Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙΙ, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι ορθά το Κλιμάκιο αποφάνθηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του επίμαχου σχεδίου σύμβασης, καθόσον η προσκομισθείσα από την αναδειχθείσα μειοδότρια εταιρεία «….» βεβαίωση της Τράπεζας … πληροί τους όρους του άρθρου 23.3 της διακήρυξης. Ειδικότερα, απορριπτέοι ως αβάσιμοι είναι οι προβαλλόμενοι με την υπό κρίση αίτηση ανάκλησης λόγοι, καθόσον α) η επίμαχη διακήρυξη θέτει ως όρο για τη συμμετοχή στο διαγωνισμό ότι η συνολική πιστοληπτική ικανότητα της διαγωνιζόμενης επιχείρησης πρέπει να είναι ίση με ποσοστό 10% του προϋπολογισμού του έργου χωρίς Φ.Π.Α. (ήτοι με το ποσό του 1.362.100,961 ευρώ), χωρίς περαιτέρω διάκριση αυτής σε δανειοληπτική ικανότητα κατά ορισμένο ποσοστό και σε πιστοληπτική ικανότητα κατά ένα άλλο ποσοστό, εφόσον σε μια τέτοια περίπτωση τα επιμέρους ποσοστά θα έπρεπε να προσδιορίζονται επακριβώς στη διακήρυξη, β) περαιτέρω, για την απόδειξη της χρηματοδοτικής και οικονομικής ικανότητας μιας διαγωνιζόμενης εργολήπτριας επιχείρησης, απαιτείται η προσκόμιση από αυτή βεβαίωσης τράπεζας για την πιστοληπτική της ικανότητα, παρά το ότι κατά το γράμμα της συγκεκριμένης διάταξης του άρθρου 23.3 της διακήρυξης η βεβαίωση τράπεζας πρέπει να αφορά τη δανειοληπτική ικανότητα της επιχείρησης, εφόσον η διακήρυξη ενδιαφέρεται για τη συνολική πιστοληπτική ικανότητα των διαγωνιζομένων επιχειρήσεων. Για το λόγο δε αυτό, στο επόμενο εδάφιο της ως άνω διάταξης της διακήρυξης (άρθρο 23.3) διευκρινίζεται ότι ως επαρκής απόδειξη πιστοληπτικής ικανότητας κρίνεται έγγραφο τράπεζας που δηλώνει ότι συνεργάζεται με τον υποψήφιο και θα εξετάσει αίτησή του για χρηματοδότηση, με ποσό που αντιστοιχεί σε ποσοστό 10% τουλάχιστον του προϋπολογισμού του έργου (χωρίς Φ.Π.Α.), αν και εφόσον αναδειχθεί ανάδοχος, και τέλος, γ) η προσκομισθείσα από την αναδειχθείσα μειοδότρια εταιρεία βεβαίωση πιστοληπτικής της ικανότητας της Τράπεζας Αττικής, η οποία, σημειωτέον, εκδόθηκε για τη συμμετοχή της εταιρείας στο συγκεκριμένο διαγωνισμό, δεν αναφέρει μεν ότι δεσμεύεται να εξετάσει αίτημα της ανωτέρω εταιρείας για χρηματοδότησή της, αν αυτή αναδεικνυόταν ανάδοχος του έργου, η βεβαίωση όμως της ως άνω Τράπεζας περί του ότι το ποσό της συνολικής πιστοληπτικής ικανότητας της εταιρείας «….» ανέρχεται σε 6.000.000 ευρώ, ποσό το οποίο με τα σημερινά δεδομένα δύναται να της χορηγηθεί, υπερκαλύπτει το σχετικό όρο της διακήρυξης, εφόσον το ποσό αυτό είναι μεγαλύτερο του ποσοστού 10% του προϋπολογισμού του έργου χωρίς Φ.Π.Α. και η ως άνω γενική διατύπωση της τραπεζικής βεβαίωσης περιλαμβάνει τόσο τη δυαντότητα χορήγησης δανείου όσο και τη δυνατότητα χορήγησης εγγυητικών επιστολών μέχρι το εν λόγω ποσό.

Ο προσφεύγων οικονομικός φορέας αίτησε την ακύρωση της απόφασης 13/2019 της οικονομικής επιτροπής του Δήμου, με την οποία απορρίφθηκε η προσφορά του κατά τον έλεγχο των δικαιολογητικών κατακύρωσης και η σύμβαση ανετέθη στον επόμενο συμμετέχοντα. Το αντικείμενο της σύμβασης ήταν «Μικρές Τεχνικές Παραμβάσεις σε Κράψη και Ανατολική» με προϋπολογισμένη αξία 64.516,13 €. Ο προσφεύγων υποστήριζε ότι η αιτιολογία απόρριψης ήταν αβάσιμη, επειδή η τραπεζική βεβαίωση που προσέφερε για την πιστοληπτική του ικανότητα καλύπτει το χρονικό διάστημα υποβολής της προσφοράς και ότι η βεβαίωση εγγραφής του στο ΜΕΕΠ αποτελούσε επαρκή τεκμήριο οικονομικής επάρκειας.

Προμήθεια τροφίμων.Με τα δεδομένα αυτά και εφόσον αφενός μεν σύμφωνα με την απαίτηση του άρθρου 2.2.5 περ. β΄ της διακήρυξης, οι συμμετέχοντες στον ελεγχόμενο διαγωνισμό οικονομικοί φορείς έπρεπε κατά τον χρόνο υποβολής της προσφοράς τους, επί ποινή αποκλεισμού, να διαθέτουν πιστοληπτική ικανότητα συνολικού ποσού τουλάχιστον ίσου με το ποσό του ενδεικτικού προϋπολογισμού (χωρίς Φ.Π.Α.) για το σύνολο των ομάδων στις οποίες συμμετείχαν, αφετέρου δε η εταιρεία …… υπέβαλε στον ελεγχόμενο διαγωνισμό προσφορά για το σύνολο των ομάδων της διακήρυξης, ο ενδεικτικός προϋπολογισμός των οποίων ανερχόταν σε 2.809.243,59 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εταιρεία αυτή έπρεπε να είχε αποκλεισθεί από τον διαγωνισμό, διότι δεν απέδειξε με κατάλληλες τραπεζικές βεβαιώσεις ότι διέθετε, κατά το χρόνο συμμετοχής της στο διαγωνισμό, πιστοληπτική ικανότητα ίση με το ως άνω ποσό των 2.809.243,59 ευρώ, το δε ποσό του 1.400.000 ευρώ που αναφέρεται στην ως άνω κατατεθείσα από αυτήν τραπεζική βεβαίωση δεν καλύπτει την εν λόγω επί ποινή αποκλεισμού απαίτηση του άρθρου 2.2.5 περ. β΄ της διακήρυξης. Εξάλλου, τα όργανα της αναθέτουσας αρχής κάνοντας δεκτή την ως άνω εταιρεία στο διαγωνισμό, παρόλο που αυτή δεν πληρούσε την απαίτηση της πιστοληπτικής ικανότητας, παραβίασαν τις αρχές της ίσης μεταχείρισης και της διαφάνειας, μη εφαρμόζοντας κατά τρόπο ενιαίο τον επίμαχο όρο της διακήρυξης, δεδομένου ότι κατά τον έλεγχο των δικαιολογητικών συμμετοχής και των τεχνικών προσφορών απέκλεισαν από την περαιτέρω διαδικασία του διαγωνισμού την εταιρεία ….., μεταξύ άλλων, και για το λόγο ότι δεν κάλυπτε την απαίτηση του άρθρου 2.2.5 περ. β΄ της διακήρυξης, καθόσον στο κατατεθέν από αυτή Ευρωπαϊκό Ενιαίο Έγγραφο Προμήθειας είχε συμπληρώσει ποσό πιστοληπτικής ικανότητας 242.500,00 ευρώ και κατέθεσε και βεβαίωση πιστοληπτικής ικανότητας ίδιου ποσού από τραπεζικό ίδρυμα, ενώ υπέβαλε προσφορά για την ομάδα Α1.Α., ο ενδεικτικός προϋπολογισμός της οποίας ανέρχεται σε 311.445,06 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. (βλ. το 2ο/28.8.2018 Πρακτικό της Επιτροπής Διαγωνισμού και την 351/31.8.2018 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου Νέας Σμύρνης).

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/122/2019

Προμήθεια τροφίμων:...ζητείται η ανάκληση της 414/2018 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου..Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα κρίνει κατά τα προεκτεθέντα (βλ. σκέψεις ΙΙ και ΙΙΙ) ότι η προσκομισθείσα από την αιτούσα τραπεζική βεβαίωση πιστοληπτικής ικανότητας ποσού 1.400.000 ευρώ ετησίως ανανεούμενου ( ήτοι για τα τέσσερα έτη της επίμαχης σύμβασης 5.600.000 ευρώ), υπερκαλύπτει τις απαιτήσεις της διακήρυξης διότι ο επίμαχος όρος αυτής, ερμηνευόμενος σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας ( βλ. Ε.Σ. VI Tμ 1071/2017) και λαμβάνοντας υπόψη και την αιτιολογική έκθεση του άρθρου 75 του ν.4412/2016 έχει την έννοια (βλ σκέψη ΙΙ Β) ότι δεν μπορεί να απαιτηθεί από τον υποψήφιο ανάδοχο τετραετούς διάρκειας σύμβασης να έχει διαθέσιμο το σύνολο της πιστοληπτικής του ικανότητας ήδη από τον πρώτο χρόνο εκτέλεσης της σύμβασης ενώ όπως αποδεικνύεται από τα στοιχεία του φακέλου (βλ.σκέψη ΙΙΙ στ και ε) δεν συντρέχει εν προκειμένω περίπτωση άνισης μεταχείρισης υποψηφίων, αναφορικά με τον αποκλεισμό της εταιρείας ....., γιατί σε κάθε περίπτωση πέραν του γεγονότος ότι στη τραπεζική βεβαίωση που επικαλέστηκε, δεν υπήρχε όπως στην ανάδοχο, η πρόβλεψη για ετησίως ανανεούμενο ποσό, το δε απαιτούμενο ποσό για αυτήν ήταν σημαντικά μικρότερο σε σχέση με αυτό της αναδόχου, σε κάθε δε περίπτωση συνέτρεχαν και άλλοι λόγοι αποκλεισμού (δεν είχε προσκομίσει πιστοποιητικό υγιεινής και ασφάλειας στην εργασία ΕΛΟΤ 1801 2008 καθώς και το ΕΕΕΠ φορέα στις ικανότητες του οποίου στηρίζονταν η προσφορά της).Κατ΄ ακολουθία των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης και η ασκηθείσα υπέρ αυτής παρέμβαση πρέπει να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη πράξη δεδομένου δε ότι δεν διαπιστώθηκε άλλος νόμιμος διακωλυτικός της υπογραφής λόγος, να υπογραφούν οι οικείες συμβάσεις και να διαταχθεί η επιστροφή στην αιτούσα του κατατεθέντος παραβόλου.Ανακαλεί την 414/2018 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Η προσφεύγουσα με την προδικαστική προσφυγή της, απ’ τις 06.03.2018 αριθ. 225/07.03.2018, ζήτησε την ακύρωση της απόφασης 47/2018 της αναθέτουσας αρχής όσον αφορά την κατακύρωση της Ομάδας 2 (Είδη Οπωροπωλείου) στον συνδιαγωνιζόμενο, λόγω έλλειψης συμμόρφωσης του τελευταίου με τους όρους της διακήρυξης. Ειδικότερα, επικαλέστηκε ότι ο συνδιαγωνιζόμενος προσκόμισε εκπροθέσμως και μη συμβατή τραπεζική βεβαίωση, η οποία δεν ανέφερε το όριο πιστοληπτικής ικανότητας για χρηματοδότηση, όπως απαιτεί το άρθρο 11.3.1 της διακήρυξης. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορούσε την «Προμήθεια τροφίμων, αναλωσίμων ειδών και παροχή γάλακτος για το εργατοτεχνικό προσωπικό του φορέα για τα έτη 2018-2019», με προϋπολογισμό 1.174.721,06 € (συμπλ. ΦΠΑ).

Η προσφεύγουσα ένωση οικονομικών φορέων ασκεί προδικαστική προσφυγή ζητώντας την ακύρωση της απόφασης με την οποία η αναθέτουσα αρχή απέρριψε την προσφορά της για το τμήμα 55 της δημόσιας σύμβασης, που αφορά έργο με εκτιμώμενη αξία 210.206,25 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ). Το αντικείμενο της σύμβασης εμπίπτει στην αρμοδιότητα της ΑΕΠΠ εξαιτίας της υψηλής αξίας και της αποστολής προς δημοσίευση στην ΕΕΕΕ. Η απόρριψη βασίστηκε στον ισχυρισμό ότι η προσφεύγουσα δεν καλύπτει το απαιτούμενο κριτήριο πιστοληπτικής ικανότητας ποσού 105.103,13 ευρώ (50% της αξίας), καθώς η υποβληθείσα τραπεζική βεβαίωση περιείχε επιφυλάξεις. Η ΑΕΠΠ κάνει δεκτή την προσφυγή, θεωρώντας ότι η αιτιολογία απόρριψης ήταν εσφαλμένη, και ακυρώνει την απόφαση της αναθέτουσας αρχής.

Η προσφυγή αίτησε την ακύρωση της διακήρυξης για τον ηλεκτρονικό ανοικτό δημόσιο διαγωνισμό με αντικείμενο τη σύναψη σύμβασης για τη «Λήψη ενδείξεων των υδρομετρητών της ...» για ένα έτος με δικαίωμα προαίρεσης ενός επιπλέον έτους. Ο διαγωνισμός είχε προϋπολογισμό 380.000 ευρώ (συνολικά 760.000 ευρώ με την προαίρεση). Η προσφυγή επικαλέστηκε ότι οι όροι της διακήρυξης ήταν μη νόμιμοι, ειδικότερα ως προς την υποχρεωτική τεκμηρίωση της πιστοληπτικής ικανότητας μόνο μέσω τραπεζικών βεβαιώσεων (όχι μέσω άλλων οργανισμών όπως το ΤΜΕΔΕ) και την απαίτηση για μηχανικό με δεκαετή εμπειρία σε συγκεκριμένες εργασίες, θεωρώντας ότι αυτά περιορίζουν αναλόγως τον ανταγωνισμό. Το δικαστήριο κύρωσε τη διακήρυξη μη νόμιμη, ιδίως για την υπερβολική απαίτηση εμπειρίας.

Ο προσφεύγων ζητά την ακύρωση της απόφασης του αναθέτοντος φορέα 1003/27.1.2020, με την οποία έγινε η οριστική ανάδειξη του παρεμβαίνοντος ως αναδόχου για τη σύμβαση παροχής υπηρεσιών συναφών εργασιών και λειτουργίας θυρίδων συνάλλαγης καταστημάτων, εκτιμώμενης αξίας 199.896,77 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ). Οι λόγοι που προβάλλονται είναι 1) ότι η βεβαίωση καλής εκτέλεσης του παρεμβαίνοντος δεν ανταποκρίνεται σε αληθή παράδοση εργασιών και δεν τηρήθηκαν οι φορολογικοί κανόνες, και 2) ότι δεν προσκόμισε παραδεκτή απόδειξη πιστοληπτικής ικανότητας. Η προσφυγή απορρίπτεται καθώς οι ισχυρισμοί δεν τεκμηριώνονται επαρκώς και η διακήρυξη δεν έθετε συγκεκριμένες απαιτήσεις για το περιεχόμενο της βεβαίωσης πιστοληπτικής ικανότητας.

Προμήθεια οχημάτων και μηχανημάτων έργου :Αν ο οικονομικός φορέας επιθυμεί να στηριχθεί στις ικανότητες άλλων φορέων, αποδεικνύει στην αναθέτουσα αρχή ότι θα έχει στη διάθεσή του τους αναγκαίους πόρους, ιδίως, με την προσκόμιση της σχετικής δέσμευσης των φορέων αυτών για τον σκοπό αυτό. Η αναθέτουσα αρχή ελέγχει, σύμφωνα με τα άρθρα 79, 80 και 81, αν οι φορείς, στις ικανότητες των οποίων προτίθεται να στηριχθεί ο οικονομικός φορέας, πληρούν τα σχετικά κριτήρια επιλογής και εάν συντρέχουν λόγοι αποκλεισμού, σύμφωνα με τα άρθρα 73 και 74. (…)». Με δεδομένα τα ανωτέρω και την 32142/19.9.2018 βεβαίωση του Προέδρου της Οικονομικής Επιτροπής του ως άνω Δήμου ότι κατά των πράξεων της ως άνω διαγωνιστικής διαδικασίας δεν έχουν ασκηθεί άλλες πλην της προαναφερόμενης προδικαστικές προσφυγές ούτε ένδικα βοηθήματα, το Κλιμάκιο κρίνει ότι: α) Δεν κωλύεται η υπογραφή των ελεγχόμενων σχεδίων σύμβασης με τις: i) «….» για την προμήθεια των ως άνω ειδών του Τμήματος 1, ii) «…» για την προμήθεια των ως άνω ειδών των Τμημάτων 2, 3 και 7, iii) «….» για την προμήθεια του ως άνω είδους του Τμήματος 6, και iv) «…..» για την προμήθεια των ως άνω ειδών του Τμήματος 9. β) Κωλύεται η υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης με την  «.....» για την προμήθεια των ως άνω ειδών των Τμημάτων 4 και 5, καθώς, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙΙ Ε στ, η ως άνω αιτιολογία απόρριψης των ως άνω προσφορών της «….» για τα είδη του Τμήματος 4 και της «….» με Δ.Τ. «.....» για τα είδη των Τμημάτων 4 και 5 είναι μη νόμιμη

Νόμιμη η διαδικασία ανάθεσης δημοσίου έργου, καθόσον: α) η πρώτη μειοδότρια εργολη¬πτική επιχείρηση προσκόμισε ενημερότητα πτυχίου, στην οποία αναγράφεται ότι τα στελέχη του πτυχίου της είναι ασφαλιστικώς ενήμερα στο ΤΣΜΕΔΕ και επιπλέον, αν και δεν απαιτείτο προσκομίστηκαν ασφαλιστικές ενημερότητες του ΕΤΑΑ για τη βασική στελέχωσή της και υπεύ¬θυνη δήλωση ότι είναι ασφαλιστικά ενήμερη, β) η προσκομισθείσα από την πρώτη μειοδότρια εργοληπτική επιχείρηση τραπεζική βεβαίωση καλύπτει τις απαιτήσεις της διακήρυξης, γ) οι ανώνυμες εταιρείες έχουν απαλλαγεί από την υποχρέωση θεώρησης του βιβλίου μετοχών. Με την 657/2010 απόφαση του VI Τμήματος απορρίφθηκε αίτηση ανάκλησης της προμνησθείσας Πράξης του Κλιμακίου.