ΕΣ/ΚΛΙΜΑΚΙΟ Ζ/270/2024
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Η Πράξη 270/2024 του Ζ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της διαγωνιστικής διαδικασίας και του σχεδίου σύμβασης για την παροχή υπηρεσιών τεχνικής υποστήριξης των Δράσεων «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ 2023» και «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ - ΑΝΑΚΑΙΝΙΖΩ ΓΙΑ ΝΕΟΥΣ», με αναθέτουσα αρχή το ΤΕΕ. Ενώ το Κλιμάκιο έκρινε επαρκείς τις διευκρινίσεις της αναθέτουσας Αρχής σχετικά με τα κριτήρια ποιοτικής επιλογής (κύκλος εργασιών, εμπειρία στελεχών) και την αιτιολόγηση της αύξησης του μοναδιαίου κόστους ανά αίτηση (140€ έναντι 124€), διαπίστωσε ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στη χρηματοδοτική κάλυψη του έργου. Συγκεκριμένα, η ανακατανομή δαπάνης εντός του Έργου, η οποία οδήγησε στη δημιουργία του Υποέργου 17 (το αντικείμενο της σύμβασης), έγινε μέσω επικαιροποίησης του Τεχνικού Δελτίου Έργου (ΤΔΕ), αντί της νομίμως επιβαλλόμενης τροποποίησης της αρχικής Απόφασης Ένταξης του έργου. Ως εκ τούτου, κωλύθηκε η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης με την ένωση οικονομικών φορέων που αναδείχθηκε προσωρινή ανάδοχος.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΚΛΙΜΑΚΙΟ Ζ/14/2025
Η Πράξη 14/2025 του Ζ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου τροποποίησης της σύμβασης 18478/24.6.2022, σχετικά με την παροχή υπηρεσιών συμβούλου για την τεχνική υποστήριξη του προγράμματος «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ 2021». Η κρινόμενη τροποποίηση αφορά την παράταση της διάρκειας της σύμβασης, από 24.6.2025 έως 31.12.2025, λόγω ανάγκης ολοκλήρωσης του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου των ωφελούμενων του Προγράμματος εντός της νέας προθεσμίας. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι η τροποποίηση είναι νόμιμη, σύμφωνα με το άρθρο 132 παρ. 1 περ. γ του ν. 4412/2016, καθώς η ανάγκη προέκυψε από απρόβλεπτες περιστάσεις, δεν μεταβάλλεται η συνολική φύση ή το τίμημα της σύμβασης. Ως εκ τούτου, δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου τροποποίησης.
ΕΣ.ΚΛΙΜΑΚΙΟ Ε/291/2025
Η Πράξη 291/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της ανάθεσης του έργου «Έργα πρόληψης και μετριασμού των συνεπειών της πυρκαγιάς του Αυγούστου 2023 στην πεδινή κοίτη του ρέματος Ειρήνη», προϋπολογισμού 2.150.000,00 ευρώ. Η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης προσέφυγε στη διαδικασία διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση (άρθρο 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016) λόγω κατεπείγουσας ανάγκης για την αντιμετώπιση πλημμυρικών κινδύνων. Το Κλιμάκιο, κατά πλειοψηφία, έκρινε ότι δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις εφαρμογής της εξαίρεσης. Η παρέλευση άνω των 20 μηνών από τα γεγονότα έως την πρόσκληση και η δυνατότητα τήρησης συντετμημένων προθεσμιών διαγωνιστικής διαδικασίας αποδυναμώνουν τον ισχυρισμό του κατεπείγοντος. Ως εκ τούτου, κωλύθηκε η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης, καθώς η επιλογή της διαπραγμάτευσης έπληξε τον ανταγωνισμό και τη διαφάνεια.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1102/2024
Παροχή υπηρεσιών συμβούλου για την τεχνική υποστήριξη της υλοποίησης των δράσεων .(...)Με τα δεδομένα αυτά και λαμβάνοντας υπόψη ότι 1) Στο αντικείμενο του Υποέργου 9 «Κάλυψη διαχειριστικών δαπανών του ΤΕΕ» περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, αρμοδιότητες διαχείρισης, ελέγχου και αξιολόγησης των αιτήσεων χρηματοδότησης, ελέγχου των δικαιολογητικών και αξιολόγησης των αιτημάτων ολοκλήρωσης με κατάρτιση των αποτελεσμάτων αξιολόγησης των αιτήσεων χρηματοδότησης, καθώς και αρμοδιότητες λειτουργίας υπηρεσίας για την παροχή ενημέρωσης προς τους ωφελούμενους για θέματα του προγράμματος και επομένως το αντικείμενο του ελεγχόμενου Υποέργου 17, το οποίο συνίσταται στον πλήρη διοικητικό έλεγχο των ηλεκτρονικών φακέλων των αποδεκτών και την εξυπηρέτηση του κοινού, εμπεριέχεται στο φυσικό αντικείμενο του Υποέργου 9 της προαναφερόμενης Α.Π. 60323 ΕΞ 2023/13.4.2023 2η Τροποποίησης Απόφασης Ένταξης, 2) Το άθροισμα της επιλέξιμης δαπάνης των Υποέργων 3 και 9, όπως τούτο προκύπτει από την ανωτέρω ΑΠ 60323 ΕΞ 2023/13.4.2023 2η Τροποποίηση Απόφασης Ένταξης, ταυτίζεται με το άθροισμα των Υποέργων 3, 9, 17 και 18, όπως αυτό προκύπτει από το ανωτέρω από 7.11.2023 ΤΔΕ και επομένως στο εν λόγω ΤΔΕ επήλθε ανακατανομή των δαπανών μετά την προσθήκη των Υποέργων 17 και 18, χωρίς να αυξηθεί ο συνολικός προϋπολογισμός του Έργου, τούτο δε επιβεβαιώνεται και από το 24294/1.7.2024 έγγραφο παροχής διευκρινήσεων του προσφεύγοντος ΝΠΔΔ . (…)», το Δικαστήριο άγεται στην κρίση ότι θεραπεύθηκε η διαπιστωθείσα πλημμέλεια που συνιστούσε, κατά το αρμόδιο Κλιμάκιο, διακωλυτικό λόγο σύναψης της ελεγχόμενης σύμβασης και αναπληρώθηκε η ελλείπουσα κατά το χρόνο διενέργειας της διαγωνιστικής διαδικασίας νόμιμη προϋπόθεση. Κατόπιν τούτων, η ένδικη προσφυγή πρέπει να γίνει δεκτή, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 270/2024 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και να υπογραφεί το ελεγχόμενο σχέδιο σύμβασης, αντίγραφο του οποίου, σε ηλεκτρονική μορφή, τηρείται στη Γραμματεία του Δικαστηρίου.
ΝΣΚ/171/2000
Δημόσια έργα. Αμοιβές των Συμβούλων Διαχείρισης -Project Managers για το έργο της κατασκευής των τμημάτων του Νοτίου και Βορείου αυτοκινητοδρόμου ΠΑΘΕ. Κρατήσεις υπέρ ΤΣΜΕΔΕ, ΕΜΠ και ΤΕΕ.(..)Κατάσταση : Εκκρεμεί αποδοχή
Προεδρεύων: Κ.Βολτής, Αντιπρόεδρος Εισηγητής: Ν.Αντωνίου, Νομικός Σύμβουλος Οι αμοιβές των δύο Project Managers (Συμβούλων Διαχείρισης) που προσέλαβε το Δημόσιο (ΕΥΔΕ/ΠΑΘΕ) για τη διοίκηση και διαχείριση του ανωτέρω έργου δεν υπόκεινται στις κρατήσεις υπέρ ΤΣΜΕΔΕ 2%, ΕΜΠ 1% και ΤΕΕ 2%, καθόσον στα πλαίσια των συγκεκριμένων συμβάσεων οι παρεχόμενες από αυτούς υπηρεσίες δεν περιλαμβάνουν την υποχρέωση εκπόνησης μελετών, ούτε την εκτέλεση ή επίβλεψη του εν λόγω έργου.
ΕΣ/Ε ΚΛΙΜΑΚΙΟ/555/2024
Η απόφαση αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο του σχεδίου διακήρυξης για την αγορά δεκατριών (13) κτιρίων για τα Περιφερειακά Επιχειρησιακά Κέντρα Πολιτικής Προστασίας, συνολικού προϋπολογισμού 105.587.600,00 ευρώ (εκτός ΦΠΑ). Το Κλιμάκιο έκρινε ότι η σύμβαση, αν και χαρακτηρίζεται ως αγορά ακινήτου βάσει του Π.Δ. 715/1979, συνιστά προεχόντως δημόσια σύμβαση έργου, καθώς η αναθέτουσα αρχή (Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας/ΤΕΕ) ασκεί αποφασιστική επιρροή στον λεπτομερή σχεδιασμό και την κατασκευή. Κατά συνέπεια, έπρεπε να εφαρμοστούν οι διατάξεις του ν.4412/2016. Επίσης, κρίθηκε μη νόμιμη η παράλειψη αιτιολογίας για τη μη υποδιαίρεση της σύμβασης σε τμήματα, περιορίζοντας τον ανταγωνισμό, καθώς και η μη επαρκής τεκμηρίωση του προϋπολογισμού. Ο έλεγχος απέβη αρνητικός.
ΝΣΚ/161/2020
Αν δύναται ο Διοικητής της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας (ΕΑΔ) να αποδεχτεί την πρόταση του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ) για τη δωρεάν παραχώρηση χρήσης του ακινήτου που σήμερα στεγάζεται η Περιφερειακή Υπηρεσία της Αρχής στη Λάρισα.(...)Η κατάρτιση της ως άνω σύμβασης χρησιδανείου, δεδομένου ότι δεν προβλέπεται ούτε από τον συστατικό νόμο του ΤΕΕ ούτε από το προεκτεθέν πλέγμα διατάξεων που αναφέρονται στη διαχείριση της περιουσίας των ν.π.δ.δ. ούτε, εξάλλου, συντελεί, έστω και εμμέσως, στην εκπλήρωση των υπό του νόμου προβλεπόμενων σκοπών του ΤΕΕ, δεν είναι κατά νόμο επιτρεπτή. Λαμβανομένων υπόψη των ανωτέρω και σε συνδυασμό με τις προεκτεθείσες διατάξεις που ρυθμίζουν τόσο γενικά τη στέγαση των δημοσίων υπηρεσιών (άρθρο 1 ν.3130/2003), όσο και ειδικά τη στέγαση της ΕΑΔ (άρθρο 92 παρ.10 ν.4622/2019) καθίσταται σαφές ότι ελλείπει, επίσης, το απαιτούμενο νομοθετικό πλαίσιο που θα επέτρεπε αντίστοιχα στην Αρχή να στεγάσει τις Υπηρεσίες της σε χώρο που της παραχωρείται δωρεάν από το ΤΕΕ. Κατά συνέπεια, η κατάρτιση μεταξύ του ΤΕΕ και της ΕΑΔ σύμβασης χρησιδανείου για το ακίνητο που στεγάζεται σήμερα, με μίσθωση, η Περιφερειακή Υπηρεσία Λάρισας της Αρχής δεν είναι επιτρεπτή και συνεπώς δεν τίθεται ζήτημα αποδοχής της πρότασης του ΤΕΕ από το κατά νόμο αρμόδιο όργανο της ΕΑΔ (κατά πλειοψηφία).
ΕΣ/ΤΜΗΜΑ ΕΒΔΟΜΟ/1166/2025
Η απόφαση 1166/2025 του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά την προσφυγή του Αναπτυξιακού Οργανισμού Ο.Τ.Α. κατά της Πράξης 15/2025, η οποία κωλύθηκε η υπογραφή της 1ης τροποποίησης της προγραμματικής σύμβασης 36091-126/2024 μεταξύ του Οργανισμού και του Δήμου Ελληνικού-Αργυρούπολης, συνολικού κόστους 178.420,00 ευρώ (ά.φ.π.). Η Πράξη 15/2025 έκρινε ότι οι όροι της τροποποίησης ήταν αόριστοι και κάλυπταν πάγιες ανάγκες του Δήμου. Το Τμήμα έκανε δεκτή την προσφυγή, κρίνοντας ότι η αιτιολογία της προσβαλλόμενης πράξης ήταν μη νόμιμη, καθώς αμφισβητούσε όρους πανομοιότυπους με την αρχική σύμβαση. Δεδομένου του κανόνα της οριστικότητας των κρίσεων, η Επίτροπος δεσμευόταν από την αρχική θετική Πράξη 14/2024. Συνεπώς, ανακλήθηκε η Πράξη 15/2025 και επιτράπηκε η υπογραφή του σχεδίου της τροποποιητικής σύμβασης.
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/107/2019
Ανάδειξη αναδόχου σχεδίου σύμβασης έργου....Με δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι από τον έλεγχο των υποβληθέντων σε αυτό στοιχείων δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης.
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/107/2009
Ανάδειξη αναδόχου σχεδίου σύμβασης έργου...Με δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι από τον έλεγχο των υποβληθέντων σε αυτό στοιχείων δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης.
ΕλΣυνΚλ.Ε/309/2018
Ανάδειξη αναδόχου σύμβασης έργου:..Με δεδομένα αυτά, από τον έλεγχο των υποβληθέντων στο Κλιμάκιο στοιχείων δεν διαπιστώθηκαν νομικές πλημμέλειες κατά τη διαδικασία ανάδειξης αναδόχου του ελεγχόμενου έργου και, ως εκ τούτου, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης, το οποίο επισυνάπτεται στην παρούσα Πράξη και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος αυτής...Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης για την εκτέλεση του έργου της Περιφέρειας ... «Συντήρηση - αποκατάσταση ζημιών, κοπή βλάστησης, καθαρισμοί τάφρων, πρανών ερεισμάτων στο επαρχιακό οδικό δίκτυο του Νομού ...».