ΕΣ/ΤΜΗΜΑ ΕΒΔΟΜΟ/1089/2025
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Η απόφαση 1089/2025 του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου δέχεται την προσφυγή του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ (ΙΝΕ/ΓΣΕΕ) και τις υπέρ αυτής παρεμβάσεις, ανακαλώντας την Πράξη 115/2025 του Ζ΄ Κλιμακίου. Η προσβαλλόμενη Πράξη είχε κρίνει ότι κωλυόταν η υπογραφή δύο σχεδίων σύμβασης για «Ολοκληρωμένα προγράμματα κατάρτισης ανέργων και εργαζομένων», με αιτιολογία ότι η διακήρυξη μη νομίμως απέκλειε τη στήριξη στην ικανότητα τρίτων για ορισμένα τεχνικά και επαγγελματικά κριτήρια (σημεία 2, 4, 5 και 6 του άρθρου 2.2.6). Το Δικαστήριο έκρινε ότι οι επίμαχοι όροι, όπως η απαίτηση για Ετήσιες Μονάδες Εργασίας (ΕΜΕ), η διάθεση ιδίων δομών και η συμμόρφωση με τον GDPR, ήταν νόμιμοι και ανάλογοι με την πολυπλοκότητα και το αντικείμενο του έργου. Ο αποκλεισμός της στήριξης σε τρίτους κρίθηκε νόμιμος είτε γιατί τα κριτήρια συνιστούσαν καταλληλότητα άσκησης επαγγελματικής δραστηριότητας, είτε γιατί αφορούσαν κρίσιμα καθήκοντα του αναδόχου. Κατά συνέπεια, κρίθηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή των σχεδίων σύμβασης.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/89/2024
Προμήθεια με τίτλο «Δημιουργία γωνιών ανακύκλωσης και προμήθειας κινητού εξοπλισμού ανακύκλωσης για τις ανάγκες του Δήμου ...» (...)Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι παρά το γεγονός ότι αμφότεροι οι συμμετέχοντες πρόσφεραν το ίδιο ακριβώς όχημα η Επιτροπή Διαγωνισμού προέβη σε αξιολόγηση των προσφορών μέσω της εξέτασης των στοιχείων των τεχνικών προσφορών που οι ίδιοι συνέταξαν, χωρίς να ανατρέξει στα τεχνικά φυλλάδια του κατασκευαστή, προκειμένου να διαπιστώσει αν πράγματι το προσφερόμενο όχημα της εταιρείας «… Α.Ε.» υπερείχε καταφανώς έναντι του οχήματος που προσέφερε η εταιρεία «… ΑΤΕΒΕ» και να αιτιολογήσει προσηκόντως με βάση τις πραγματικές δυνατότητες των προσφερόμενων οχημάτων τη διαφορά στην τεθείσα βαθμολογία. Ο ανωτέρω περιγραφόμενος τρόπος αξιολόγησης των τεχνικών προσφορών των συμμετεχόντων, όμως, συνιστά ευθεία παραβίαση της προβλεπόμενης στο άρθρο 86 του ν. 4412/2016 υποχρέωσης της αρμόδιας Επιτροπής για την αποτελεσματική επαλήθευση των πληροφοριών που παρέχονται από αυτούς και καθιστά αναιτιολόγητη την τεθείσα βαθμολογία στα κριτήρια «κινητήρας», «σύστημα μετάδοσης», «σύστημα πέδησης», «λοιπός πρόσθετος εξοπλισμός» και «υδραυλικός γερανός με αρπάγη». Επίσης, λόγω της προσφοράς του ίδιου οχήματος από τους συμμετέχοντες οι αρχές της ίσης μεταχείρισης και της διαφάνειας, αλλά και το οικονομικό συμφέρον της αναθέτουσας Αρχής, επέτασσε στην Επιτροπή Διαγωνισμού να εξαντλήσει κάθε δυνατότητα διαπίστωσης των τεχνικών χαρακτηριστικών των προσφερόμενων οχημάτων και σε περίπτωση αμφιβολίας ως προς τα τεχνικά χαρακτηριστικά της προσφοράς της εταιρείας «… ΑΤΕΒΕ» όφειλε να έχει ζητήσει οποιοδήποτε συμπληρωματικό στοιχείο κρινόταν αναγκαίο. Εν προκειμένω δε, η Επιτροπή όχι μόνο δεν εξάντλησε κάθε δυνατότητα που θα διασφάλιζε την ισότιμη αξιολόγηση των προσφορών, αλλά ειδικά κατά την αξιολόγηση της προσφοράς της ως άνω εταιρείας για το κριτήριο «υδραυλικός γερανός με αρπάγη» προέβη σε βαθμολόγηση αυτής αναφέροντας ότι το αρχείο που περιείχε το σχετικό τεχνικό φυλλάδιο δεν ήταν δυνατό να ανοιχθεί και δηλώνοντας στη συνέχεια αντιφατικά ότι για την αξιολόγηση της προσφοράς και παρά την τεχνική αδυναμία στο αρχείο «ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΓΕΡΑΝΟΥ ΚΑΙ ΑΡΠΑΓΗΣ.rar, η Επιτροπή «είχε όλη την πληροφορία που απαιτείτο».(...)Τέλος, η ως άνω διαπιστωθείσα πλημμέλεια που εμφιλοχώρησε κατά τη βαθμολόγηση των τεχνικών προσφορών είναι ουσιώδης, καθώς λόγω της μεγάλης διαφοράς στην τεθείσα βαθμολογία των συμμετεχουσών επιχειρήσεων η σύμβαση ανατέθηκε εν τέλει στην εταιρεία «… Α.Ε.», η οποία όμως προσέφερε υψηλότερη τιμή έναντι της εταιρείας «… ΑΤΕΒΕ». Για τους λόγους αυτούς Αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης ... για την προμήθεια ενός οχήματος αποκομιδής ανακυκλώσιμων υλικών και κλαδεμάτων. Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης ... για την προμήθεια ενός οχήματος τύπου γάντζου (hook lift) με αποσπώμενη υπερκατασκευή. Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης ... για την προμήθεια εξοπλισμού για τη δημιουργία δικτύου γωνιών ανακύκλωσης, υπό τον όρο που τίθεται στη σκέψη 25 της παρούσας.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/362/2024
Συντήρηση αντλιοστασίων υπόγειων διαβάσεων (....)Υπό το ανωτέρω πραγματικό της προκείμενης υπόθεσης και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Δικαστήριο κρίνει ότι ορθώς με την προσβαλλομένη έγινε δεκτό ότι είναι μη νόμιμη η απαίτηση της διακήρυξης, για τη διακρίβωση της καταλληλότητας των υποψηφίων να προσκομίζεται από αυτούς έγγραφη απόδειξη προηγούμενης εμπειρίας στη συντήρηση αντλιοστασίων τοποθετημένων αποκλειστικά σε υπόγειες διαβάσεις πεζών και οχημάτων. Τούτο διότι, καταρχάς, η απόκλιση από τις προβλέψεις περί εμπειρίας στη διακήρυξη του έτους 2023 σε σχέση με τις ομοίου περιεχομένου προβλέψεις στις προηγούμενες δύο διακηρύξεις (ετών 2018 και 2020, με ΑΔΑΜ 18PROC002564308 2018-01-19 και 20PROC007308980 2020-09-14, αντίστοιχα) που αφορούσαν στην ανάθεση υπηρεσιών συντήρησης αντλιοστασίων από την ίδια Περιφέρεια, δεν τεκμηριώνεται πειστικά από την προσφεύγουσα και την παρεμβαίνουσα, καθόσον μολονότι οι εργασίες που πρέπει να εκτελεστούν από την ανάδοχο είναι ακριβώς ίδιες βάσει των τριών ως άνω διακηρύξεων (βλ. τις παρατεθείσες στη σκ. 11 εργασίες), στην τελευταία –και ήδη κρινόμενη- διακήρυξη προστέθηκε η ανωτέρω απαίτηση για απόκτηση εμπειρίας αποκλειστικά σε υπόγειες διαβάσεις πεζών και οχημάτων. Δεδομένου, ωστόσο, ότι πρόκειται να εκτελεστούν οι ίδιες ακριβώς εργασίες συντήρησης, δεν αιτιολογείται γιατί οι υποψήφιοι ανάδοχοι απαιτείται να έχουν εμπειρία στην ανωτέρω εξειδικευμένη κατηγορία αντλιοστασίων και δεν αρκεί η μέχρι τότε απαιτούμενη γενική εμπειρία σε εν γένει εργασίες «συντήρησης ή κατασκευής ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων αντλιοστασίων ή ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων ή ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων». Περαιτέρω, δεν αποδεικνύεται από τα στοιχεία του φακέλου ότι συντρέχουν οι περιστάσεις που προβάλλονται με την κρινόμενη προσφυγή και παρέμβαση, οι οποίες να δικαιολογούν την απόδειξη ειδικής εμπειρίας σε αντλιοστάσια υπογείων διαβάσεων πεζών και οχημάτων, ήτοι η «αλλαγή στη συχνότητα εμφάνισης και την ένταση ακραίων καιρικών φαινομένων λόγω κλιματικής αλλαγής» και η επίκληση της «εκτέλεσης μεγάλων έργων υποδομής, όπως οι εργασίες ανάπλασης του Φαληρικού Δέλτα, στην περιοχή του οποίου βρίσκονται πολλά από τα προς συντήρηση αντλιοστάσια» με αποτέλεσμα να μην αρκεί η απλή εμπειρία στη συντήρηση αντλιοστασίων, καθώς αυτά αποτελούν ενιαίο σύνολο υδραυλικού, κτηριακού και ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού, ώστε να είναι δυνατή η πρόληψη και αντιμετώπιση προβλημάτων με την εξεύρεση των καταλληλότερων λύσεων (πχ διάνοιξη εναλλακτικών οδών απορροής).(....)Κατ’ ακολουθίαν των προεκτεθέντων, η κρινόμενη προσφυγή ανάκλησης πρέπει να απορριφθεί και να μην ανακληθεί η 91/2023 Πράξη προσυμβατικού ελέγχου της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/73/2024
Μίσθωση μηχανημάτων έργου και οχημάτων για την πρόληψη και αντιμετώπιση κινδύνων αντιπυρικής περιόδου 2023 και 2024 (...) Ανεξαρτήτως των ανωτέρω, ο όρος 12.5 της ΕΣΥ, όπως διευκρινίστηκε με το 1580573/20.12.2023 έγγραφο του Αντιπεριφερειάρχη Πολιτικής Προστασίας και Περιβάλλοντος (βλ. σκ. 10), κρίνεται μη νόμιμος, δεδομένου ότι δεν συνάπτεται με το φυσικό και οικονομικό συμβατικό αντικείμενο του εν θέματι διαγωνισμού, αλλά αφορά σε δυνατότητα απευθείας ανάθεσης όμοιων υπηρεσιών, η προσφυγή στην οποία πρέπει, όμως, να κρίνεται σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση από τα αρμόδια όργανα της αναθέτουσας αρχής, τηρουμένων των προϋποθέσεων του άρθρου 32 παρ. 1 περ. γ΄ του ν. 4412/2016. Επιπλέον, ο όρος 6.5 της διακήρυξης, ο οποίος ορίζει ότι «Οι προσφερόμενες τιμές αναπροσαρμόζονται σύμφωνα με τα αναλυτικώς οριζόμενα στο αρ. 53 του Ν. 4412/2016», εμπεριέχει ρήτρα αναθεώρησης, η οποία όμως δεν χαρακτηρίζεται από τη σαφήνεια, ακρίβεια και κατηγορηματικότητα που επιτάσσει το άρθρο 132 παρ. 1 περ. α΄ του ν. 4412/2016, δεδομένου ότι δεν εμπεριέχει έναν ή και περισσότερους μαθηματικούς τύπους με εκ των προτέρων σαφώς καθορισθείσες μεταβλητές παραμέτρους, ώστε να καθίσταται εξαρχής δυνατή η εφαρμογή της σχετικής ρήτρας εξειδικευμένα, κατά το μέτρο του δυνατού (πρβλ. ΕλΣυν Έβδ. Τμ. 1719/2023), τούτο δε, συνεκτιμωμένων των ιδιαιτεροτήτων της ελεγχόμενης σύμβασης (μίσθωση οχημάτων/μηχανημάτων μετά του οδηγού). Συνεπώς, ο όρος αυτός, ο οποίος ενσωματώνεται στο άρθρο 6 των υποβληθέντων για έλεγχο σχεδίων συμβάσεων, παρίσταται μη νόμιμος.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης με τον οικονομικό φορέα …….: Τμήματα 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 13, 14 και 17. Επίσης, κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης με τον οικονομικό φορέα …..ΙΑ κατά το μέρος που αφορά τα Τμήματα 15 και 16, ενώ δεν κωλύεται κατά το μέρος που αφορά τα Τμήματα 1, 2, 3 και 4.
ΕΣ/Γ΄ ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1734/2024
Με την υπό κρίση προσφυγή, για την άσκηση της οποίας καταβλήθηκε το νόμιμο παράβολο (βλ. το με κωδικό 74251023495505260067 ηλεκτρονικό παράβολο), ζητείται η αναθεώρηση της 1384/2024 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος, απορριπτικής προσφυγής ανάκλησης της υπό δίκη αιτούσας κατά της 312/2024 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ αυτής και της υπό δίκη παρεμβαίνουσας αναδόχου εταιρείας με αντικείμενο την «Ανάπλαση αθλητικών εγκαταστάσεων Περιφερειακής Ενότητας Κεφαλληνίας και Ιθάκης με προμήθεια συνθετικού χλοοτάπητα, τάπητα στίβου και παρκέ γηπέδου καλαθοσφαίρισης»(...) Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ερμηνευτικώς δεκτά ανωτέρω στις σκέψεις 6 και 7, το Δικαστήριο κρίνει, ότι ο ως άνω λόγος αναθεώρησης είναι απορριπτέος ως αβάσιμος. Τούτο διότι, κατά τα ορθώς κριθέντα με την προσβαλλόμενη απόφαση του Τμήματος, ο προβλεπόμενος στο άρθρο 2.2.6.1 της διακήρυξης όρος τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας, κατά το μέρος που απαιτεί η προηγούμενη εμπειρία στην προμήθεια και τοποθέτηση εξοπλισμού για την αναβάθμιση αθλητικής εγκατάστασης υπαίθριας άθλησης να έχει αποκτηθεί αποκλειστικά σε δημόσιους και μόνο φορείς, παρίσταται μη νόμιμος, καθόσον περιορίζει υπέρμετρα τον ελεύθερο ανταγωνισμό και αντίκειται στις αρχές του ενωσιακού δικαίου, ήτοι τις αρχές της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων και της αρχής της διαφάνειας στους διαγωνισμούς, μη συντρέχοντος ιδιαίτερου και σοβαρού λόγου δημοσίου συμφέροντος που να τον δικαιολογεί. Ως εκ τούτου, στοιχειοθετείται ουσιώδης νομική πλημμέλεια της κρίσιμης διαγωνιστικής διαδικασίας.Κατ’ ακολουθίαν, πρέπει η ένδικη προσφυγή αναθεώρησης και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση να απορριφθούν στο σύνολό τους
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1080/2024
Παροχή υπηρεσιών: α) καθαριότητας, ετήσιας β) συντήρησης πρασίνου, ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΝΑΘΕΣΗΣ (...)Κατόπιν των ανωτέρω και σύμφωνα με όσα αναπτύσσονται στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν (υπό στοιχ. 4 - 5), το Τμήμα διαπιστώνει ότι το κριτήριο ανάθεσης Κ1, κατά τον τρόπο που τίθεται και αναλύεται στην οικεία διακήρυξη, δεν σχετίζεται με την αξιολόγηση των υπηρεσιών που οι προσφέροντες πρόκειται να παρέχουν στο πλαίσιο της υπό ανάθεση σύμβασης, δεδομένου ότι με αυτό δεν ζητείται από τους υποψήφιους αναδόχους να αναπτύξουν συγκεκριμένα τεχνικά στοιχεία και ποιοτικά χαρακτηριστικά των προσφορών τους, ούτε αναδεικνύονται προς αξιολόγηση πτυχές του ουσιαστικού περιεχομένου και της ποιότητας εκάστης προσφοράς προς κάλυψη των αναγκών της υπό ανάθεση σύμβασης. Ουδόλως δε προκύπτει ότι οι προς ανάθεση υπηρεσίες είναι ιδιαίτερης φύσης ή ότι συντρέχουν εν προκειμένω οι επικαλούμενες με την κρινόμενη προσφυγή και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση ιδιαιτερότητες (βλ. Ελ. Συν. VI Tμ. 979/2019, Έβδ. Τμ. 2439/2020, 1307/2021, 1392/2022, 1191/2023, 476/2024). Κατά συνέπεια, ορθά έκρινε το Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη Πράξη ότι μη νομίμως τέθηκε το ανωτέρω κριτήριο ανάθεσης (Κ1) στη διακήρυξη της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας, οι δε περί του αντιθέτου ισχυρισμοί είναι απορριπτέοι ως αβάσιμοι. Περαιτέρω, η πλημμέλεια αυτή, που ανάγεται στη νομιμότητα της διακήρυξης, στο μέτρο που απέτρεψε ενδεχομένως οικονομικούς φορείς να συμμετέχουν στον διαγωνισμό, έβλαψε την αντικειμενική ακεραιότητα της ελεγχόμενης διαδικασίας ανάθεσης και, συνεπώς, συνιστά, όπως ορθά κρίθηκε με την προσβαλλόμενη Πράξη, ουσιώδη νομική πλημμέλεια της εν λόγω διαδικασίας, παρά τα όσα περί του αντιθέτου αβάσιμα προβάλλονται (βλ. Ελ. Συν. Ολομ. 505/2021, VI Τμ. 299/2019, Εβδ. Τμ. 2112/2022, 1172/2023, 476/2024). Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι πρέπει η ένδικη προσφυγή και η ασκηθείσα υπέρ αυτής παρέμβαση να απορριφθούν και να μην ανακληθεί η προσβαλλόμενη Πράξη του Κλιμακίου. Δεν ανακαλεί την 220/2024 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1343/2024
ΕΣ/ΤΜΗΜΑ ΕΒΔΟΜΟ/532/2025
Προμήθεια τροφίμων και ειδών βασικής υλικής συνδρομής για τις ανάγκες του προγράμματος αντιμετώπισης της υλικής στέρησης απόρων (...)Υπό το προπαρατεθέν πραγματικό της προκείμενης υπόθεσης και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Δικαστήριο κρίνει ότι ορθώς με την προσβαλλομένη έγινε δεκτό ότι η απαίτηση του άρθρου 2.2.6.1 της διακήρυξης η τεχνική και επαγγελματική ικανότητα των υποψηφίων αναδόχων να κρίνεται βάσει της προσκόμισης από αυτούς έξι εκτελεσθεισών εντός χρονικού διαστήματος έξι και πλέον ετών συμβάσεων, αθροιστικού ποσού ανερχομένου τουλάχιστον στο ήμισυ της προϋπολογισθείσας δαπάνης (ήτοι περί τα 13,6 εκατομμύρια ευρώ), κάθε μία εκ των οποίων να περιλαμβάνει την προμήθεια και διανομή τουλάχιστον δύο ή έξι, κατά περίπτωση, εκ των περιγραφόμενων συναφών ειδών, σε τουλάχιστον τρεις χιλιάδες ωφελούμενους και σε ποσοστό τουλάχιστον 25% σε αξία ή ποσότητα των αντίστοιχων ειδών της ελεγχόμενης συμφωνίας πλαίσιο, είναι υπέρμετρα περιοριστική. Τούτο διότι με το εν λόγω άρθρο της διακήρυξης εγκαθιδρύεται ένα σχήμα απόδειξης της απαιτούμενης εμπειρίας που είναι δυσανάλογα περιοριστικό, χωρίς να αποδεικνύεται η αναγκαιότητα θέσπισης αυτού από τα έγγραφα της σύμβασης ούτε, όμως, και από το περιεχόμενο των ένδικων προσφυγών.Περαιτέρω, απορριπτέος ως αλυσιτελής τυγχάνει ο ισχυρισμός των προσφευγόντων ότι με το άρθρο 2.2.8 της διακήρυξης παρέχεται η δυνατότητα για την πλήρωση των κριτηρίων επιλογής με τη στήριξη στις ικανότητες τρίτων οικονομικών φορέων. Τούτο, προεχόντως, διότι η προσφυγή των υποψηφίων αναδόχων στις ικανότητες τρίτων ουδόλως δύναται να θεραπεύσει τη δυσαναλογία του τεθέντος κριτηρίου, καθώς αυτή κρίνεται αυτοτελώς και όχι σε συνάρτηση με το εάν η διακήρυξη προβλέπει τη στήριξη στις ικανότητες τρίτων ή όχι. Σε αντίθετη περίπτωση ο χαρακτηρισμός των κριτηρίων ως δυσανάλογων θα εξαρτάτο από το τυχαίο γεγονός σχετικής πρόβλεψης ή μη στο κείμενο της κάθε διακήρυξης. Άλλωστε η προσφυγή στη στήριξη τρίτων είναι δυνατότητα που παρέχεται από το άρθρο 78 του ν. 4412/2016 με απώτερο σκοπό την ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (πρβλ. απόφ. ΔΕΕ της 14.1.2016, C-234/14 «Ostas celtnieks», σκ. 24) και δεν δύναται να ασκεί επιρροή στην αναλογικότητα ή μη των κριτηρίων επιλογής. Υπό την αντίθετη εκδοχή σε κάθε περίπτωση που προβλέπεται σε διακήρυξη ανάθεσης δημόσιας σύμβασης η δυνατότητα στήριξης στις ικανότητες τρίτων θα ήταν περιττός ο έλεγχος περί δυσαναλογίας των κριτηρίων επιλογής, κάτι το οποίο δεν είναι συμβατό με τον νόμο. Ούτε άλλωστε συντρέχει, εν προκειμένω, απαγορευμένη περίπτωση σωρευτικής επίκλησης διαφορετικών κριτηρίων επιλογής (χρηματοοικονομικής επάρκειας και τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας), όπως η σχετική απαγόρευση έχει αποκρυσταλλωθεί στη νομολογία του Τμήματος (βλ. ΕλΣυν Έβδ. 602/2021 σκ. 7.8), δοθέντος ότι στο άρθρο 2.2.6.1 της διακήρυξης δεν τίθενται περισσοτέρων ειδών νόμιμα κριτήρια που τελικώς κρίνονται σωρευτικώς μη νόμιμα με την προσβαλλομένη πράξη, αλλά ένα κριτήριο με πολλαπλά υποκριτήρια, τα οποία για την επιτρεπτή συμμετοχή στον διαγωνισμό πρέπει -κατά τη διακήρυξη- να συντρέχουν. Για τους λόγους αυτούς
Συνεκδικάζει τις από 4.2.2025 (ΑΒΔ 258/2025) και από 12.2.2025 (ΑΒΔ 340/13.2.2025) προσφυγές ανάκλησης της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «.......και της Περιφέρειας Θεσσαλίας, αντίστοιχα.Απορρίπτει αυτές, καθώς και την υπέρ της δεύτερης προσφυγής ασκηθείσα παρέμβαση του Οργανισμού Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ). Δεν ανακαλεί την 21/2025 πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΔΕΔ/Θεσ/634/2025
Η απόφαση 634/2025 της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών απορρίπτει ως απαράδεκτη την ενδικοφανή προσφυγή δύο προσφευγουσών κατά πινάκων χρεών και αναγκαστικών κατασχέσεων της ΔΟΥ Κατερίνης, ύψους 814,74€ και 3.349,61€ αντίστοιχα. Οι προσφεύγουσες υποστήριζαν ότι τα χρέη αφορούσαν αποβιώσαντα από το 2015 και ότι ήταν είτε μεταγενέστερα του θανάτου του (και επομένως επιβλήθηκαν κατά ανύπαρκτου προσώπου) είτε είχαν παραγραφεί. Η ΔΕΔ διαπίστωσε ότι οι ίδιες προσφεύγουσες είχαν ήδη ασκήσει προγενέστερη ενδικοφανή προσφυγή κατά των ίδιων πράξεων (επί της οποίας εκδόθηκε η απόφαση 629/2025). Κατά συνέπεια, βάσει του κανόνα της απαγόρευσης άσκησης δεύτερης ενδικοφανούς προσφυγής, η παρούσα κρίθηκε απαράδεκτη και απορρίφθηκε.
ΑΕΠΠ/879/2021
Ο προσφεύγων (οικονομικός φορέας) με την προδικαστική προσφυγή ζητά την ακύρωση της διακήρυξης είτε στο σύνολό της είτε μεμονωμένων όρων της, ισχυριζόμενος ότι παρουσιάζουν παράβαση των κανόνων για τις προϋποθέσεις συμμετοχής, τη διαδικασία επιλογής και τα κριτήρια ανάδειξης του αναδόχου. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά την παροχή υπηρεσιών ενίσχυσης τεχνικού προσωπικού για πέντε έτη στις κτιριακές εγκαταστάσεις της φοιτητικής εστίας Ιωαννίνων, με ειδικότερα καθήκοντα όπως η συντήρηση ηλεκτρομηχανολογικών και οικοδομικών εγκαταστάσεων, ο έλεγχος λειτουργίας, η αποκατάσταση βλαβών και η προμήθεια αναλώσιμων υλικών.
ΕΣ/ΚΛΙΜΑΚΙΟ Ζ/292/2024
Η Πράξη 292/2024 του Ζ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου έκρινε ότι κωλύεται η υπογραφή των σχεδίων σύμβασης για την ανάθεση υπηρεσιών φύλαξης εγκαταστάσεων του ΔΙ.ΠΑ.Ε. (Τμήματα 1, 2 και 3), εκτιμώμενης αξίας 2.124.257,04 ευρώ. Η απόφαση βασίστηκε στην ύπαρξη ουσιωδών νομικών πλημμελειών. Συγκεκριμένα, κρίθηκε αυθαίρετος και περιοριστικός ο όρος (2.2.6) που απαιτούσε από τους υποψηφίους αποδεδειγμένη εμπειρία αποκλειστικά σε Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, περιορίζοντας τον ανταγωνισμό. Ομοίως, κρίθηκε μη νόμιμος ο όρος (2.2.8.2) που απαγόρευε κατά τρόπο γενικό την υπεργολαβία, κατά παράβαση του άρθρου 58 του ν. 4412/2016. Επιπλέον, διαπιστώθηκαν πλημμέλειες σχετικά με την έγκριση της πολυετούς υποχρέωσης και την πληρότητα των σχεδίων σύμβασης.
ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/344/2021
Η απόφαση 344/2021 του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά την αίτηση αναίρεσης κατά της 1091/2017 απόφασης του VII Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Ο αναιρεσείων, διαχειριστής πληρωμών του Δήμου Θεσσαλονίκης, είχε καταλογιστεί με το ποσό των 54.431,69 ευρώ, συν προσαυξήσεις, για έλλειμμα στη διαχείριση του 2003, λόγω ανοίκειων πληρωμών χωρίς χρηματικά εντάλματα, βάσει ειδικών εντολών του Αντιδημάρχου Οικονομικών. Το Τμήμα είχε περιορίσει τον καταλογισμό σε 5.443,16 ευρώ, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 37 παρ. 1 του ν. 3801/2009. Η Ολομέλεια απέρριψε την αίτηση αναίρεσης ως αβάσιμη, κρίνοντας ότι ορθώς απορρίφθηκαν οι λόγοι έφεσης περί έλλειψης υπαιτιότητας, συγγνωστής πλάνης ή διακοπής του αιτιώδους συνδέσμου. Κρίθηκε ότι ο ταμειακός διαχειριστής είχε αυτοτελή υποχρέωση ελέγχου της ύπαρξης χρηματικού εντάλματος, ενώ η τήρηση του ουσιώδους διαδικαστικού τύπου της έκδοσης χρηματικού εντάλματος απέκλειε τη νομιμοποίηση των δαπανών βάσει άλλων νόμων.