Η απόφαση (ΠΡΑΞΗ 05/2025) του Ζ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου ελέγχει τη νομιμότητα της διαδικασίας σύναψης δύο σχεδίων συμβάσεων για την «Παροχή Υπηρεσιών Διοικητικής Υποστήριξης προς τις Περιφερειακές Δομές του Ελληνικού Κτηματολογίου». Η συνολική προϋπολογιζόμενη αξία είναι 2.996.000,00 ευρώ πλέον ΦΠΑ. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι δεν υπήρξαν ουσιώδεις πλημμέλειες που να κωλύουν την υπογραφή των συμβάσεων. Ειδικότερα, η μη υποβολή της προγραμματικής συμφωνίας μεταξύ "Ελληνικό Κτηματολόγιο" και "ΚτΠ ΜΑΕ" στον προσυμβατικό έλεγχο δεν συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια, καθώς η συμφωνία στερείται αμιγώς οικονομικού αντικειμένου και ελέγχεται παρεμπιπτόντως στο πλαίσιο του ελέγχου των εκτελεστικών συμβάσεων. Τα Τμήματα 1 και 2 κατακυρώθηκαν σε διαφορετικούς προσωρινούς αναδόχους, με βάση το κριτήριο της πλέον συμφέρουσας από οικονομική άποψη προσφοράς βάσει βέλτιστης σχέσης ποιότητας–τιμής.

Η προσφεύγουσα εταιρεία με την προδικαστική προσφυγή της επιδιώκει την ακύρωση της απόφασης της Αναθέτουσας Αρχής η οποία αποδέχθηκε και βαθμολόγησε τις τεχνικές προσφορές των πρώτου και τρίτου στη σειρά διαγωνιζομένων (ενώσεις εταιρειών «...» και «...»). Αιτείται τον αποκλεισμό των εν λόγω ενώσεων από τον διαγωνισμό, ώστε αυτός να συνεχιστεί μόνο με τους υπόλοιπους δύο διαγωνιζόμενους (την ίδια και την εταιρεία «...»). Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά την προβολή και προώθηση του τουριστικού προϊόντος της Καβάλας σε Ελλάδα και εξωτερικό, με εργασίες όπως συμβουλευτικές υπηρεσίες τουριστικής προβολής, συμμετοχή σε εκθέσεις, ταξίδια εξοκείωσης (fam-press trips), ανάπτυξη και διαχείριση κοινωνικών δικτύων, σχεδιασμό και παραγωγή προωθητικού υλικού, δημιουργία αναμνηστικών δώρων (merchandise), υπηρεσίες προβολής στα ΜΜΕ και ειδικές προωθητικές εκδηλώσεις. Η προσφεύγουσα εκτιμά ότι με τον αποκλεισμό των εν λόγω ενώσεων θα αυξηθούν οι πιθανότητες να της ανατεθεί η σύμβαση.

Ψηφιοποίηση Αρχείων Πολεοδομικής Πληροφορίας.(...)Με την υπό κρίση προσφυγή ζητείται η ανάκληση της 495/2024 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...)Κατόπιν των ανωτέρω, πρέπει οι υπό κρίση προσφυγή και παρέμβαση να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί εν μέρει η 495/2024 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και να κριθεί ότι δεν κωλύεται η υπογραφή από τα συμβαλλόμενα μέρη του σχεδίου της ελεγχόμενης 2ης εκτελεστικής σύμβασης που υποβλήθηκε εκ νέου στο Δικαστήριο με το 8439/24.2.2025 έγγραφο του Προέδρου του ΤΕΕ, με τον όρο ότι από το εν λόγω σχέδιο θα απαληφθεί, πριν από την υπογραφή αυτού, ο όρος ότι  «Επισημαίνεται, ότι σε περίπτωση που κατά την υλοποίηση του έργου διαπιστωθούν αρχεία πολεοδομικών αδειών που υπάρχουν στις υπηρεσίες Δόμησης των Δήμων ή άλλων φορέων (π.χ. ΟΣΚ) τα οποία δεν έχουν περιγραφεί ή/και δεν έχουν ψηφιοποιηθεί τόσο στην παρούσα εκτελεστική σύμβαση, όσο και στην με Αρ. πρωτ. 39620/15.12.2023 1η εκτελεστική σύμβαση συμφωνίας πλαίσιο για την παροχή υπηρεσιών «Ψηφιοποίηση Αρχείων Πολεοδομικής Πληροφορίας (Τμήμα 1 με α/α ΕΣΗΔΗΣ: 169664,1)» ή στην με Αρ. Πρωτ. 32.816/23.12.2021 σύμβαση για το έργο «Σχεδιασμός, Υλοποίηση, θέση και υποστήριξη της Παραγωγικής Λειτουργίας του Ενιαίου Ψηφιακού Χάρτη και του Εθνικού Μητρώου Υποδομών», το ΤΕΕ δύναται, για λόγους πληρότητας του συνολικού έργου, να ζητήσει την υλοποίηση του επιπλέον ομοειδούς έργου με τους ίδιους οικονομικούς όρους της παρούσης, μέχρις εξαντλήσεως του προϋπολογισμού αυτής ή των τυχόν προαιρέσεων των δύο εκτελεστικών συμβάσεων της συμφωνίας πλαίσιο «Ψηφιοποίηση Πολεοδομικής Πληροφορίας»».Για τους λόγους αυτούς.Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση.Ανακαλεί εν μέρει την 495/2024 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Προμήθεια εκτυπωτών για κάλυψη αναγκών Φορέων του Δημοσίου.(...)Παραπέμπει το φάκελο με το σχέδιο εκτελεστικής συμβάσεως για το 1ο Τμήμα της 16/ΓΓΕ/2022 συμφωνίας πλαίσιο και τα συνοδεύοντα αυτά στοιχεία στην αρμόδια 1 η Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου του Τομέα Ανάπτυξης Επενδύσεων και Τουρισμού, για την άσκηση του προβλεπόμενου ελέγχου νομιμότητας, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο σκεπτικό της παρούσας. Αποφαίνεται ότι απαραδέκτως υποβλήθηκαν για έλεγχο τα δύο (2) σχέδια εκτελεστικών συμβάσεων για τα 4ο και 6ο Τμήμα της ανωτέρω συμφωνίας πλαίσιο.

Η προδικαστική προσφυγή της εταιρείας προσφεύγουσας ασκείται εναντίον της απόφασης του Πρυτανικού Συμβουλίου του Πανεπιστημίου {…}, με την οποία αναδείχθηκε προσωρινός ανάδοχος η εταιρία {…} και δεύτερη σε σειρά κατάταξης η εταιρία {…}. Η προσφεύγουσα επιδιώκει την ακύρωση της απόφασης, επικαλούμενη πλημμελήειες στις οικονομικές προσφορές των συνδιαγωνιζόμενων εταιριών, ισχυριζόμενη ότι παραβιάζουν την εργατική και ασφαλιστική νομοθεσία. Το αντικείμενο της σύμβασης είναι η «Φύλαξη των κτιριακών εγκαταστάσεων και του αύλειου χώρου αυτών, του Πανεπιστημίου {…} στην πόλη του {…} για δύο έτη». Η προσφεύγουσα ζητεί να αναδειχθεί η ίδια ανάδοχος της σύμβασης, υποστηρίζοντας ότι οι οικονομικές προσφορές των άλλων εταιριών δεν πληρούν τα νόμιμα κριτήρια.

Η Πράξη 126/2023 του Ζ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας δύο σχεδίων συμφωνίας-πλαίσιο και της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου από το ΤΕΕ για το έργο «ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ ΑΡΧΕΙΩΝ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ». Η συνολική εκτιμώμενη αξία του έργου ανέρχεται σε 121.562.705,99 € (χωρίς ΦΠΑ), με δυνατότητα προαίρεσης έως 50%. Η απόφαση έκρινε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή των σχεδίων συμφωνίας-πλαίσιο, καθώς δεν διαπιστώθηκαν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες που να πλήττουν θεμελιώδεις κανόνες της διαδικασίας σύναψης δημόσιων συμβάσεων. Ειδικότερα, το Τμήμα 1 (Ψηφιοποίηση Αρχείων Πολεοδομικής Πληροφορίας) ανατέθηκε στην ένωση εταιρειών «... & ... & ...» έναντι 112.101.209,44 € και το Τμήμα 2 (Μητρώο Κτιρίων και Γεωμετρική τεκμηρίωσή τους) ανατέθηκε στην εταιρεία «...» έναντι 8.865.600 €, αμφότερα χωρίς ΦΠΑ, ως οι πλέον συμφέρουσες από οικονομική άποψη προσφορές.

ΣΥΜΦΩΝΙΑ-ΠΛΑΙΣΙΟ-ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΉΣ ΙΣΤΟΡΊΑΣ ΤΟΥ e-ΕΦΚΑ ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΉΡΙΞΗΣ ΤΟΥ ΣΥΣΤΉΜΑΤΟΣ ΑΠΟΝΟΜΉΣ ΣΎΝΤΑΞΗΣ:	Κατόπιν τούτων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ο ανωτέρω περιγραφόμενος τρόπος ανάθεσης των εκτελεστικών συμβάσεων της ελεγχόμενης συμφωνίας-πλαίσιο θέτει εκποδών, κατ’ ουσίαν, το αποτέλεσμα του διενεργηθέντος διαγωνισμού και τον εξυπηρετούμενο δι’ αυτού στόχο ανεύρεσης της καλύτερης (value for money) προσφοράς, μετατρέποντας την υπό κρίση συμφωνία-πλαίσιο σε ένα οιονεί απλό σύστημα προεπιλογής παρόχων υπηρεσιών, καθόσον ματαιώνεται εν προκειμένω η λειτουργία του συστήματος ανάθεσης της συμφωνίας-πλαίσιο βάσει της βέλτιστης σχέσης ποιότητας – τιμής (πρβλ. S. Arrowsmith, The Law of Public and Utilities Procurement - Regulation in the EU and UK (vol.1, 3rd ed. Sweet & Maxwell 2014, σελ. 374, και Marta Andrecka, EPPPL 4/2015, Framework Agreements: Transparency in the Call-off Award Process, σελ. 241). Συνακόλουθα, το συγκεκριμένο σχήμα ανάθεσης των εκτελεστικών συμβάσεων, όπου το επιλεγέν κριτήριο ανάθεσης της βέλτιστης σχέσης ποιότητας – τιμής ουδόλως επενεργεί ουσιαστικά κατά την υλοποίηση της ελεγχόμενης συμφωνίας-πλαίσιο (βλ. σκ. 5 της παρούσας), αντίκειται στην αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης που επιτάσσει στις αναθέτουσες αρχές να προβαίνουν σε προμήθεια υπηρεσιών με τον πλέον οικονομικό και αποδοτικό τρόπο, όταν επιλεγέν κριτήριο ανάθεσης σύμβασης είναι αυτό της βέλτιστης σχέσης ποιότητας - τιμής. Περαιτέρω, το Κλιμάκιο σημειώνει ότι ο αναφερόμενος από την αναθέτουσα αρχή σκοπός της αποτροπής του κινδύνου υπερφόρτωσης ενός οικονομικού φορέα και εξάντλησης των πόρων του συνιστά πράγματι έναν παράγοντα που πρέπει οι αναθέτουσες αρχές να λαμβάνουν υπόψη κατά τον σχεδιασμό των διαγωνιστικών διαδικασιών, ώστε να εξυπηρετείται η εύρυθμη εκτέλεση της συμφωνίας-πλαίσιο και η απρόσκοπτη παροχή των ζητούμενων υπηρεσιών. Ωστόσο, δεν τεκμηριώνεται επαρκώς γιατί αυτός ο σκοπός δεν ήταν δυνατόν να επιτευχθεί με ηπιότερα μέσα [λ.χ. με χρήση της μεθόδου cascade, ήτοι με ανάθεση εκτελεστικών συμβάσεων αρχικώς στον ανάδοχο με την καλύτερη προσφορά και προσφυγή στον δεύτερο φορέα και ούτω καθεξής, όταν ο πρώτος ή ο επόμενος δεν είναι ικανός ή δεν ενδιαφέρεται να παράσχει τις ζητούμενες υπηρεσίες και με ενδεχόμενη χρήση ίδιων ασφαλιστικών δικλίδων με της ελεγχόμενης διακήρυξης (πλαφόν επιτρεπτής απόκλισης προσφορών 10%) ή και άλλων, βλ. και προαναφερόμενη Ερμηνευτική Ανακοίνωση Επιτροπής ΕΕ (2016) 810203/16.2.2016]. Τούτο δε προκειμένου να τηρείται μια εύλογη ισορροπία μεταξύ του σκοπού απρόσκοπτης υλοποίησης της συμφωνίας-πλαίσιο και της επιταγής για χρηστή δημοσιονομική διαχείριση κατά τη συναλλακτική δράση της αναθέτουσας αρχής. Εν προκειμένω, αυτή η εύλογη ισορροπία παραβιάζεται, καθότι με το ανωτέρω σύστημα ανάθεσης προεξοφλείται ότι ο ανάδοχος με την καλύτερη προσφορά δεν μπορεί να υλοποιήσει επιτυχώς το σύνολο ή τουλάχιστον το μεγαλύτερο ποσοστό του ζητούμενου «έργου» ψηφιοποίησης του χαρτώου αρχείου του e-ΕΦΚΑ, αλλά μόνον ένα προαποφασισμένο ποσοστό αυτού (μόλις 1/3), το οποίο είναι ίδιο ακριβώς με αυτό των λοιπών αναδόχων (πρβλ. ΕλΣυν VI Tμ. 596/2019, όπου στον εκεί ελεγχθέντα διαγωνισμό για τη σύναψη συμφωνιών-πλαίσιο για την προμήθεια ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού υπήρχε κλιμάκωση της ποσόστωσης του προς ανάθεση φυσικού αντικειμένου ανάλογα με τη σειρά κατάταξης των αναδόχων), ακόμη και αν η προσφορά αυτού, η οποία υποβλήθηκε βάσει των κριτηρίων επιλογής και των επιμέρους κριτηρίων ανάθεσης της οικείας διακήρυξης για το σύνολο του «έργου», αξιολογείται ως ικανή να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της αναθέτουσας αρχής για όλο το φυσικό αντικείμενο της σύμβασης. ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1162/2023 

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης του Τμήματος 2 (αφορά στην 4η και 5η Δημοτική Κοινότητα του Δήμου Αθηναίων) του έργου «ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΕ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥΣ ΒΡΕΦΙΚΟΥΣ, ΠΑΙΔΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΒΡΕΦΟΝΗΠΙΑΚΟΥΣ ΣΤΑΘΜΟΥΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥΣ ΣΤΟ Π.Δ. 99/2017», συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης 2.275.000 ευρώ, με ΦΠΑ.(....)Και τούτο διότι, καίτοι η τμηματοποίηση του αντικειμένου του έργου είχε ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη αυτοτελούς ανταγωνισμού με την υποβολή ξεχωριστής οικονομικής προσφοράς και την κατάρτιση διακριτού για κάθε τμήμα πίνακα κατάταξης των υποψηφίων κατά σειρά μειοδοσίας, το κατά τη διακήρυξη ορισθέν σύστημα ανάδειξης μοναδικού ανά τμήμα αναδόχου (με σύγκριση, στην περίπτωση που προκύψει ο ίδιος πρώτος μειοδότης οικονομικός φορέας στα δύο ή και στα τρία τμήματα, των προσφερόμενων ποσοστών έκπτωσης αυτού με του επόμενου κατά σειρά μειοδότη και με επιλογή του ως προσωρινού αναδόχου στο τμήμα μόνο εκείνο, στο οποίο διαπιστώνεται η μεγαλύτερη διαφορά του ποσοστού έκπτωσης), δεν μπορεί να ελεγχθεί ως προς τη νομιμότητά του, χωρίς προηγουμένως να εξεταστούν τα αποτελέσματα της διαγωνιστικής διαδικασίας για το σύνολο των τμημάτων του έργου.Ενόψει των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι πρέπει να αναβάλει την οριστική του κρίση, προκειμένου ο αναθέτων φορέας, αφού ολοκληρώσει τη διαδικασία ανάδειξης αναδόχου και για τα τμήματα 1 και 3 του έργου, να προσκομίσει ενώπιόν του για έλεγχο το σύνολο της διαγωνιστικής διαδικασίας ανάθεσης του ελεγχόμενου έργου.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΑΛΕΞΙΣΦΑΙΡΩΝ ΓΙΛΕΚΩΝ:..συνάγεται ότι ο ελεγχόμενος διαγωνισμός αφορά στη σύναψη συμφωνίας πλαίσιο με περισσότερους οικονομικούς φορείς και συγκεκριμένα με τους τρείς (εφόσον προσέλθει επαρκής αριθμός ενδιαφερομένων) προμηθευτές, που θα υποβάλλουν τις πλέον συμφέρουσες από οικονομική άποψη, αποκλειστικά βάσει τιμής, οικονομική προσφορά. Επιπλέον, οι εκτελεστικές συμβάσεις θα ανατεθούν κατόπιν προκήρυξης νέου διαγωνισμού μεταξύ των οικονομικών φορέων που είναι συμβαλλόμενα μέρη της συμφωνίας – πλαίσιο.   Η αναφορά στην παράγραφο 1 της διακήρυξης ότι ο διαγωνισμός αφορά σε «συμφωνία – πλαίσιο της παρ. 4 του άρθρου 39 του ν. 4412/2016», παραπέμποντας στις διατάξεις για τις συμφωνίες πλαίσιο με έναν μόνο οικονομικό φορέα, είναι μεμονωμένη και δεν βρίσκει έρεισμα σε άλλους όρους της διακήρυξης, εκ τούτου δε συνάγεται ότι έχει τεθεί από προφανή παραδρομή.  Δεδομένου δε ότι ο όρος αυτός, ως εκ της μεμονωμένης διατύπωσής του και της αντίθεσής του προς τις αναλυτικώς και σαφώς περιγραφόμενες διαδικασίες ανάθεσης των εκτελεστικών συμβάσεων που περιγράφονται στους λοιπούς όρους της διακήρυξης (στους οποίους ρητώς παραπέμπουν οι δημοσιευμένες στον τύπο προκηρύξεις), δεν δημιούργησε ασάφεια ή σύγχυση στους υποψήφιους προμηθευτές, η δε εσφαλμένη αυτή αναφορά δεν συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια του ελεγχόμενου διαγωνισμού ούτε δεσμεύει την αναθέτουσα αρχή. Επισημαίνεται εντούτοις ότι τα υποβληθέντα σχέδια συμφωνίας – πλαίσιο φέρονται να συνάπτονται χωριστά με κάθε προμηθευτή.  Επιπλέον, σε αυτά αναγράφεται το καταβλητέο τίμημα για τη συνολική ποσότητα των ειδών (άρθρο 3), ενώ δεν αναφέρεται σαφώς ότι για την ανάθεση των εκτελεστικών συμβάσεων θα διενεργηθεί νέος διαγωνισμός, μεταξύ των δύο αναδειχθέντων προμηθευτών, προκαλώντας έτσι την εσφαλμένη εντύπωση ότι έκαστη σύμβαση αφορά στην προμήθεια του συνόλου των ζητούμενων ειδών από κάθε αντισυμβαλλόμενο χωριστά. Ως εκ τούτου, και ενόψει της αμφισβήτησης που προέκυψε, το Τμήμα κρίνει ότι τα υποβληθέντα σχέδια συμφωνιών – πλαίσιο, πρέπει να διορθωθούν, κατά τρόπον ώστε να αποσαφηνίζονται οι όροι ανάθεσης, αντίγραφα δε αυτών να αποσταλούν στο αρχείο της Γραμματείας του Δικαστηρίου. 

Προμήθεια συρίγγων:..ζητείται η ανάκληση της 161/2014 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Εκ παραδρομής τέθηκε στο άρθρο 19 της Διακήρυξης η φράση «(.. η Συμφωνία Πλαίσιο θα συναφθεί…) μόνο με τον προμηθευτή που υπέβαλε τη χαμηλότερη οικονομική προσφορά», εξ αυτής δε ουδόλως συνάγεται βούληση της αναθέτουσας αρχής να απευθυνθεί σε ένα μόνον οικονομικό φορέα εάν έχουν υποβληθεί δύο προσφορές, δεδομένου ότι η υπογραφή συμφωνίας-πλαίσιο με δύο προμηθευτές οδηγεί στην ανάπτυξη ανταγωνισμού κατά το στάδιο υπογραφής των εκτελεστικών συμβάσεων. Ο λόγος αυτός πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος, καθόσον, κατά παράβαση των όσων ορίζονται στο άρθρο 19 της διακήρυξης, όπως οι διατάξεις αυτής ερμηνεύθηκαν στη μείζονα σκέψη της παρούσας (βλ. αναλυτικά σκέψη ΙΙΙ Δ), συμπεριελήφθη στη συμφωνία πλαίσιο για το είδος με α/α 43 η εταιρεία ...., αφού για το συγκεκριμένο είδος υποβλήθηκαν τελικά μόνο δύο προσφορές που διήλθαν επιτυχώς από όλα τα στάδια της αξιολόγησης, η δε τιμή που προσέφερε η ανωτέρω δεν ήταν η χαμηλότερη. Ομοίως, μη νομίμως συμπεριελήφθησαν στις συμφωνίες πλαίσιο, για τα είδη με α/α 46 έως 55 και 57 έως 60, δύο εταιρείες, συγκεκριμένα η εταιρεία .... και η εταιρεία ...., αφού, για μεν τα είδη εκείνα για τα οποία η προσφερθείσα από την .... τιμή ήταν χαμηλότερη, έπρεπε να συμπεριληφθεί μόνον η εταιρεία αυτή, για δε τα είδη εκείνα που διαπιστώθηκε ισοτιμία, έπρεπε να εφαρμοσθούν οι διατάξεις του άρθρου 21 εδαφ. β΄ του π.δ/τος 118/2007. Συνακόλουθα, κατά το μέρος που αφορά τα ως άνω είδη, η κατακυρωτική απόφαση παρίσταται νομικά πλημμελής και αντίστοιχα τα οικεία σχέδια συμβάσεων είναι μη νόμιμα.(...)Κατ΄ακολουθίαν των ανωτέρω η αίτηση ανάκλησης και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να γίνουν εν μέρει δεκτές, η δε 161/2014 πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου πρέπει να ανακληθεί εν μέρει και να επιτραπεί η υπογραφή των υποβληθέντων σχεδίων, πλην των ειδικότερα αναφερομένων ανωτέρω, στη σκέψη υπό στοιχείο VΔ.