ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Επιδιώκεται η ανάκληση της 389/2022 Πράξης του Στ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...)Με τα δεδομένα αυτά  το Δικαστήριο κρίνει ότι η κατά τα ανωτέρω διαπιστωθείσα μοναδική πλημμέλεια της επίμαχης διαδικασίας δεν δύναται να θεωρηθεί, στην προκειμένη περίπτωση, ως ουσιώδης δοθέντος ότι δεν προκύπτει ότι επέφερε εν τοις πράγμασι ουσιώδη αλλοίωση των συνθηκών ανταγωνισμού και δεν αναδεικνύεται δι’ αυτής πλήγμα στην αντικειμενική ακεραιότητα της διαγωνιστικής διαδικασίας. Ως εκ τούτου, και λαμβανομένου, περαιτέρω υπόψη όσων βασίμως προβάλλονται ανωτέρω αναφορικά με την απόδειξη της χρηματοοικονομικής επάρκειας της εταιρείας «….» (βλ. σκέψη 12  iv), το Δικαστήριο κρίνει ότι δεν συντρέχει διακωλυτικός λόγος για την υπογραφή του σχεδίου της ελεγχόμενης σύμβασης.Ανακαλεί την 389/2022 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Επειδή, η εξέταση των λοιπών λόγων Προσφυγής για την ακύρωση της προσβαλλόμενης, υπ΄ αριθμ. …/2022 πράξης του … ..., κατά το μέρος που αποδέχθηκε την Προσφορά του παρεμβαίνοντος παρέλκει ως αλυσιτελής, δοθέντος ότι η προαναφερόμενη στη σκέψη 11 της παρούσας ουσιώδης πλημμέλεια της προσβαλλόμενης ως άνω πράξης (παραβίαση διατάξεων περί υπεργολαβίας ─ μη υποβολή Ε.Ε.Ε.Σ τρίτων ─, μη έλεγχος της πλήρωσης των κριτηρίων επιλογής και της μη συνδρομής λόγων Αριθμός απόφασης : 1459 /2022 35 αποκλεισμού στο πρόσωπο των τρίτων), η οποία δεν δύναται να «θεραπευθεί» μεταγενεστέρως, παρέχει αυτοτελές νόμιμο έρεισμα για την απόρριψη της Προσφοράς του (πρβλ. Ε.Α. ΣτΕ 326/2011, 1238, 1132, 420/2010, 750/2007. Βλ., μεταξύ πολλών, υπ΄ αριθμ. 818/2018, 839/2018 και 969/2019 Αποφάσεις Α.Ε.Π.Π., σκέψεις 62, 53 και 49, αντίστοιχα, κλπ). Είναι δε αξιοπερίεργο το ότι η οικεία αναθέτουσα αρχή δεν προέβη σε ανάκληση της προσβαλλόμενης πράξης της, παρά το γεγονός ότι, μεταξύ άλλων, συνομολόγησε την ως άνω πλημμέλεια της Προσφοράς του προσωρινού μειοδότη (βλ. υπ΄ αριθμ. …/2022 Πρακτικό της Ο.Ε του …, σκ. 9 της παρούσας Απόφασης). 

Νομιμότητα δανειακής σύμβασης. επιδιώκει την ανάκληση της 108/2012 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή της δανειακής συμβάσεως μεταξύ της αιτούσας και του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων. (..) Επιπλέον, δεδομένου ότι ο όρος της παραγράφου 8 του υποβληθέντος ενώπιον του Κλιμακίου σχεδίου δανειακής συμβάσεως, που ορθώς κρίθηκε από αυτό ως αόριστος και ως εκ τούτου μη νόμιμος (βλ. ανωτέρω αναφερόμενη στη σκέψη ΙV της παρούσας υπό στοιχείο ζ΄ πλημμέλεια), έχει επίσης τροποποιηθεί και πλέον ορίζει ρητά ότι τα προαναφερόμενα «ίδια χρήματα» συνίστανται στα τέλη σύνδεσης με το δίκτυο ακαθάρτων, το Τμήμα κρίνει ότι ο όρος αυτός, όπως έχει αναδιατυπωθεί στο προσκομισθέν ενώπιόν του σχέδιο δανειακής συμβάσεως, δεν είναι πλέον αόριστος. Όσον αφορά δε την ανωτέρω αναφερόμενη στη σκέψη ΙV της παρούσας υπό στοιχείο ε΄ αναδειχθείσα από το Κλιμάκιο πλημμέλεια, το Τμήμα κρίνει ότι η πλημμέλεια αυτή δεν συντρέχει, καθόσον ο όρος του τελευταίου εδαφίου της παραγράφου 5 της ελεγχόμενης δανειακής συμβάσεως, σύμφωνα με το οποίο η αιτούσα παρέχει τη συναίνεσή της για την εγγραφή υποθήκης επί ακινήτου της δεκτικού κατασχέσεως, κατ' εφαρμογή των οριζομένων στο άρθρο 5 παρ. 1 περ. β΄ του π.δ.256/1984, είναι νόμιμος, αφού, όπως προεκτέθηκε και στη σκέψη ΙΙΙ της παρούσας, οι δημοτικές επιχειρήσεις ύδρευσης και αποχέτευσης, ως επιχειρήσεις Ο.Τ.Α. ειδικού σκοπού με αντικείμενο την άσκηση αποκλειστικών δραστηριοτήτων των Δήμων, εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 5 παρ. 1 περ. β΄, όπως βασίμως προβάλλει και η αιτούσα και όχι σε αυτό της παρ. 1 παρ. γ΄, όπως εσφαλμένα έκρινε το Κλιμάκιο. Τέλος, το Τμήμα κρίνει ότι ο όρος της παραγράφου 5 του σχεδίου της ελεγχόμενης δανειακής συμβάσεως (βλ. ανωτέρω αναφερόμενη στη σκέψη ΙV της παρούσας υπό στοιχείο στ΄ πλημμέλεια) περί της εκχωρήσεως στο Τ.Π.Δ. του δικαιώματος να διορίσει το ίδιο στην ως άνω επιχείρηση ύδρευσης και αποχέτευσης ταμία της επιλογής του συνιστά ανεπίτρεπτη ευθεία παρέμβαση στην οικονομική ελευθερία της ήδη αιτούσας, κατά τα ορθώς κριθέντα από το Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη πράξη του και για το λόγο αυτό πρέπει να απαλειφθεί από το σχέδιο της ελεγχόμενης δανειακής συμβάσεως.   (..) Ανακαλεί την 108/2012 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Εγκατάσταση Συστήματος Ελέγχου Διαρροών (τηλε-ελέγχου/τηλεχειρισμού) στα υφιστάμενα δίκτυα ύδρευσης.(...) ζητείται η αναθεώρηση της 765/2024 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. (...) Ενόψει όλων των ανωτέρω, ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη απόφαση ότι προέχων χαρακτήρας της σύμβασης είναι αυτός της προμήθειας και ως εκ τούτου η δημοπράτησή της ως σύμβασης έργου, λαμβανομένων υπόψη των εννόμων συνεπειών αυτής, κατά τα βασίμως διαλαμβανόμενα στην προσβαλλομένη απόφαση (σκ. 25 της παρούσας, βλ. και σκέψεις 7, 8, 9 της παρούσας), συνιστά ουσιώδη νομική πλημμέλεια της διαγωνιστικής διαδικασίας πλήττουσα την ακεραιότητα αυτής (βλ. ΕλΣυν Ολ. 2037/2022 σκ. 12, 1716/2022 σκ. 30). Ως εκ τούτου, ο σχετικός λόγος της προσφυγής υπό τις ειδικότερες αιτιάσεις του πρέπει να απορριφθεί.. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω και εφόσον δεν προβάλλεται άλλος λόγος αναθεώρησης, η κρινόμενη προσφυγή και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Ανακατασκευή, επισκευή και συντήρηση σχολικών συγκροτημάτων(..) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 4 της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η 378/18.9.2017 κατακυρωτική του αποτελέσματος του διαγωνισμού απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής δεν είναι νόμιμη, διότι πάσχει από το ελάττωμα της παράβασης ουσιώδους τύπου, συνιστάμενο στην έλλειψη της προηγούμενης γνωμοδότησης από την Επιτροπή Διαγωνισμού ως προς τον έλεγχο των επικαιροποιημένων δικαιολογητικών της πρώτης μειοδότριας εταιρείας. Σημειώνεται πάντως ότι η διαπιστωθείσα ως άνω ουσιώδης νομική πλημμέλεια αφορά αποκλειστικώς στο συγκεκριμένο στάδιο της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου του ελεγχόμενου έργου. Ως εκ τούτου, η αναθέτουσα αρχή δύναται να επαναλάβει τη διαγωνιστική διαδικασία από το στάδιο αυτό, τηρουμένης της νομίμου απαιτήσεως της προηγούμενης γνωμοδότησης της Επιτροπής Διαγωνισμού, και να υποβάλει προς έλεγχο στο Κλιμάκιο τούτο το νέο φάκελο της διαγωνιστικής διαδικασίας με το σχετικό σχέδιο σύμβασης.

1η συμπληρωματική σύμβαση του έργου με τίτλο «Αποκατάσταση κατεστραμμένων και επέκταση στηθαίων ασφαλείας σε δίκτυα Περιφέρειας Αττικής» (...) ζητείται η αναθεώρηση της 1636/2023 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου(...) Κατ’ αρχάς, η διαπιστωθείσα ως άνω πλημμέλεια ανάγεται σε παραβίαση που αφορά στις προϋποθέσεις υπό τις οποίες η προσφεύγουσα αναθέτουσα αρχή μπορούσε να τροποποιήσει την αρχική σύμβαση, κατ’ εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 156 παρ. 1 περ. β΄ του ν. 4412/2016, η οποία επιτρέπει, κατ’ εξαίρεση, παρέκκλιση από τις αρχές του αποτελεσματικού ανταγωνισμού, της ίσης μεταχείρισης των υποβαλόντων προσφορές και της διαφάνειας των διαδικασιών που διέπουν και το στάδιο εκτέλεσης των δημοσίων συμβάσεων (βλ. σκ. 5). Περαιτέρω, η διαπιστωθείσα πλημμέλεια αφορά στο σύνολο του αντικειμένου της ελεγχόμενης σύμβασης, οι επίμαχες συμπληρωματικές εργασίες ακολουθούν το όχι υψηλό ποσοστό έκπτωσης (15,45%) που η προσφεύγουσα προσέφερε επί της αντίστοιχης προϋπολογιζόμενης δαπάνης της αρχικής σύμβασης, αφορά δε σε μείζονος αξίας τροποποίηση της αρχικής σύμβασης (35,63%). Ενόψει των ανωτέρω δεδομένων, η διαπιστωθείσα ως άνω πλημμέλεια συνιστά ουσιώδη νομική πλημμέλεια, που πλήττει την ακεραιότητα της διαδικασίας σύναψης της ελεγχόμενης σύμβασης ... Επομένως, ο προβαλλόμενος από την προσφεύγουσα ανάδοχο τέταρτος λόγος αναθεώρησης, με όλους τους επιμέρους αναφερόμενους κατά την ανάπτυξή του ισχυρισμούς, οι οποίοι ενόψει του ουσιώδους χαρακτήρα της διαπιστωθείσας πλημμέλειας δεν μπορούν να γίνουν δεκτοί, πρέπει να απορριφθεί στο σύνολό του ως αβάσιμος.(...) Για τους λόγους αυτούς Απορρίπτει την προσφυγή της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «…». 

ΕΡΓΑ. ζητείται η ανάκληση της 159/2015 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου σύμβασης, με αντικείμενο την εκτέλεση του έργου «Βιοκλιματική ανάπλαση πλατείας Αναλήψεως» (..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι δεν υφίσταται πλέον η διαπιστωθείσα από το Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη πράξη του πλημμέλεια ως προς τη χρηματοδότηση του έργου, δοθέντος ότι αυτό πρόκειται να χρηματοδοτηθεί πλέον από ίδιους πόρους του Δήμου, ενώ παράλληλα έχει τηρηθεί και η προβλεπόμενη στο νόμο διαδικασία δημοσιονομικής δέσμευσης για το έτος 2015. Προϋπόθεση, όμως, της υπογραφής του επίμαχου σχεδίου σύμβασης είναι η έκδοση της προβλεπόμενης στο άρθρο 67 του ν. 4270/2014 απόφασης έγκρισης ανάληψης πολυετούς υποχρέωσης από την κατά νόμο αρμόδια Οικονομική Επιτροπή και η κοινοποίηση της απόφασης αυτής στον Γενικό Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης .

Προμήθεια οικοδομικών υλικών...Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, όσον αφορά την εν λόγω διαπιστωθείσα πλημμέλεια, όπως αυτή προσδιορίζεται με την προσβαλλόμενη Πράξη (πρβλ. Ελ.Συν. απόφ., 505/2021 Ολομ., σκ. 6), πρέπει να γίνει δεκτό ότι, ενόψει του προϋπολογισμού και του αντικειμένου της ελεγχόμενης σύμβασης, βάσει των οποίων δεν προκύπτουν διακριτές υποκατηγορίες οικοδομικών υλικών, καθώς και λαμβάνοντας υπόψη τα προβαλλόμενα από τα αρμόδια όργανα του Δήμου ότι η σύναψη μίας μόνο σύμβασης οδηγεί σε οικονομίες κλίμακας, καθιστώντας ταυτόχρονα ευκολότερη τη διαχείριση της, ο προσφεύγων Δήμος κινήθηκε εντός των ορίων της διακριτικής του ευχέρειας ως προς την επιλογή του να μην διαχωρίσει τα προς προμήθεια υλικά και να απαιτήσει οικονομικές προσφορές για το σύνολο αυτών ..(....)Μετά από όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, πρέπει η κρινόμενη προσφυγή ανάκλησης και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση να γίνουν δεκτές, ανακαλουμένης αντίστοιχα της προσβαλλόμενης Πράξης, και η ελεγχόμενη σύμβαση να υπογραφεί, υπό τον όρο, κατά τα εκτεθέντα στη σκέψη 6.4 της παρούσας απόφασης, ότι πριν από την υπογραφή της θα δεσμευθεί, με την τήρηση της νόμιμης διαδικασίας, πίστωση σε βάρος του ορθού ΚΑΕ και, κατά τα εκτεθέντα στη σκέψη 5.3 της παρούσας, ότι θα προστεθεί στο συμβατικό κείμενο η συμφωνηθείσα από τα συμβαλλόμενα μέρη δέσμευση για την παράδοση των προς προμήθεια οικοδομικών  υλικών εντός 48 ωρών από την παραγγελία της υπηρεσίας, σε σημεία που θα υποδεικνύει η αρμόδια υπηρεσία της προσφεύγουσας αναθέτουσας αρχής. 

Προμήθεια Πετρελαιοειδών(...) Υπό τα ανωτέρω δεδομένα και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, πρέπει να γίνει δεκτό ότι, ενόψει των πραγματικών περιστατικών και αιτιολογημένων εκτιμήσεων που παρατίθενται στο κεφάλαιο 3 «Στοιχεία καταναλώσεων, τεκμηρίωση αναγκαίων ποσοτήτων καυσίμων νέας σύμβασης» των Τεχνικών Προδιαγραφών της Διακήρυξης (βλ. ανωτέρω σκ. 9), η προσφεύγουσα αναθέτουσα αρχή έχει τηρήσει την απαίτηση, κατ’ άρθρο 45 παρ. 3 περ. α΄ του ν. 4412/2016, τεκμηρίωσης της σκοπιμότητας της ελεγχόμενης προμήθειας. Επομένως, δεν συντρέχει, όπως βασίμως προβάλλεται με την κρινόμενη προσφυγή, η σχετικώς διαπιστωθείσα με την προσβαλλόμενη Πράξη πλημμέλεια.   

Προμήθεια αντιδραστηρίων αιμοδοσίας με συνοδό εξοπλισμό .(...)	Περαιτέρω, σύμφωνα με τη νομολογία του Δικαστηρίου, κατά τον προσυμβατικό έλεγχο, η Ολομέλεια, το Τμήμα και οι σχηματισμοί πρωτογενούς ελέγχου καταλήγουν σε αρνητική κρίση ως προς την υπογραφή της ελεγχόμενης σύμβασης μόνο όταν η διαπιστωθείσα, στην οικεία διαδικασία σύναψης της σύμβασης ή εντός του σχεδίου της, νομική πλημμέλεια κρίνεται ως ουσιώδης, υπό την έννοια ότι, εν όψει του συγκεκριμένου πραγματικού πλαισίου της υπόθεσης, παραβιάζει ουσιώδεις αρχές της νομοθεσίας περί δημοσίων συμβάσεων κατά τρόπο που πλήττεται η ακεραιότητα της διαδικασίας σύναψης της σύμβασης (ΕλΣ Ολ. 551/2023 σκ. 47, 2037/2022 σκ. 12, 1716/2022 σκ. 30). Στην προκειμένη περίπτωση, η ως άνω διαπιστωθείσα πλημμέλεια αφορά σε θεμελιώδη προϋπόθεση νομιμότητας μιας εκτελεστικής σύμβασης, ήτοι στην σύναψή της ενόσω η συμφωνία-πλαίσιο επί της οποίας ερείδεται βρίσκεται εν ισχύι. Αυτό προκύπτει τόσο από το προεκτεθέν νομοθετικό πλαίσιο που διέπει την επίδικη περίπτωση, όσο και από τους προαναφερόμενους όρους (βλ. σκέψη 10) της οικείας διακήρυξης και της ίδιας της 17/18 συμφωνίας-πλαίσιο. Εν όψει τούτων, σε συνδυασμό με την αρχή της τυπικότητας που διέπει τη διενέργεια των διαδικασιών για την ανάθεση δημοσίων συμβάσεων και δεδομένου ότι η ενεργοποίηση όρων λήξασας συμφωνίας-πλαίσιο συναρτάται ευθέως με παραβίαση των αρχών της διαφάνειας, της ίσης μεταχείρισης και του υγιούς και ανόθευτου ανταγωνισμού, καθόσον με τον τρόπο αυτόν αποκλείονται έτεροι οικονομικοί φορείς από τη συμμετοχή στην κατά λογική ακολουθία επόμενη διαδικασία ανάθεσης συμφωνίας-πλαίσιο μετά τη λήξη της διάρκειας της προηγούμενης όμοιας, το Δικαστήριο κρίνει, κατά πλειοψηφία, ότι πρόκειται περί ουσιώδους νομικής πλημμέλειας, πλήττουσας καίρια την ακεραιότητα της διαδικασίας σύναψης της ελεγχόμενης εκτελεστικής σύμβασης (βλ. και τη σκέψη 61 του Προοιμίου της Οδηγίας 2014/14/ΕΕ, όπου, μεταξύ άλλων, αναφέρεται ότι οι συμφωνίες-πλαίσιο δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται εσφαλμένα ή με τέτοιο τρόπο ώστε να αποκλείουν, να περιορίζουν ή να στρεβλώνουν τον υγιή ανταγωνισμό), ως εκ τούτου απορριπτέοι τυγχάνουν οι περί του αντιθέτου ισχυρισμοί του προσφεύγοντος και της παρεμβαίνουσας.  
ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/Β΄ ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1728/2024