ΕΣ/ΤΜΗΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1289/2025

Η Πράξη 320/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου κωλύει την υπογραφή του σχεδίου σύμβασης για το έργο «Καθαρισμοί, άρση προσχώσεων ρεμάτων...» στην περιοχή Θεσσαλιώτιδας, το οποίο αφορά την αποκατάσταση βλαβών μετά τις θεομηνίες Daniel και Elias του Σεπτεμβρίου 2023. Η απόφαση βασίστηκε στο γεγονός ότι η αναθέτουσα αρχή (Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας) προσέφυγε μη νομίμως στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση λόγω κατεπείγοντος. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι δεν συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016, καθώς η διαδικασία ανάθεσης ξεκίνησε με ιδιαίτερα μεγάλη καθυστέρηση (δεκαέξι μήνες) από τα καιρικά φαινόμενα, ενώ η μεγάλη διάρκεια της σύμβασης (32 μήνες) υποδηλώνει κάλυψη πάγιων αναγκών πέραν της αντιμετώπισης του άμεσου επείγοντος.ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜΗΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1289/2025

Η Απόφαση 1564/2025 του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά την απόρριψη προσφυγής του Δήμου Μακρακώμης. Ο Δήμος ζητούσε την ανάκληση της Πράξης 344/2025, η οποία έκρινε ως μη νόμιμη την ανάθεση του έργου «Ολοκληρωμένη αντιπλημμυρική προστασία Σπερχειάδας, Παλαιοβράχας» (συμβατικού τιμήματος 16.176.642,66 ευρώ με ΦΠΑ) μέσω διαδικασίας διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση (άρθρο 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016). Το Δικαστήριο έκρινε ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του «κατεπείγοντος», καθώς η παρέλευση είκοσι σχεδόν μηνών από τα αίτια (πλημμύρες Daniel και Elias του 2023) μέχρι την ανάθεση, καθώς και η προβλεπόμενη διάρκεια εκτέλεσης δεκαοκτώ μηνών, ακυρώνουν τον άμεσο χαρακτήρα της ανάγκης.

Η απόφαση του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου απορρίπτει την προσφυγή της Περιφέρειας Κρήτης – Π.Ε. Ηρακλείου, επικυρώνοντας την Πράξη 236/2025 του Ζ΄ Κλιμακίου. Η Περιφέρεια ζητούσε την ανάκληση της κρίσης που κώλυε την υπογραφή σύμβασης ύψους 2.900.000 ευρώ (προ ΦΠΑ) για «Καθαρισμούς ρεμάτων λόγω θεομηνίας του Οκτωβρίου 2022» με χρήση της εξαιρετικής διαδικασίας διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση (άρθρο 32 παρ. 2γ, ν. 4412/2016). 
Το Δικαστήριο έκρινε ότι δεν πληρούνται οι σωρευτικές προϋποθέσεις, καθότι η επικαλούμενη κατεπείγουσα ανάγκη αποδυναμώθηκε λόγω της  παρέλευσης μεγάλων χρονικών διαστημάτων αδράνειας (28 μήνες από την πρώτη θεομηνία) και το χρονικό διάστημα διεξαγωγής των διαπραγματεύσεων (άνω των 40 ημερών) ήταν επαρκές για τη διεξαγωγή ανοικτής ή κλειστής διαδικασίας με συντετμημένες προθεσμίες.

Η απόφαση 1096/2025 του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου απορρίπτει την προσφυγή της εταιρείας «…ΑΕ» κατά της πράξης 6/2025 του Επιτρόπου ΠΕ Τρικάλων, η οποία έκρινε παράνομη την ανάθεση έργου στον Δήμο Τρικκαίων. Το έργο, ύψους 1,32 εκατ. ευρώ, αφορούσε την αποκατάσταση ζημιών και αντιπλημμυρικών εργασιών στον Ληθαίο ποταμό μετά την κακοκαιρία Daniel. Το Δικαστήριο έκρινε ότι ο Δήμος μη νομίμως προσέφυγε στην εξαιρετική διαδικασία διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση (άρθρο 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016). Ο λόγος ήταν ότι η ανάγκη δεν ήταν κατεπείγουσα, δεδομένης της παρέλευσης 18 περίπου μηνών από το φαινόμενο ως την εκκίνηση της διαδικασίας και του μόνιμου χαρακτήρα των έργων (όπως η αντικατάσταση του φράγματος).ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1268/2025

Η Απόφαση 1279/2025 του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου απορρίπτει την προσφυγή της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης κατά της 291/2025 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου. Η πράξη αυτή έκρινε ότι κωλύεται η υπογραφή σύμβασης για το έργο «Έργα πρόληψης και μετριασμού των συνεπειών της πυρκαγιάς του Αυγούστου 2023 στην πεδινή κοίτη του ρέματος Ειρήνη» (προϋπολογισμού 2.150.000€). Η Περιφέρεια είχε επιλέξει τη διαδικασία διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση λόγω κατεπείγουσας ανάγκης. Το Τμήμα έκρινε ότι η παρέλευση 21 μηνών από το απρόβλεπτο γεγονός μέχρι την κατακύρωση, σε συνδυασμό με τους 16 μήνες συμβατικού χρόνου εκτέλεσης, καταδεικνύει έλλειψη κατεπείγοντος χαρακτήρα, καθιστώντας δυνατή την προσφυγή σε διαγωνιστική διαδικασία με συντετμημένες προθεσμίες, όπως προβλέπει ο νόμος.

Η απόφαση 1173/2025 του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά την απόρριψη της προσφυγής της Περιφέρειας Θεσσαλίας ζητώντας την ανάκληση της Πράξης 49/2025 της 2ης Υπηρεσίας Επιτρόπου, η οποία έκρινε ότι κωλύεται η υπογραφή σύμβασης για το έργο «ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΕΝΤΡΟΥ ΑΘΛΗΣΗΣ ΠΟΛΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΟΥ ΑΘΛΗΤΙΚΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ». Το Δικαστήριο διαπίστωσε δύο ουσιώδεις πλημμέλειες στην διαδικασία: πρώτον, ότι η αιτιολόγηση της ασυνήθιστα χαμηλής προσφοράς του αναδόχου εδράζεται σε εσφαλμένο ποσοστό έκπτωσης, γεγονός που κρίνεται ως ουσιώδης πλημμέλεια που θίγει τις αρχές της ίσης μεταχείρισης και του υγιούς ανταγωνισμού. Δεύτερον, ότι η αναθέτουσα αρχή αποδέχτηκε την αιτιολόγηση της χαμηλής προσφοράς χωρίς νόμιμη και επαρκή τεκμηρίωση της δυνατότητας εκτέλεσης του έργου στο μισό του συμβατικού χρόνου (12 μήνες αντί 24). Για τους λόγους αυτούς, το Τμήμα απέρριψε την προσφυγή της Περιφέρειας Θεσσαλίας.

Η Πράξη 129/2025 του Ε' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο της νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης για το έργο «Κατεπείγοντα έργα αποκατάστασης βλαβών των υποδομών συνεπεία των έντονων καιρικών φαινομένων "Daniel" και "Elias"» στους Δήμους Ζαγοράς – Μουρεσίου, Νοτίου Πηλίου, Βόλου και Ρήγα Φεραίου, συνολικού συμβατικού τιμήματος 213.137.096,77 ευρώ. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις για την προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης, χωρίς προηγούμενη δημοσίευση προκήρυξης, λόγω της κατεπείγουσας ανάγκης που προκλήθηκε από τις απρόβλεπτες κακοκαιρίες και της ανάγκης διασφάλισης της χρηματοδότησης από το Ταμείο Ανάκαμψης. Κατά τη διαδικασία δεν διαπιστώθηκαν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες, με αποτέλεσμα να μην κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης με τον ανάδοχο.

Η Πράξη 110/2025 του Ε' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο διαδικασίας ανάθεσης του έργου «Επισκευή ζημιών...» στην Κεντρική Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (συμβατικής δαπάνης 2.012.903,23 ευρώ, χωρίς ΦΠΑ), λόγω των κακοκαιριών "Daniel" και "Elias". Η αναθέτουσα αρχή χρησιμοποίησε την εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση (άρθρο 32 παρ. 2 περ. γ΄ ν.4412/2016) λόγω κατεπείγουσας ανάγκης. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις, καθώς τα φαινόμενα ήταν απρόβλεπτα και το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε ήταν εύλογο. Λήφθηκαν υπόψη η αναστολή λειτουργίας του Ιδρύματος, η προτεραιότητα σε πρωτεύουσες εργασίες αποκατάστασης (άντληση υδάτων, καθαρισμοί) μέχρι τον Απρίλιο 2024, και η εξασφάλιση χρηματοδότησης μόλις τον Νοέμβριο 2024. Ως εκ τούτου, δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης.

Η Πράξη 130/2025 του Ε' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του έργου «Αποκατάσταση βλαβών που προκλήθηκαν από τις κακοκαιρίες "Daniel" και "Elias" στο οδικό δίκτυο αρμοδιότητας συντήρησης του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών». Το έργο, συνολικού συμβατικού τιμήματος 15.254.032,26 ευρώ πλέον Φ.Π.Α., ανατέθηκε μέσω της εξαιρετικής διαδικασίας της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση, λόγω της κατεπείγουσας ανάγκης που προέκυψε από τα απρόβλεπτα έντονα καιρικά φαινόμενα. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ του ν. 4412/2016, καθώς ο σκοπός του έργου περιορίζεται αποκλειστικά στην άμεση αποκατάσταση των βλαβών για την διασφάλιση της ζωής και της περιουσίας των πολιτών. Ως εκ τούτου, δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης.

Η Πράξη 135/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά στον έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάθεσης και του σχεδίου σύμβασης για το έργο «Αποκατάσταση της μονής σιδηροδρομικής γραμμής Λάρισας – Βόλου, μετά τις θεομηνίες "Daniel" και "Elias"». Η προϋπολογιζόμενη δαπάνη ανήλθε σε 146.500.000,00 ευρώ. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι συντρέχουν σωρευτικά οι προϋποθέσεις προσφυγής στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση προκήρυξης (άρθρα 32 παρ. 2 περ. γ΄ και 269 περ. δ΄ του Ν. 4412/2016 σε συνδυασμό με το άρθρο 25 του Ν. 5049/2023). Η ανάγκη κρίθηκε κατεπείγουσα λόγω των απρόβλεπτων καιρικών φαινομένων του Σεπτεμβρίου 2023, ενώ το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε για την ολοκλήρωση της ανάθεσης (Ιανουάριος 2025) κρίθηκε δικαιολογημένο εξαιτίας της πολυπλοκότητας των ζημιών, της εξασφάλισης χρηματοδότησης και της ωρίμανσης. Κατά συνέπεια, δεν διαπιστώθηκαν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες και δεν κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης με τον ανάδοχο «.. Α.Τ.Ε.», συμβατικού τιμήματος 140.640.000,00 ευρώ.