Η Πράξη 29/2025 του Ε' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά στον έλεγχο νομιμότητας της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου του Δήμου Ελευσίνας «Αποκατάσταση κτιριακού συγκροτήματος ΙΡΙΣ». Το συμβατικό τίμημα της συμπληρωματικής σύμβασης είναι 159.565,87 ευρώ, με τη συνολική σωρευτική υπέρβαση (μαζί με την 1η ΣΣ) να ανέρχεται σε 36,49% της αρχικής σύμβασης, ποσοστό που τηρεί το νόμιμο όριο του 50%. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι οι συμπληρωματικές εργασίες, που απαιτήθηκαν λόγω έντονης φθοράς, ρηγματώσεων και διάβρωσης στα δομικά στοιχεία των Κτιρίων 1 & 2, πληρούν τις προϋποθέσεις του ν.4412/2016. Για τεχνικούς λόγους δεν επιτρέπεται η αλλαγή αναδόχου. Κατά συνέπεια, δεν κωλύεται η υπογραφή της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης, υπό τον όρο της παράτασης της διάρκειας της αρχικής σύμβασης.

Η Πράξη 222/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΟΔΟΥ ‘ΚΥΠΑΡΙΣΣΙΑ – ΦΙΛΙΑΤΡΑ – ΠΥΛΟΣ – ΜΕΘΩΝΗ’, ΤΜΗΜΑ ΦΙΛΙΑΤΡΑ - ΓΑΡΓΑΛΙΑΝΟΙ» της Περιφέρειας Πελοποννήσου, με συμβατική δαπάνη 4.162.363,94 ευρώ. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι ο υποβληθείς φάκελος δεν ήταν πλήρης για τη διαμόρφωση ασφαλούς κρίσης. Ως εκ τούτου, ζητά την προσκόμιση κρίσιμων εγγράφων όπως τα τεύχη δημοπράτησης, οι σχετικές μελέτες, οι Ανακεφαλαιωτικοί Πίνακες Εργασιών (Α.Π.Ε.) 1ος, 3ος, 4ος και 5ος με τις εγκρίσεις τους, η γνωμοδότηση του Τεχνικού Συμβουλίου για τον 6ο ΑΠΕ της Κύριας Σύμβασης και τη 2η Συμπληρωματική Σύμβαση, την 1η Συμπληρωματική Σύμβαση Εργασιών και οι αποφάσεις χρηματοδότησης. Η έκδοση οριστικής πράξης αναβάλλεται μέχρι την υποβολή των ελλειπόντων στοιχείων.

Η Πράξη 431/2024 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου κρίνει ως απαράδεκτη την εισαγωγή του σχεδίου τροποποίησης - 2ης συμπληρωματικής σύμβασης για το έργο «Κατασκευή Μονάδας Επεξεργασίας Αστικών Αποβλήτων στην Αλεξανδρούπολη». Το Κλιμάκιο έκρινε ότι η τροποποίηση του άρθρου 3 της αρχικής σύμβασης, η οποία μειώνει την αμοιβή του αναδόχου κατά 132.776,54 ευρώ λόγω κατάργησης της 2ης Μηχανής Συμπαραγωγής Ενέργειας, δεν συνιστά ουσιώδη τροποποίηση και ως εκ τούτου δεν υπόκειται σε προσυμβατικό έλεγχο. Όσον αφορά τις εργασίες της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης, αξίας 699.463,30 ευρώ, αυτές είχαν ήδη εκτελεστεί. Καθώς δεν εφαρμόστηκε η διαδικασία κατεπειγουσών πρόσθετων εργασιών του άρθρου 155 του ν. 4412/2016, το Κλιμάκιο στερείται χρονικής αρμοδιότητας για τον έλεγχο νομιμότητας των εν λόγω εκτελεσθεισών εργασιών.

Η Πράξη 229/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου εκδόθηκε για τον προσυμβατικό έλεγχο της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου του ΕΚΠΑ «Στατική ενίσχυση υπάρχοντος κτηρίου Β΄ ΦΕΠΑ ΕΚΠΑ και επέκτασή του με τη μέθοδο "Pro-GET-OnE", πλήρης ανακαίνιση και ενεργειακή αναβάθμισή του». Η συμπληρωματική σύμβαση, ύψους 2.411.033,79 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ και αναθεώρηση), κρίθηκε αναγκαία λόγω απρόβλεπτων βλαβών που αποκαλύφθηκαν κατά την εκτέλεση των εργασιών, όπως ενανθρακώσεις και αποσάθρωση σκυροδέματος, έκκεντρη διάταξη δοκών, και εισροή νερού στο υπόγειο από άγνωστο υπόγειο ρέμα. Το Κλιμάκιο αποφάσισε ότι οι συμπληρωματικές εργασίες είναι απολύτως αναγκαίες για την άρτια ολοκλήρωση του έργου, και ότι η συνολική αξία των συμπληρωματικών συμβάσεων (1ης και 2ης) παραμένει εντός του ορίου του 50% της αρχικής σύμβασης. Ως εκ τούτου, δεν κωλύεται η υπογραφή της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης.

Η Πράξη 201/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Συντήρηση και επισκευή σχολικών μονάδων Δήμου Μυλοποτάμου», αξίας 700.000,00 ευρώ (με ΦΠΑ). Η ανάγκη για συμπληρωματικές εργασίες προέκυψε στο Γυμνάσιο – Λύκειο Περάματος όταν, κατά τις αρχικές εργασίες καθαίρεσης, αποκαλύφθηκε ελλιπής και διαβρωμένος οπλισμός σκυροδέματος. Μετά από αντισεισμική αξιολόγηση, τα κτίρια κρίθηκαν ακατάλληλα, οδηγώντας στην ανάγκη για παρεμβάσεις στατικής ενίσχυσης. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι οι συμπληρωματικές εργασίες είναι αναγκαίες για την ασφαλή ολοκλήρωση του έργου, συνάδουν με τις διατάξεις του ν.4412/2016 (άρθρα 132 και 156), και η αξία τους (564.483,46 ευρώ χωρίς ΦΠΑ) δεν υπερβαίνει το 50% της αρχικής σύμβασης (1.549.104,30 ευρώ χωρίς ΦΠΑ). Συνεπώς, δεν κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης, υπό την προϋπόθεση της δέσμευσης πίστωσης και της αναγραφής ορθής προθεσμίας περάτωσης (30.11.2025).

Μελέτη κτηματογράφησης...Με δεδομένα τα ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η απευθείας ανάθεση στην ανάδοχο Κοινοπραξία των εργασιών της 2ης Συμπληρωματικής Σύμβασης παρίσταται νόμιμη, ενόψει και της ήδη εγκριθείσας 2ης παράτασης του αρχικού συμβατικού χρόνου της μελέτης. Τούτο διότι αποδείχθηκε ότι οι ανατιθέμενες με το ελεγχόμενο σχέδιο σύμβασης εργασίες αποτελούν συμπληρωματικές υπηρεσίες κατά την έννοια του εφαρμοστέου εν προκειμένου άρθρου 29 παρ. 1 του ν. 3316/2005, καθόσον: α) αφορούν σε τμήμα του αντικειμένου της αρχικής σύμβασης, ήτοι στη λειτουργία του Γραφείου Κτηματογράφησης και στην ενημέρωση της κτηματολογικής βάσης, δεν περιλαμβάνονται όμως σ’ αυτό κατ’ είδος, καθόσον αφορούν σε μεταγενέστερο της αρχικής σύμβασης χρονικό διάστημα και τιμολογούνται, ως εκ τούτου, διαφορετικά, είναι δε αναγκαίες για την ολοκλήρωση του Εθνικού Κτηματολογίου στους προαναφερόμενους δήμους, β) οφείλονται σε περιστάσεις που προέκυψαν εκ των υστέρων από γεγονότα μη δυνάμενα να προβλεφθούν από την αναθέτουσα αρχή κατά το χρόνο κατάρτισης των συμβατικών τευχών και της σύναψης τόσο της αρχικής όσο και της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης. Συγκεκριμένα, η παροχή πρόσθετων υπηρεσιών από την ημερομηνία υπογραφής του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης και μέχρι την παραταθείσα ημερομηνία λήξης του καθαρού χρόνου (2.4.2019), κατέστη αναγκαία, οφειλόταν δε στις καθυστερήσεις που έλαβαν χώρα κατά την εκτέλεση των εργασιών της αρχικής αλλά και της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης για τους λόγους που προεκτέθηκαν (σκέψη 4.v) και οι οποίοι δεν ανάγονται στη σφαίρα ευθύνης της αναθέτουσας αρχής και γ) αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της αρχικής σύμβασης και δεν μπορούν να διαχωριστούν, από τεχνική και οικονομική άποψη, από την εκτέλεση αυτής (της αρχικής σύμβασης), χωρίς να δημιουργηθούν μείζονα προβλήματα αναφορικά με την αδιάλειπτη λειτουργία της διαδικασίας Κτηματογράφησης. Τέλος, δοθέντος ότι η αξία των εργασιών της 2ης Συμπληρωματικής Σύμβασης, όπως τιμολογήθηκαν με βάση τα οριζόμενα στο άρθρο 3 του Κανονισμού Προεκτιμώμενων αμοιβών της ...., συνυπολογιζόμενης και της αντίστοιχης τιμής μονάδος της οικονομικής προσφοράς του αναδόχου, εκτιμάται σε 116.638,43 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), αθροιζόμενη δε με εκείνη που προϋπολογίστηκε κατά τη σύναψη της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης, ποσού 155.517,90 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), δεν υπερβαίνει το 50% της αξίας της αρχικής σύμβασης, το Κλιμάκιο, κρίνει ότι κατά την ελεγχόμενη διαδικασία δεν διαπιστώνονται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες και, ως εκ τούτου, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του σχεδίου της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης.

Παροχή υποστηρικτικών υπηρεσιών...Με δεδομένα τα ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η απευθείας ανάθεση στην ανάδοχο Κοινοπραξία των εργασιών της 2ης Συμπληρωματικής Σύμβασης παρίσταται νόμιμη, ενόψει και της ήδη εγκριθείσας 2ης παράτασης του αρχικού συμβατικού χρόνου της μελέτης. Τούτο διότι αποδείχθηκε ότι οι ανατιθέμενες με το ελεγχόμενο σχέδιο σύμβασης εργασίες αποτελούν συμπληρωματικές υπηρεσίες κατά την έννοια του εφαρμοστέου εν προκειμένου άρθρου 29 παρ. 1 του ν. 3316/2005, καθόσον: α) αφορούν σε τμήμα του αντικειμένου της αρχικής σύμβασης, ήτοι στη λειτουργία του Γραφείου Κτηματογράφησης και στην ενημέρωση της κτηματολογικής βάσης, δεν περιλαμβάνονται όμως σ’ αυτό κατ’ είδος, καθόσον αφορούν σε μεταγενέστερο της αρχικής σύμβασης χρονικό διάστημα και τιμολογούνται, ως εκ τούτου, διαφορετικά, είναι δε αναγκαίες για την ολοκλήρωση του Εθνικού Κτηματολογίου στους προαναφερόμενους δήμους, β) οφείλονται σε περιστάσεις που προέκυψαν εκ των υστέρων από γεγονότα μη δυνάμενα να προβλεφθούν από την αναθέτουσα αρχή κατά το χρόνο κατάρτισης των συμβατικών τευχών και της σύναψης τόσο της αρχικής όσο και της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης. Συγκεκριμένα, η παροχή πρόσθετων υπηρεσιών από την ημερομηνία υπογραφής του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης και μέχρι την παραταθείσα ημερομηνία λήξης του καθαρού χρόνου (2.4.2019), κατέστη αναγκαία, οφειλόταν δε στις καθυστερήσεις που έλαβαν χώρα κατά την εκτέλεση των εργασιών της αρχικής αλλά και της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης για τους λόγους που προεκτέθηκαν (σκέψη 4.v) και οι οποίοι δεν ανάγονται στη σφαίρα ευθύνης της αναθέτουσας αρχής και γ) αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της αρχικής σύμβασης και δεν μπορούν να διαχωριστούν, από τεχνική και οικονομική άποψη, από την εκτέλεση αυτής (της αρχικής σύμβασης), χωρίς να δημιουργηθούν μείζονα προβλήματα αναφορικά με την αδιάλειπτη λειτουργία της διαδικασίας Κτηματογράφησης. Τέλος, δοθέντος ότι η αξία των εργασιών της 2ης Συμπληρωματικής Σύμβασης, όπως τιμολογήθηκαν με βάση τα οριζόμενα στο άρθρο 3 του Κανονισμού Προεκτιμώμενων αμοιβών της ...., συνυπολογιζόμενης και της αντίστοιχης τιμής μονάδος της οικονομικής προσφοράς του αναδόχου, εκτιμάται σε 116.638,43 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), αθροιζόμενη δε με εκείνη που προϋπολογίστηκε κατά τη σύναψη της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης, ποσού 155.517,90 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), δεν υπερβαίνει το 50% της αξίας της αρχικής σύμβασης, το Κλιμάκιο, κρίνει ότι κατά την ελεγχόμενη διαδικασία δεν διαπιστώνονται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες και, ως εκ τούτου, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του σχεδίου της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου της «2ης συμπληρωματικής» σύμβασης για την υπηρεσία με αντικείμενο της υπηρεσίας «Επείγουσες εργασίες καθαρισμού ρεμάτων Περιφερειακής Ενότητας Δυτικής Αττικής μετά τα έντονα καιρικά φαινόμενα της κακοκαιρίας ''Γηρυόνης''», εκτιμώμενης  δαπάνης 909.755 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.).(....)Επομένως, το ελεγχόμενο σχέδιο αφορά, κατ` ορθό νομικό της χαρακτηρισμό, σε νέα αυτοτελή απευθείας ανάθεση με αντικείμενο την παροχή όμοιων κατ΄είδος υπηρεσιών με αυτές της αρχικής σύμβασης (ενόψει της μη ολοκλήρωσης της διαγωνιστικής διαδικασίας για την επιλογή αναδόχου για τις υπηρεσίες «ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ ΡΕΜΑΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ 20-22» και βάσει των πραγματικών δεδομένων που επικαλείται ο Δήμος), μετά τη λήξη της διάρκειας της αρχικής σύμβασης και την εξάντληση του οικονομικού της αντικειμένου, οπότε πλέον δεν καταλείπεται κανένα περιθώριο τροποποίησης ή συμπλήρωσής της. Τούτο δε, ανεξαρτήτως της νομιμότητας ή μη της «1ης συμπληρωματικής» σύμβασης, η οποία εκτείνεται χρονικά μετά τη λήξη της αρχικής σύμβασης  και των 2 ως άνω ‘παρατάσεων’ της αρχικής σύμβασης, οι οποίες αποφασίσθηκαν μετά τη λήξη της διάρκειας ισχύος της αρχικής σύμβασης.Απαραδέκτως εισάγεται για έλεγχο ενώπιον του Κλιμακίου το σχέδιο της «2ης συμπληρωματικής» σύμβασης για την υπηρεσία «Επείγουσες εργασίες καθαρισμού ρεμάτων Περιφερειακής Ενότητας Δυτικής Αττικής μετά τα έντονα καιρικά φαινόμενα της κακοκαιρίας ''Γηρυόνης''», συμβατικής αξίας 909.775 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α.Παραπέμπει το φάκελο της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και το σχέδιο  σύμβασης στον Επίτροπο της Υπηρεσίας Επιτρόπου στην 1η Περιφέρεια Ο.Τ.Α .  Αττικής.

ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΛ.Ζ/7/2021.

Η Πράξη 06/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Κατασκευή έργων αποχέτευσης ομβρίων... στην περιοχή Πάτημα Βριλησσίων», συμβατικής δαπάνης 564.000,00 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ). Το Κλιμάκιο έκρινε ότι οι πρόσθετες απολογιστικές εργασίες, οι οποίες κατέστησαν αναγκαίες μετά την έναρξη του έργου και εξάντλησαν το αρχικό κονδύλι, πληρούν τις νόμιμες προϋποθέσεις των άρθρων 132 και 156 του ν.4412/2016. Οι εργασίες αφορούν τη μισθοδοσία αρχαιολόγων (52.000€), τη διαχείριση αποβλήτων Α.Ε.Κ.Κ. (467.000€) – το κόστος των οποίων ήταν άγνωστο κατά τη σύνταξη της αρχικής σύμβασης λόγω της απρόβλεπτης φύσης των υλικών – και τις εργασίες μετατόπισης Ο.Κ.Ω. (45.000€). Δεδομένου ότι οι εργασίες δεν μπορούν να διαχωριστούν από την αρχική σύμβαση και η συνολική αξία των συμπληρωματικών συμβάσεων δεν υπερβαίνει το 50% της αρχικής, δεν κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης.

Η Πράξη 52/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ: ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΤΟΥ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΔΡΟΜΟΥ ΣΤΟΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟ ΤΟΜΕΑ ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΚΑΘΕΤΟΥΣ ΑΞΟΝΕΣ Α1, Α25 & Α23 (2023-2025)», συμβατικής δαπάνης 10.010.971,70 ευρώ, χωρίς αναθεώρηση και ΦΠΑ. Το αντικείμενο της συμπληρωματικής σύμβασης είναι η στατική ενίσχυση του Αριστερού Κλάδου της Γέφυρας του Στρυμόνα και της παλαιάς γέφυρας του Δεξιού Κλάδου του Αξιού ποταμού. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι οι εργασίες πληρούν τις προϋποθέσεις των άρθρων 132 και 156 του ν.4412/2016, καθώς κατέστησαν αναγκαίες για την ασφαλή χρήση και λειτουργία της οδού και δεν μπορούν να διαχωριστούν από την αρχική σύμβαση. Το συνολικό ποσό των συμπληρωματικών συμβάσεων (1ης και 2ης) ανέρχεται σε 49,74% της αρχικής αξίας, εντός του ορίου του 50%. Κατόπιν αυτών, δεν κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης, υπό τον όρο έκδοσης απόφασης δέσμευσης πίστωσης.