Η Πράξη 201/2025 του Ε' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης για το έργο «Συντήρηση και επισκευή σχολικών μονάδων Δήμου Μυλοποτάμου», ύψους 564.483,46 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ και αναθεώρηση). Η ανάγκη της συμπληρωματικής σύμβασης προέκυψε κατά την εκτέλεση της αρχικής σύμβασης, όταν αποκαλύφθηκε ελλιπής και διαβρωμένος οπλισμός σε μεγάλο μέρος των κτιρίων του Γυμνασίου – Λυκείου Περάματος, τα οποία κρίθηκαν ακατάλληλα για χρήση. Οι συμπληρωματικές εργασίες αφορούν την αντισεισμική αξιολόγηση και στατική ενίσχυση. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι πληρούνται οι νομικές προϋποθέσεις (άρθρα 132 και 156 του ν.4412/2016) για την απευθείας ανάθεση στον αρχικό ανάδοχο, διότι οι εργασίες είναι αναγκαίες, συναφείς και μη διαχωρίσιμες χωρίς μείζονα προβλήματα. Κατά συνέπεια, δεν κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης, υπό τον όρο έκδοσης απόφασης δέσμευσης πίστωσης και αναγραφής της ορθής προθεσμίας περάτωσης του έργου (30.11.2025).

Η Πράξη 254/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου της Περιφέρειας Πελοποννήσου «ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΟΔΟΥ ‘ΚΥΠΑΡΙΣΣΙΑ – ΦΙΛΙΑΤΡΑ – ΠΥΛΟΣ – ΜΕΘΩΝΗ’, ΤΜΗΜΑ ΦΙΛΙΑΤΡΑ - ΓΑΡΓΑΛΙΑΝΟΙ». Η σύμβαση, συμβατικής δαπάνης 4.162.363,94 ευρώ πλέον ΦΠΑ, κρίθηκε παραδεκτή προς εξέταση. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι οι προτεινόμενες εργασίες πληρούν τις προϋποθέσεις του ν. 4412/2016. Συγκεκριμένα, οι συμπληρωματικές εργασίες κατέστησαν αναγκαίες κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης της αρχικής σύμβασης λόγω απρόβλεπτων γεγονότων (π.χ., απαγόρευση καθαίρεσης γέφυρας από την Αρχαιολογική Υπηρεσία και ανάγκη ανακατασκευής παρακαμπτήριων οδών λόγω εκτροπής κυκλοφορίας). Επίσης, η αλλαγή αναδόχου θα δημιουργούσε μείζονα τεχνικά προβλήματα και η αξία της σύμβασης δεν υπερβαίνει το 50% της αρχικής. Κατά συνέπεια, δεν κωλύεται η υπογραφή της υποβληθείσας 2ης συμπληρωματικής σύμβασης.

Η Πράξη 298/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης, αξίας 466.651,25 ευρώ πλέον ΦΠΑ, για το έργο συντήρησης σιδηροδρομικών γραμμών του ΟΣΕ στην περιοχή Λαμίας. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι δεν κωλύεται η σύναψη της σύμβασης, δικαιολογώντας την τροποποίηση βάσει του άρθρου 337 παρ. 1 περ. γ΄ του ν. 4412/2016. Η ανάγκη για συμπληρωματικές εργασίες προέκυψε από τις απρόβλεπτες ζημίες που προκάλεσε η σφοδρή κακοκαιρία «Bora» τον Δεκέμβριο του 2024. Διαπιστώθηκε ότι οι εργασίες είναι συναφείς, δεν μεταβάλλουν τη συνολική φύση του έργου, ενώ η συνολική αύξηση της αξίας (μαζί με την 1η Σ.Σ.) ανέρχεται σε 49,04%, παραμένοντας κάτω από το νόμιμο όριο του 50%.

Η Πράξη 87/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου εξέτασε τη νομιμότητα της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης για το έργο «Ενίσχυση κτιρίου πρώην Παιδαγωγικής Ακαδημίας» του Δήμου Ηρακλείου. Η ανάγκη για τη σύμβαση, ύψους 445.508,08 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ), προέκυψε από αναγκαστικές νέες εργασίες, κυρίως λόγω αναντιστοιχίας της διάταξης και της διατομής των δομικών στοιχείων με τα αρχικά σχέδια που διαπιστώθηκε μετά από καθαιρέσεις. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι οι συμπληρωματικές εργασίες πληρούν τις προϋποθέσεις του ν.4412/2016, καθώς είναι απαραίτητες για την έντεχνη ολοκλήρωση του έργου και συνδέονται στενά με την αρχική εργολαβία. Κατά συνέπεια, δεν κωλύεται η υπογραφή της συμπληρωματικής σύμβασης, με την επισήμανση για διόρθωση του συνολικού ποσού στην προμετωπίδα.

Η Πράξη 107/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο του σχεδίου της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης για το έργο «ΔΙΕΥΘΕΤΗΣΗ ΧΕΙΜΜΑΡΡΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ (ΓΙΑΝΝΟΥΛΑΣ)...» με δαπάνη 1.378.141,55 ευρώ (χωρίς αναθεώρηση και ΦΠΑ). Η ανάγκη για τη σύναψη της σύμβασης προέκυψε κυρίως λόγω της άρνησης ιδιοκτητών να αποδώσουν απαλλοτριωμένα ακίνητα (λειτουργούσες επιχειρήσεις), γεγονός που απαιτούσε τροποποίηση της εγκεκριμένης μελέτης για την αποφυγή δικαστικών εμπλοκών και υπέρογκων αποζημιώσεων. Περιλαμβάνονται επίσης εργασίες εκσκαφών σε βραχώδη εδάφη. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι οι συμπληρωματικές εργασίες πληρούν αθροιστικά τις προϋποθέσεις του ν.4412/2016, καθώς συνδέονται άρρηκτα με την αρχική σύμβαση και η συνολική υπέρβαση δαπάνης (μαζί με την 1η ΣΣΕ) ανέρχεται σε 49,47% (κάτω του 50% ορίου). Η υπογραφή της σύμβασης δεν κωλύεται, υπό τον όρο της εξασφάλισης χρηματοδότησης.

Η Πράξη 527/2024 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης για το έργο «Δεξαμενισμός – Συντήρηση Πλωτής Γέφυρας Λευκάδας "ΑΓΙΑ ΜΑΥΡΑ" 2018-2021». Η αρχική σύμβαση είχε συνολικό συμβατικό τίμημα 1.305.447,09 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ και αναθεώρηση). Η ανάγκη για συμπληρωματικές εργασίες, κυρίως λόγω παράτασης της προθεσμίας και αποκατάστασης βλάβης στο σύστημα περιστροφής, οδήγησε σε αύξηση δαπάνης 102.624,62 ευρώ. Δεδομένου ότι η επαύξηση αυτή αντιπροσωπεύει το 7,86% της αξίας της αρχικής σύμβασης, υπολειπόμενη του ορίου του 15% που ορίζει ο ν. 4412/2016, η τροποποίηση χαρακτηρίζεται ως «de minimis» (ήσσονος σημασίας). Ως εκ τούτου, η εν λόγω συμπληρωματική σύμβαση εξαιρείται από τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας και υποβάλλεται απαραδέκτως στο Κλιμάκιο, σύμφωνα με το άρθρο 324 παρ. 5 περ. α΄ του ν. 4700/2020.

Η Πράξη 78/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της 3ης συμπληρωματικής σύμβασης για το έργο «ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΔΙΚΤΥΟΥ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ Τ.Κ ΡΙΖΟΥ ΚΑΙ ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟ ΣΚΥΔΡΑΣ». Η αρχική σύμβαση είχε συνολικό τίμημα 1.917.869,90 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ). Η 3η συμπληρωματική σύμβαση, ύψους 63.694,16 ευρώ, κρίθηκε αναγκαία λόγω αρχαιολογικών ευρημάτων που εντοπίστηκαν κατά τις εκσκαφές, οδηγώντας στην ανάγκη εγκατάστασης αντλιοστασίου και κατασκευής καταθλιπτικού δικτύου για την παράκαμψή τους. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι οι συμπληρωματικές εργασίες πληρούν τις προϋποθέσεις του νόμου 4412/2016, καθώς είναι απαραίτητες για την αρτιότητα του έργου και το συνολικό ποσό των συμπληρωματικών συμβάσεων (1ης, 2ης και 3ης) παραμένει εντός του ορίου του 50% της αρχικής αξίας (18,32%). Κατά συνέπεια, δεν κωλύεται η υπογραφή της 3ης συμπληρωματικής σύμβασης, με την επισήμανση της εξασφάλισης χρηματοδότησης.

Η Πράξη 249/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης για το υποέργο «Επείγουσες παρεμβάσεις για την αποκατάσταση της λειτουργικότητας του ρέματος Μάνθειας του Δήμου Αλεξανδρούπολης». Το Κλιμάκιο έκρινε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης, συμβατικής δαπάνης 730.274,07 ευρώ, η οποία επιφέρει αύξηση στην αρχική σύμβαση κατά 49,99%. Η ανάγκη για τις συμπληρωματικές εργασίες (αύξηση ποσοτήτων για καθαρισμό και αποκατάσταση των διατομών του ρέματος) προέκυψε από τις δασικές πυρκαγιές του Αυγούστου 2023 στον νότιο Έβρο και τα επακόλουθα πλημμυρικά φαινόμενα. Οι εργασίες πληρούν τις προϋποθέσεις του ν. 4412/2016, καθώς είναι αναγκαίες, δεν αλλοιώνουν την φύση του έργου και υφίστανται τεχνικοί λόγοι που καθιστούν ασύμφορη την αλλαγή αναδόχου.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:Το Κλιμάκιο κρίνει ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 8 παρ. 3 δ του π.δ. 334/2000 (και οι αντίστοιχες των άρθρων 8 παρ. 1 του ν. 1418/1984, όπως ισχύει και 43 του π.δ./τος 609/1985), καθόσον οι πρόσθετες εργασίες, που αποτελούν το συμβατικό αντικείμενο της ελεγχόμενης 1ης συμπληρωματικής σύμβασης α)είναι πράγματι συμπληρωματικές, σύμφωνα με όσα ήδη εκτέθηκαν και δεν περιλαμβάνονται στο αρχικό συμβατικό αντικείμενο του έργο (βλ. αρχική σύμβαση και συμβατικό τεύχος τεχνικής περιγραφής), β) κατέστησαν αναγκαίες λόγω απροβλέπτων περιστάσεων .., γ) δεν μπορούν από τη φύση τους να διαχωρισθούν από την εκτέλεση της κύριας σύμβασης χωρίς να δημιουργήσουν προβλήματα στην αναθέτουσα αρχή, δ) η δε συνολική δαπάνη τους, η οποία ανέρχεται σε 1.370.000 ευρώ χωρίς ΦΠΑ δεν υπερβαίνει το 50% του ποσού (2.945.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α.) της κύριας σύμβασης.Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι πρόσθετες εργασίες που περιλαμβάνονται στην ελεγχόμενη 1η συμπληρωματική σύμβαση, αποτελούν συμπληρωματικές εργασίες κατά την έννοια των διατάξεων που προαναφέρθηκαν και ως εκ τούτου δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της σύμβασης αυτής.

Η Πράξη 238/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Εγκαταστάσεις μονάδας υποβρύχιων αποστολών του Λιμενικού Σώματος στο Ναυτικό Οχυρό Σκαραμαγκά». Το Κλιμάκιο έκρινε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης, καθώς οι συμπληρωματικές εργασίες, αξίας 1.287.095,00 ευρώ (αύξηση 49,95% του αρχικού ποσού), πληρούν τις προϋποθέσεις του ν. 4412/2016. Η ανάγκη προέκυψε από την εύρεση αγωγού πετρελαίου των ΕΛΠΕ εντός του εργοταξίου και την κατολίσθηση πρανών λόγω έντονων βροχοπτώσεων το 2023. Αυτές οι απρόβλεπτες συνθήκες κατέστησαν αναγκαίες τροποποιήσεις στην οριζοντιογραφική και υψομετρική τοποθέτηση των κτιρίων και στη διαμόρφωση των Η/Μ δικτύων και της απορροής ομβρίων υδάτων, κρίνοντας ότι οι εργασίες είναι απαραίτητες για την άρτια ολοκλήρωση του αρχικού έργου.