο έγγραφο επανυποβολής του χρηματικού εντάλματος επισυνάπτεται αναλυτικός πίνακας κόστους προμήθειας της πλατφόρμας eDocs (12.000,00 ευρώ πλέον ΦΠΑ) και των υπηρεσιών παραμετροποίησης και εκπαίδευσης (8.000,00 ευρώ πλέον ΦΠΑ), καθίσταται επομένως ελεγκτός και ορισμένος ο προϋπολογισμός της σύμβασης. Εντούτοις η δαπάνη είναι μη κανονική, διότι από τα έγγραφα της σύμβασης και τον προϋπολογισμό της προκύπτει ότι το κυρίως αντικείμενο αυτής είναι η προμήθεια της ως άνω ηλεκτρονικής πλατφόρμας και, ως εκ τούτου, θα έπρεπε   να βαρύνει τον Κ.Α. 7134 του Δήμου με τίτλο «Προμήθεια πληροφοριακών συστημάτων» και όχι τον Κ.Α. 10.6266.004 «Υποστήριξη του software της μηχανογράφησης του Δήμου», σε ανάπτυξη του Κ.Α. 10.6266 «Συντήρηση εφαρμογών Λογισμικού». Δεδομένης όμως της δυσκολίας διάκρισης της φύσης της σύμβασης στη συγκεκριμένη περίπτωση, σε συνδυασμό με την εννοιολογική συνάφεια των δύο τίτλων των Κ.Α. του προϋπολογισμού του Δήμου που προαναφέρθηκαν, τα όργανα του Δήμου συγγνωστώς ενέταξαν την υπό κρίση δαπάνη σε λανθασμένο Κ.Α..Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω η δαπάνη είναι μη κανονική, όμως το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης.