Η προσφεύγουσα ένωση εταιρειών ζητεί την ακύρωση της πρόσκλησης σε διαδικασία διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση, η οποία αφορά την ανάθεση του έργου «Κατεπείγοντα έργα αποκατάστασης βλαβών σε οδικές υποδομές λόγω απρόβλεπτων καιρικών φαινομένων (κακοκαιρίες «Όνομα1» και «Όνομα2»)». Το έργο εκτιμάται σε σημαντικό ποσό (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ 24%) και έχει εκτελεστική προθεσμία μεγάλης διάρκειας. Η προσφεύγουσα ισχυρίζεται ότι η διαδικασία παραβιάζει τις διατάξεις του νόμου, καθώς δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις για τη διαπραγμάτευση χωρίς δημοσίευση και ότι η αναθέτουσα αρχή κάνει κακή χρήση της διακριτικής ευχέρειας, προσκαλώντας μόνο τέσσερις συγκεκριμένους οικονομικούς φορείς.

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΝΕΑΣ ΟΔΟΓΕΦΥΡΑΣ(...) Από τα στοιχεία δε του φακέλου δεν προκύπτει ότι η από Φεβρουαρίου 2022 έκθεση ελήφθη υπ’ όψιν για τη διαδικασία δημοπράτησης του ελεγχόμενου έργου. Επομένως, αναποδείκτως προβάλλεται ότι η αναθέτουσα δεν προσέφυγε εγκαίρως στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση, διότι ανέμενε τη μελέτη αυτή. Εν όψει των ανωτέρω, η πάροδος ενός έτους από τους σεισμούς της 3ης και 4ης Μαρτίου 2021, ήτοι από το συντελεσθέν απρόβλεπτο γεγονός έως και την απόφαση για τη διενέργεια της διαδικασίας διαπραγμάτευσης στις 1.4.2022, συνιστά καθυστέρηση στην έναρξη των διαδικασιών δημοπράτησης του επίμαχου έργου, η οποία οφείλεται, σε κάθε περίπτωση, σε ευθύνη της αναθέτουσας, που δεν προέβη άμεσα στην ενεργοποίηση της επισπευσμένης ανοιχτής ή κλειστής διαδικασίας (βλ. και Ολ. ΕλΣυν 1309/2022 σκ. 25). Δεν ασκεί δε έννομη επιρροή ο ισχυρισμός της αναθέτουσας αρχής ότι η ανοικτή διαδικασία διαρκεί τουλάχιστον οκτώ μήνες, αφενός μεν διότι, ο έλεγχος της αδυναμίας της αναθέτουσας αρχής να διενεργήσει διαδικασία με διαπραγμάτευση γίνεται με βάση τις περιστάσεις της συγκεκριμένης κάθε φορά διαδικασίας ανάθεσης και όχι αφηρημένα, αφετέρου δε διότι η παραδοχή του εν λόγω ισχυρισμού θα ερχόταν σε αντίθεση με την αναφερόμενη στη σκ. 3 ερμηνεία των διατάξεων του ν. 4412/2016, κατά την οποία κανόνας είναι η ανάθεση συμβάσεων με διαδικασία με δημοσίευση, ενώ η διαδικασία με διαπραγμάτευση συνιστά εξαίρεση, που πρέπει να ερμηνεύεται συσταλτικά (πρβλ. ΕλΣυν Ζ’ Κλιμ. 97/2022). Τέλος από την οικεία σύμβαση προβλέπεται ότι το έργο θα ολοκληρωθεί σε διάστημα δεκαοκτώ (18) μηνών μετά την υπογραφή του οικείου σχεδίου, δηλαδή περίπου στα μέσα του έτους 2024, γεγονός που επίσης δεν συνάδει με την προσφυγή στην ανωτέρω εξαιρετική διαδικασία (βλ. Ε΄ Κλιμ. 7/2022). Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, μη νομίμως εχώρησε εν προκειμένω  η προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης του άρθρου 32 παρ. 2γ του ν.4412/2016, και συνεπώς κωλύεται η υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης.

Οι εταιρείες προσφεύγουσες ζητούν την ακύρωση της διακήρυξης της Αναθέτουσας Αρχής με αριθμό ΑΔΑΜ: ...2024-02-22, η οποία προκήρυξε τη σύναψη σύμβασης μέσω της διαδικασίας διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης για το έργο «...». Το αντικείμενο της σύμβασης αποτελείται από την εκτέλεση κατεπείγουσων εργασιών όπως η αντικατάσταση σάπιων ή τρακαρισμένων ιστών, αποκατάσταση βραχυκυκλωμάτων, αντικατάσταση καλωδίων και φωτιστικών, αποκατάσταση ερμαρίων και ηλεκτρικών διανομών, καθώς και αντικατάσταση ασφαλειών για την άρση βλαβών στον ηλεκτροφωτισμό του Πρωτεύοντος Αστικού Οδικού Δικτύου εντός των διοικητικών ορίων της Αναθέτουσας Αρχής. Οι προσφεύγουσες υποστηρίζουν ότι δεν συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις για τη χρήση της εξαιρετικής διαδικασίας διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση προκήρυξης, αμφισβητώντας την ύπαρξη κατεπείγουσας ανάγκης και απρόβλεπτων γεγονότων.

Η Πράξη 271/2025 του Ε' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προληπτικό έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης για το έργο «Καθαρισμοί, άρση προσχώσεων ρεμάτων...» της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, συνολικού τιμήματος 1.628.975,69 ευρώ. Το έργο ανατέθηκε μέσω διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση, επικαλούμενη κατεπείγουσα ανάγκη λόγω των θεομηνιών Daniel και Elias. Το Κλιμάκιο ανέβαλε την έκδοση οριστικής κρίσης, διατάσσοντας τη συμπλήρωση του φακέλου με αναγκαία στοιχεία. Ζητούνται ειδικότερες διευκρινίσεις σχετικά με την τεχνική αιτιολόγηση των βλαβών, την επιλογή της εξαιρετικής διαδικασίας ανάθεσης (λαμβάνοντας υπόψη τη μακρά προθεσμία εκτέλεσης των 32 μηνών) και την τεκμηρίωση ότι το έργο δεν καλύπτει πάγιες ανάγκες.

Η απόφαση του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου απορρίπτει την προσφυγή της Περιφέρειας Κρήτης – Π.Ε. Ηρακλείου, επικυρώνοντας την Πράξη 236/2025 του Ζ΄ Κλιμακίου. Η Περιφέρεια ζητούσε την ανάκληση της κρίσης που κώλυε την υπογραφή σύμβασης ύψους 2.900.000 ευρώ (προ ΦΠΑ) για «Καθαρισμούς ρεμάτων λόγω θεομηνίας του Οκτωβρίου 2022» με χρήση της εξαιρετικής διαδικασίας διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση (άρθρο 32 παρ. 2γ, ν. 4412/2016). 
Το Δικαστήριο έκρινε ότι δεν πληρούνται οι σωρευτικές προϋποθέσεις, καθότι η επικαλούμενη κατεπείγουσα ανάγκη αποδυναμώθηκε λόγω της  παρέλευσης μεγάλων χρονικών διαστημάτων αδράνειας (28 μήνες από την πρώτη θεομηνία) και το χρονικό διάστημα διεξαγωγής των διαπραγματεύσεων (άνω των 40 ημερών) ήταν επαρκές για τη διεξαγωγή ανοικτής ή κλειστής διαδικασίας με συντετμημένες προθεσμίες.

Εξαίρεση των Ιδιωτικών Κλινικών και των Κέντρων Αποθεραπείας και Αποκατάστασης Κλειστής Νοσηλείας (ΚΑΑ-ΚΝ) από τη διαδικασία διαπραγμάτευσης της Επιτροπής Διαπραγμάτευσης Τιμών Αποζημίωσης Υπηρεσιών Υγείας, Ιατροτεχνολογικών Προϊόντων και Υλικών της παρ. 4 του άρθρου 29 του ν. 3918/2011 όπως αυτή αντικαταστάθηκε με το άρθρο 5 του ν. 4931/2022 (Α’ 94).

Ο προσφεύγων ζητεί την ακύρωση της απόφασης της αναθέτουσας αρχής που ενέκρινε τη συμμετοχή του παρεμβαίνοντος οικονομικού φορέα στη διαδικασία ανάθεσης δημόσιας σύμβασης για την επέκταση ξύλινου πεζοδρομίου στην παραλιακή ζώνη, εκτιμώμενης αξίας 1.008.064,52 ευρώ (συν ΦΠΑ 24%). Επικαλείται παράβαση του άρθρου 23.3 και 22.Α.2 της διακήρυξης, καθώς ο παρεμβαίνων δεν προσέφερε αποδεικτικά φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας για μια κοινοπραξία στην οποία συμμετείχε, θεωρώντας ότι αυτό αποτελεί ουσιώδη προϋπόθεση για τη συμμετοχή και σοβαρή πλημμέλεια που κάνει άκυρη τη συμμετοχή του. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά έργο αναβάθμισης της παραλιακής ζώνης με συγκεκριμένη μελέτη και εκτίμηση αξίας.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ-ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗΣ:ζητείται η αναθεώρηση της 734/2022 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Με την απόφαση αυτή απορρίφθηκε προσφυγή ανάκλησης της ήδη παρεμβαίνουσας Περιφέρειας και η υπέρ αυτής παρέμβαση της ήδη προσφεύγουσας ένωσης οικονομικών φορέων κατά της 97/2022 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας Αττικής και της προσφεύγουσας με τίτλο «Καθαρισμός ρεμάτων Περιφερειακής Ενότητας Δυτικής Αττικής (20 - 22)», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 6.451.612,90 ευρώ χωρίς ΦΠΑ (8.000.000,00 ευρώ με ΦΠΑ) και συμβατικής αμοιβής 4.767.529,87 ευρώ χωρίς ΦΠΑ.(...)Και τούτο διότι, ενώ δεν αμφισβητείται στην προσβαλλόμενη απόφαση η αναγκαιότητα παροχής υπηρεσιών καθαρισμού των ρεμάτων οφειλόμενη σε απρόβλεπτα γεγονότα, εντούτοις δεν συντρέχει η σωρευτικά απαιτούμενη για την νόμιμη προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης, προϋπόθεση της αδυναμίας της αναθέτουσας αρχής να τηρήσει τις προθεσμίες των διαδικασιών με δημοσίευση, έστω και επισπευσμένων.(...)Εν όψει των ανωτέρω, η πάροδος τριών και πλέον μηνών από τις πυρκαγιές του Αυγούστου (16 έως 20.8.2021), ήτοι από το συντελεσθέν απρόβλεπτο γεγονός έως και την απόφαση για τη διενέργεια της διαδικασίας διαπραγμάτευσης στις 23.11.2021, συνιστά καθυστέρηση στην έναρξη των διαδικασιών δημοπράτησης των επίμαχων υπηρεσιών καθαρισμού των ρεμάτων, η οποία οφείλεται, σε κάθε περίπτωση, σε ευθύνη της αναθέτουσας, που δεν προέβη άμεσα στην ενεργοποίηση της επισπευσμένης ανοιχτής ή κλειστής διαδικασίας.(...)Περαιτέρω δε, ορίζεται ότι τα σημεία των παρεμβάσεων θα υποδειχθούν στον ανάδοχο από τη ΔΤΕ/ΠΕΔΑ, ενώ θα έπρεπε να είναι γνωστά και οι εργασίες επ’ αυτών ποσοτικοποιημένες, κοστολογημένες και αναφερόμενες στην οικεία πρόσκληση. Απορρίπτει τις προσφυγές αναθεώρησης 

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:.Με τα δεδομένα αυτά, εν προκειμένω δεν ήταν δυνατή η τήρηση του χρόνου που απαιτείται για τη διεξαγωγή ανοικτής, κλειστής ή ανταγωνιστικής διαδικασίας με διαπραγμάτευση, συνεπώς επιτρεπτά προσέφυγε η αναθέτουσα αρχή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση, καθώς α) ο Δήμος ... τελούσε σε διαπιστωμένη κατάσταση έκτακτης ανάγκης καθ’ όλο το χρονικό διάστημα από τη λήψη της απόφασης περί ανάθεσης της εκτέλεσης του έργου με την εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση μέχρι και τη λήξη της προβλεπόμενης στο σχετικό συμφωνητικό συνολικής προθεσμίας για την εκτέλεση του έργου (πρβλ. ΚΠΕΔ στο VII Τμ. πράξεις 89/2018, 283/2017), β) μεταξύ των ως άνω αποφάσεων των αρμόδιων οργάνων του Δήμου ... δε μεσολάβησε μεγάλο χρονικό διάστημα, ενόψει και του χρόνου που απαιτήθηκε για την έγκρισή τους από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση … (βλ. ΚΠΕΔ στο VII Τμ. πράξεις 121/2017, 333/2016, 190/2015) και γ) η πάροδος χρονικού διαστήματος δύο μηνών μεταξύ της 31545/14.2.2018 απόφασης της Αποκεντρωμένης Διοίκησης …, περί ελέγχου νομιμότητας της 232/22/23.12.2017 απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου ... και της σύνταξης και θεώρησης της μελέτης του έργου (16.4.2018) δικαιολογείται με βάση τη δυσχέρεια για την επιτόπου μετάβαση και το γεγονός ότι ο Δήμος ... δε διαθέτει τεχνική υπηρεσία.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί.

Εφαρμογή των διατάξεων για απευθείας ανάθεση της παρ.1 του άρθρου 83 του Ν 2362/1995 σε συμβάσεις εκπόνησης μελετών ή παροχής υπηρεσιών, που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Ν 3316/2005..Η διάταξη της παρ.1 του άρθρου 83 του Ν 2362/1995, με την οποία επιτρέπεται η απευθείας, χωρίς προϋποθέσεις και τήρηση οιασδήποτε διαδικασίας, ανάθεση συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών, δεν μπορεί να τύχει εφαρμογής στις συμβάσεις που υπάγονται στο νόμο 3316/2005, επειδή είναι αντίθετη στη διάταξη του άρθρου 10 παρ.2 περ.στ’ του νόμου αυτού, που ρυθμίζει με τρόπο διαφορετικό το ζήτημα της εξαιρετικής ανάθεσης συμβάσεων χωρίς την τήρηση ανοιχτής ή κλειστής διαδικασίας.