Συνδρομητική Υπηρεσία. Για να έχετε πλήρη πρόσβαση στο mydocman.gr πρέπει να συνδεθείτε: Είσοδος

ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1109/2024

Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου

ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ: 4412/2016/Α.301, 4412/2016/Α.311

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΘΕΣΗ ΣΕ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΥΔΡΟΜΕΤΡΗΤΩΝ ΑΠΟΜΑΚΡΥΣΜΕΝΗΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ (...)το Δικαστήριο αποφαίνεται ότι ορθώς το Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη πράξη έκρινε ότι η μη ύπαρξη βέβαιης και εξασφαλισμένης χρηματοδότησης και της αναγκαίας πίστωσης για την εκτέλεση της ελεγχόμενης σύμβασης, πράγμα που δεν αμφισβητεί ούτε η ίδια η προσφεύγουσα (η οποία μάλιστα, όπως προκύπτει από την υπάρχουσα στο φάκελο αλληλογραφία της με διάφορους φορείς, μέχρι και το χρόνο κατάθεσης της ένδικης προσφυγής βρίσκεται σε διαδικασία διερεύνησης για εξεύρεση χρηματοδότησης για την εκτέλεση της ελεγχόμενης σύμβασης, μέσω εθνικών ή ενωσιακών προγραμμάτων χρηματοδότησης), ενόψει της σχετικώς σύντομης προθεσμίας εκτέλεσης αυτής (8 μηνών), της δημιουργούμενης αβεβαιότητας ως προς την χρηματοδότηση ποσοστού πέραν του 80% της υπό ανάθεση σύμβασης, αλλά και της οικονομικής διακινδύνευσης για τον αναθέτοντα φορέα, εκ του ενδεχομένου ανώμαλης εξέλιξης της ελεγχόμενης σύμβασης, λόγω έλλειψης χρηματοδότησης, αποτελεί ουσιώδη πλημμέλεια που κωλύει την υπογραφή του οικείου σχεδίου σύμβασης. Ο ως άνω δε επικαλούμενος λόγος περί εξοικονόμησης συνολικά 265.000 m3 νερού, ως λόγος δημοσίου συμφέροντος, δεν αναιρεί, σε κάθε περίπτωση, την υποχρέωση της αναθέτουσας αρχής να τηρεί τους κανόνες ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων, οι οποίοι έχουν, επίσης, θεσπισθεί για την προστασία του δημοσίου συμφέροντος και δεν αρκούν για να δικαιολογήσουν την αιτούμενη ανάκληση της προσβαλλόμενης πράξης (βλ. ΕλΣυν Ολ. 1884, 1716, 310, 180/2022, 1978, 505/2021, 2117, 1642/2020). Το ίδιο ισχύει και για το υψηλό ποσοστό έκπτωσης που επιτεύχθηκε στον αρχικό διαγωνισμό, υπό την έννοια ότι αυτό δεν συνιστά αυτοτελώς επαρκή αιτιολογία παρέκκλισης από τις αρχές της διαφάνειας, της ισότητας συμμετοχής στις διαδικασίες για την κατάρτιση δημοσίων συμβάσεων και της διασφάλισης του ελεύθερου ανταγωνισμού (πρβλ. ΕλΣυν Έβδομο Τμ. 231/2023). Τέλος, ο ισχυρισμός περί συγγνωστής πλάνης της προσφεύγουσας είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, καθόσον στη συγκεκριμένη περίπτωση οι εφαρμοζόμενες διατάξεις (βλ. σκ. 5 της παρούσας) είναι σαφείς και έχουν τύχει νομολογιακής επεξεργασίας από τα εθνικά δικαστήρια, η προσφυγή δε στη διαγωνιστική διαδικασία, χωρίς να έχει εξασφαλιστεί η απαιτούμενη για την εκτέλεση της προς ανάθεση σύμβασης χρηματοδότηση και η σχετικά αναγκαία πίστωση, συνιστά ουσιώδη νομικήπλημμέλεια, καθόσον καθιστά επισφαλή την ανάληψη σχετικών συμβατικών υποχρεώσεων εκ μέρους του οικείου φορέα και πιθανή την έκθεσή του σε αποζημιωτικές αξιώσεις των αναδόχων (πρβλ. ΕλΣυν Ολ. 378/2024, 1188/2023, Έβδομο Τμ. 1849/2022).  Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η κρινόμενη προσφυγή και η ασκηθείσα υπέρ αυτής παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν και να μην ανακληθεί η 254/2024 πράξη του ΣΤ’ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. 

ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/Β΄ ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1470/2024



Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)

Σχετικά Έγγραφα

ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/350/2022

Δημόσια Έργα:Ζητείται η ανάκληση της 934/2021 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του προσφεύγοντος Δήμου και της παρεμβαίνουσας εταιρείας για την ανάθεση του έργου με τίτλο «Βελτίωση των υποδομών των δικτύων ύδρευσης του Δήμου … – Εσωτερικό δίκτυο ύδρευσης επέκτασης σχεδίου πόλης …».(....)Με τα δεδομένα αυτά, η αυτοτελής θέση του επίμαχου κριτηρίου οδηγεί σε διπλή βαθμολόγηση των ίδιων στοιχείων της προσφοράς, ενώ και η βαθμολόγηση αυτού έγινε με βάση τη συνολική επισκόπηση της τεχνικής προσφοράς των υποψηφίων, η οποία, όμως, είχε ήδη αξιολογηθεί με τη βαθμολόγηση του κάθε επιμέρους εκ των κριτηρίων Κ2 και Κ3. Πλην όμως, το Δικαστήριο κρίνει ότι η ανωτέρω διαπιστωθείσα πλημμέλεια ως προς τη θέση στη διακήρυξη και βαθμολόγηση του κριτηρίου Κ5 δεν παρίσταται, στην προκειμένη περίπτωση, ουσιώδης (βλ. σκέψη 9), ώστε να κριθεί ότι εκ του λόγου τούτου κωλύεται η υπογραφή της ελεγχόμενης σύμβασης, διότι, ακόμα και με απάλειψη του κριτηρίου αυτού και δεδομένων των κατατεθεισών οικονομικών προσφορών, αλλά και της διαφοράς της βαθμολόγησης στα λοιπά κριτήρια αξιολόγησης, όπως προκύπτει από το σχετικό πρακτικό, το οποίο παρίσταται επαρκώς αιτιολογημένο, με ειδικές αναφορές στα στοιχεία έκαστης προσφοράς που λήφθηκαν υπόψη από την Επιτροπή, καθώς και στα σημεία υπεροχής της συγκριτικά υπέρτερης προσφοράς, το αποτέλεσμα του διαγωνισμού δεν θα ήταν διαφορετικό ως προς τον αναδειχθέντα ανάδοχο. Σε κάθε περίπτωση, δοθέντος ότι η ήδη αναδειχθείσα ανάδοχος προηγείτο βαθμολογικά βάσει των κριτηρίων Κ2-Κ4 από τη δεύτερη μειοδότρια, ανεξαρτήτως της βαθμολογίας στο κριτήριο Κ5, ακόμη και αν, καθ’ υπόθεσιν, αυτό μη νομίμως τέθηκε ως κριτήριο ανάθεσης, τούτο δεν άσκησε εν τοις πράγμασι ουσιώδη επιρροή στο αποτέλεσμα του διαγωνισμού ούτε έπληξε την αντικειμενική ακεραιότητά του (πρβλ. αποφ. 1160/2021 Έβδομ. Τμ., 1359/2020 VI Tμ. Ελ Συν). Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης και την παρέμβαση.Ανακαλεί την 934/2021 πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.


ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/126/2024

Ενόψει όλων των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει τα ακόλουθα: α) το αντικείμενο των ελεγχόμενων συμβάσεων προμήθειας παρέχεται από αποκλειστικό προμηθευτή και σε περιβάλλον απουσίας εναλλακτικών λύσεων (πρβλ. ΕλΣυν Έβδομο Τμ. 2444/2020 σκ. 5, 7-10, 19-20), με αποτέλεσμα να μην τίθεται εν προκειμένω ζήτημα εφαρμογής της αρχής του ελεύθερου ανταγωνισμού, έννοιας θεμελιώδους στο δίκαιο των δημοσίων συμβάσεων (βλ. συναφώς ΔΕΕ, 2.6.2016, C-410/14, Dr. Falk Pharma GmbH, σκ. 35-40) β) προκύπτει και αποδεικνύεται η τεχνική μοναδικότητα της εταιρείας «….ΑΕ» για την παραγωγή και προμήθεια του αντιικού φαρμάκου, γ) οι ελεγχόμενες συμβάσεις έχουν υπογραφεί και εκτελεσθεί πλήρως από τον προμηθευτή (πρβλ. ΕλΣυν Έβδομο Τμ. 1698/2022 σκ. 21, 1602/2022 σκ. 22), δ) οι ελεγχόμενες συμβάσεις καταρτίστηκαν ενόψει κατεπειγόντων και επιτακτικών λόγων δημοσίου συμφέροντος, συνιστάμενων στην προστασία της δημόσιας υγείας, δοθείσης και της προαναφερθείσας ευρείας εξουσίας εκτίμησης των δημοσίων αρχών στον τομέα αυτό, ελεγχόμενης οριακά κατά την άσκηση του προσυμβατικού ελέγχου, ε) οι πλημμέλειες, που θεωρούνται, σύμφωνα με την προσβαλλόμενη Πράξη, ουσιώδεις, αφορούν σε παρεκκλίσεις από εθνικές διατάξεις και όχι διατάξεις ενωσιακής προέλευσης και δη διατάξεις που ενσωματώθηκαν στο ελληνικό δίκαιο λόγω μεταφοράς της Οδηγίας 2014/2024 στην εθνική έννομη τάξη, στ) σε κάθε περίπτωση, η από 29.7.2022 τροποποιητική σύμβαση, κατά το μέρος που υπερβαίνει το 50% της αξίας της αρχικής από 11.3.2022 σύμβασης, συνιστά επιτρεπτή απευθείας ανάθεση, ενόψει όσων προπαρατέθηκαν και δη των επιτακτικών σκοπών δημοσίου συμφέροντος (πρβλ. ΕλΣυν Έβδομο Τμ. 1222/2022 σκ. 13-14, 765/2021 σκ. 8.4-9.2, 603/2021 σκ. 21.5-24). Επομένως, οι ελεγχόμενες συμβάσεις εμπίπτουν στο εξαιρετικό πεδίο εφαρμογής της διάταξης του άρθρου 3 παρ. 2 της από 25.2.2020 ΠΝΠ (Α΄ 42), η οποία κυρώθηκε με το άρθρο 1 του ν. 4682/2020, όπως ισχύει, ερμηνευόμενης ενόψει του ιστορικού της υποβάθρου, των κανόνων της λογικής και των διδαγμάτων της κοινής πείρας. Συνεπώς, ο δεύτερος λόγος προσφυγής πρέπει να γίνει δεκτός και η προσβαλλόμενη Πράξη να ανακληθεί.Για τους λόγους αυτούς Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης..Ανακαλεί την 509/2023 Πράξη του Στ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.


ΕΣ/Τμ.Ε/460/2014

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Συμπληρωματικές Συμβάσεις.Κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης εργασιών του έργου «Έργα υποδομής – Ανάπλαση – Ενοποίηση χώρων πρασίνου περιοχής ιστορικού κέντρου Δήμου …», καθόσον η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου για τη σύναψη αυτής, είναι μη νόμιμη, λόγω παράβασης ουσιώδους τύπου της διαδικασίας. Ειδικότερα, εφόσον για τη σύναψη αυτής έχει εκδώσει αρνητική σύμφωνη γνώμη η Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ, το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου, ως αποφασίζον όργανο, κατά γενική αρχή του διοικητικού δικαίου, την οποία διατυπώνει το άρθρο 20 παρ 2 του ν.2690/1999, κωλύετο να εκδώσει θετική για τη σύναψη της σύμβασης απόφαση και, για το λόγο αυτό, η εκδοθείσα με το παραπάνω θετικό περιεχόμενο απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου είναι μη νόμιμη. ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΜΕ.ΣΥΝΘ./6023/2015 


ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1715/2023

Προμήθεια, εγκατάσταση, παραμετροποίηση και θέση σε παραγωγική λειτουργία ενός ολοκληρωμένου συστήματος κυβερνοασφάλειας(...) Με τα δεδομένα αυτά, το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι: α) το αντικείμενο της ελεγχόμενης σύμβασης που συνίσταται στην προμήθεια, εγκατάσταση, παραμετροποίηση και θέση σε παραγωγική λειτουργία ενός ολοκληρωμένου συστήματος κυβερνοασφάλειας, καθώς και στην αναβάθμιση των δυνατοτήτων δικτύου για τις ανάγκες του Δήμου Αθηναίων, εμπεριέχεται στις δράσεις των άρθρων 2.10 και 2.8 της αναφερόμενης στο υποβληθέν για έλεγχο σχέδιο σύμβασης Α.Π. 215858/20.07.2023 προγραμματικής σύμβασης που αφορούν στην «αναβάθμιση υποδομής κυβερνοασφάλειας του Δήμου Αθηναίων σε επίπεδο υλικού, λογισμικού και αρχιτεκτονικής» και στη «διάθεση, συντήρηση, επισκευή, και αναβάθμιση του μηχανογραφικού εξοπλισμού για την κάλυψη των αναγκών του Δήμου Αθηναίων», αντιστοίχως, β) η σύναψη της προγραμματικής αυτής σύμβασης έχει κριθεί νόμιμη με την 388/2023 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, γ) τόσο η διάρκεια της ως άνω προγραμματικής σύμβασης που ανέρχεται σε 24 μήνες από την υπογραφή της, όσο και ο προϋπολογισμός των δράσεων 2.8 και 2.10 αυτής (συνολικά 1.800.000,00 ευρώ πλέον ΦΠΑ) καλύπτουν τη διάρκεια της ελεγχόμενης σύμβασης (8 μήνες από την υπογραφή της) και τον προϋπολογισμό αυτής (1.315.000,00 ευρώ πλέον ΦΠΑ), αντιστοίχως, και δ) έχει ήδη εκδοθεί για την υλοποίηση της ως άνω προγραμματικής σύμβασης η 173539/12.6.2023 σχετική απόφαση ανάληψης υποχρέωσης. Με βάση τα ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις 5 έως 7, το Δικαστήριο κρίνει περαιτέρω ότι νομίμως εντάχθηκε η ελεγχόμενη σύμβαση στο αντικείμενο της ως άνω προγραμματικής σύμβασης, έστω και αν αυτή συνήφθη μετά τη δημοπράτηση της ελεγχόμενης σύμβασης, καθόσον με τον τρόπο αυτό επιλύεται το ζήτημα της εξασφάλισης της χρηματοδότησης της τελευταίας που ανέκυψε λόγω της λήξης της διάρκειας στις 30.9.2023 της προβλεφθείσας στη οικεία διακήρυξη Α.Π. 070809/31.3.2020 προγραμματικής σύμβασης (πρβλ. ΕλΣυν VI Τμ. 3236/2013, 4169/2015, 2225/2016, Ελ Κλ. 121/2016), και ότι τεκμηριώνεται επαρκώς η ύπαρξη βεβαίας και εξασφαλισμένης χρηματοδότησης για την εκτέλεση της ελεγχόμενης σύμβασης, χωρίς τούτο να αναιρείται από το γεγονός ότι η ως άνω Α.Π. 215858/20.7.2023 προγραμματική σύμβαση δεν αναφερόταν στη διακήρυξη και στα έγγραφα της ελεγχόμενης σύμβασης. Κατά συνέπεια, όπως βασίμως προβάλλεται με την υπό κρίση προσφυγή, δεν συντρέχει ο διαπιστούμενος με την προσβαλλόμενη πράξη διακωλυτικός της υπογραφής της ελεγχόμενης σύμβασης λόγος.Για τους λόγους αυτούςΔέχεται την από 18.10.2023 (ΑΒΔ 3436/18.10.2023) προσφυγή ανάκλησης της ανώνυμης αναπτυξιακής εταιρείας Ο.Τ.Α. με την επωνυμία «…» και τον διακριτικό τίτλο «…Α.Ε.». Ανακαλεί την 33/2023 πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Υπηρεσία Επιτρόπου ΟΤΑ ΙΙΙ στον Δήμο Αθηναίων.  




ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1195/2024

Αποπεράτωση ημιτελούς 1ου ορόφου κτιρίου.(...) Ωστόσο, λαμβανομένων υπόψη ότι: α. κατά της απόφασης της αναθέτουσας αρχής περί εκκίνησης νέας κατ’ ουσίαν διαγωνιστικής διαδικασίας δεν ασκήθηκαν προδικαστικές και ένδικες προσφυγές από τους, ευλόγως ενημερωμένους και επιδεικνύοντες τη συνήθη επιμέλεια (βλ. συναφώς ΔΕΕ, 17.6.2021, C-23/20, Simonsen & Weel A/S σκ. 61, 71 και ΔΕΕ, 7.4.2016, C-324/14, Partner Apelski Dariusz σκ. 61), οικονομικούς φορείς που συμμετείχαν στην αρχική διαδικασία (πρβλ. ΕλΣυν Ολ. 376/2024 σκ. 33, Έβδομο Τμ. 535/2024 σκ. 9.4, VI Τμ. 19/2019 σκ. 5) β. αναπτύχθηκε επαρκής ανταγωνισμός στη νέα διαδικασία, με τη συμμετοχή 9 οικονομικών φορέων (πρβλ. ΕλΣυν Έβδομο Τμ. 535/2024 σκ. 9.4, Στ΄ Κλιμ. 371/2021 σκ. 4.6) γ. ενόψει των ανωτέρω, δεν προκύπτει ότι κάποιος ενδιαφερόμενος οικονομικός φορέας περιήλθε, σε μη αμελητέο βαθμό, σε μειονεκτική θέση έναντι των υπολοίπων (πρβλ. ΔΕΕ, 20.9.2018, C-518/17, Stefan Rudigier, σκ. 69) δ. η ελεγχόμενη διαδικασία εγκρίθηκε εκ νέου με τις αντίστοιχες αποφάσεις της αναθέτουσας αρχής και επικυρώθηκε με την τελική έκδοση κατακυρωτικής απόφασης και ε. κατά τη νέα διαδικασία επιτεύχθηκε έκπτωση 25,33%, ήτοι υψηλότερη αυτής που είχε επιτευχθεί στην αρχική διαδικασία και ανερχόταν σε 23,55%, αποτέλεσμα που συνάδει με τη - ρητώς θεσπιζόμενη στο άρθρο 18 παρ. 1 του ν. 4412/2016 αλλά και στο άρθρο 33 περ. α΄ και δη αα΄ του ν. 4270/2014 - αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, με ειδικότερη έκφανση την αρχή της οικονομικότητας, σύμφωνα με την οποία ο δημόσιος σκοπός που επιτελείται μέσω κάθε δημόσιας σύμβασης και δη με κριτήριο ανάθεσης τη χαμηλότερη τιμή, όπως η ελεγχόμενη, πρέπει να επιτυγχάνεται με τη μικρότερη δυνατή οικονομική (δημοσιονομική) επιβάρυνση (βλ. ΕλΣυν VI Τμ. 821/2019 σκ. ΙΙ.i.f., 1271/2016 σκ. V-VI, Στ΄ Κλιμ. 190/2023 σκ. 4), το Τμήμα κρίνει ότι η κατά τα ανωτέρω διαπιστωθείσα πλημμέλεια δεν παρίσταται, εν προκειμένω, ουσιώδης.Κατ’ ακολουθία, πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη προσφυγή, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 87/2024 Πράξη προσυμβατικού ελέγχου του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Υπηρεσία Επιτρόπου 



ΕΣ/ΚΛ.Ζ/194/2021

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Να ελέγξει τη  νομιμότητα του σχεδίου σύμβασης  καθώς και της προηγηθείσας διαδικασίας ανάθεσης από  την Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης Αποχέτευσης … (Δ.Ε.Υ.Α….) της υπηρεσίας με αντικείμενο τη «Λειτουργία και συντήρηση εγκαταστάσεων ΒΙΟ.ΚΑ ΔΕΥΑ … για 36 μήνες με δικαίωμα προαίρεσης 12 μηνών», συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης (περιλαμβανομένου του δικαιώματος προαίρεσης) 1.710.576,00  ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α(....)Η πλημμέλεια αυτή, που κατά τα παγίως ήδη κριθέντα δεν αναιρείται από το γεγονός ότι στην διαγωνιστική διαδικασία συμμετείχε τελικά μία μόνο εταιρία, παρίσταται  εν προκειμένω ουσιώδης, ιδίως ενόψει και των πλημμελειών που διαπιστώθηκαν ως προς τη μη σύννομη θέσπιση των κριτηρίων Κ1 και Κ2, τα οποία, ανεξαρτήτως της αοριστίας και μη νομιμότητάς τους κατά περίπτωση, δεν προκύπτει και πως ακριβώς βαθμολογήθηκαν από την αναθέτουσα αρχή.Κωλύεται η υπογραφή  του σχεδίου σύμβασης. 

ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1160/2021.


ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1165/2024

Παροχή υπηρεσιών φύλαξης εγκαταστάσεων.(...) Υπό τις ανωτέρω συνθήκες, η απαίτηση για αυτοτελή χρηματοοικονομική επάρκεια, από τους αριθμητικούς δείκτες της οποίας αντλούνται πληροφορίες σχετικές με την υγεία και την ευρωστία της επιχείρησης (αν μπορεί να ανταποκριθεί στις άμεσες (οικονομικές) υποχρεώσεις της, οι αναπτυξιακές της τάσεις και η οικονομική αξιοπιστία της), επιτρέποντας τη σύγκριση με άλλες επιχειρήσεις του ίδιου κλάδου, δεν προκύπτει ότι θα ήταν δυνατόν στην ελεγχόμενη σύμβαση να αποτελέσει αντικείμενο αθροιστικής συνένωσης περισσοτέρων υποψηφίων και συνεπώς, ότι ο επίμαχος όρος βαίνει πέραν του ευλόγως αναγκαίου για τον σκοπό της σύμβασης. Περαιτέρω, η απαίτηση αυτοτελούς τεχνικής επάρκειας για το μέλος της ένωσης/κοινοπραξίας, ενόψει των προαναφερόμενων χαρακτηριστικών της κρινόμενης σύμβασης, δεν προκύπτει ότι δεν είναι πρόσφορη και ανάλογη προς τον σκοπό διασφάλισης της έγκαιρης, ορθής και αποτελεσματικής εκτέλεσης των συγκεκριμένων υπηρεσιών, τον οποίο επιδιώκει η αναθέτουσα με τη διατύπωση του εν λόγω όρου. Πολλώ δε μάλλον που στην ελεγχόμενη διαδικασία εκτός από την ανάδοχο εταιρεία περιορισμένης ευθύνης, δεν συμμετείχε κάποια ένωση/κοινοπραξία οικονομικών φορέων (πρβλ. ΕλΣυν Έβδομο Τμ. 2646/2020 σκ. 25-29) ούτε αποκλείστηκε ένωση/κοινοπραξία λόγω μη πλήρωσης των όρων αυτών. Επιπλέον, δεν προκύπτει ότι ζητήθηκαν σχετικά διευκρινίσεις από άλλους οικονομικούς φορείς, ώστε να παρέχονται ενδείξεις ότι ενδεχομένως και κάποιοι άλλοι θα επιθυμούσαν να λάβουν μέρος στη διαγωνιστική διαδικασία ούτε ότι κατά των επίμαχων όρων ασκήθηκαν προδικαστικές προσφυγές (πρβλ. ΕλΣυν Ολ. 376/2024 σκ. 33).  Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η κρινόμενη προσφυγή πρέπει να γίνει δεκτή, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 274/2024 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου (Α΄ Διακοπών) του Ελεγκτικού Συνεδρίου και να κριθεί ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ αφενός της ... ΑΕ και αφετέρου της εταιρείας με την επωνυμία «..ΕΠΕ» για την «Παροχή υπηρεσιών φύλαξης εγκαταστάσεων του . με τεχνικά μέσα».




ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/680/2023

Αναβάθμιση υποδομών Η/Μ εξοπλισμού, συστημάτων διαχείρισης και ανάλυσης ενεργειακού προφίλ της ΔΕΥΑ.(...)Με τον επίμαχο, συνεπώς, όρο του ως άνω άρθρου 2.2.6 περ. α΄ αποκλείεται κατά τρόπο αυθαίρετο και αντιφατικό η εμπειρία υποψηφίου που μπορεί να έχει αποκτηθεί από την εκτέλεση συμβάσεων με αντικείμενο την προμήθεια επιφανειακών αντλητικών συγκροτημάτων προς την Ε.ΥΔ.Α.Π. και την Ε.Υ.Α.Θ., δεδομένου άλλωστε ότι ουδόλως προβάλλεται ότι υπάρχει τεχνική διαφοροποίηση των επιφανειακών αντλητικών συγκροτημάτων των εν λόγω φορέων σε σχέση με εκείνα που ζητούνται με την επίμαχη διακήρυξη. Ανεξαρτήτως των ανωτέρω,  o πρώτος προβαλλόμενος ισχυρισμός παρίσταται αβάσιμος και ως προς το δεύτερο σκέλος του, ήτοι ότι τα συστήματα υδροδότησης της Ε.ΥΔ.Α.Π. και της Ε.Υ.Α.Θ. βασίζονται σε επιφανειακά αντλητικά συγκροτήματα και όχι σε υπόγεια συστήματα γεωτρήσεων. H σύνθετη φύση της επίμαχης σύμβασης, η ευρεία διακριτική ευχέρεια προς καθορισμό των κριτηρίων ποιοτικής επιλογής και η επιμήκυνση του χρονικού διαστήματος αναφοράς της ζητούμενης εμπειρίας (σε πέντε έτη) δεν δικαιολογούν τον, κατά τα ανωτέρω εκτεθέντα, αυθαίρετο περιορισμό των φορέων από τους οποίους μπορεί να αντληθεί η επίμαχη εμπειρία. viii) Ενόψει της φύσης και της έκτασης της επίμαχης πλημμέλειας, συνεπεία της οποία περιορίσθηκε ουσιωδώς ο κύκλος των δυνάμενων να συμμετάσχουν παραδεκτά στον ελεγχόμενο διαγωνισμό φορέων και δεδομένου ότι, στην προκειμένη περίπτωση, δεν αναπτύχθηκε επαρκής ανταγωνισμός το Δικαστήριο κρίνει ότι συντρέχει ουσιώδης πλημμέλεια της διαγωνιστικής διαδικασίας.Για τους λόγους αυτούς.Απορρίπτει την προσφυγή ανάκλησης και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση. Δεν ανακαλεί την  89/2023 Πράξη του Στ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.


ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1196/2024

Σύμβαση με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών προγράμματος ομαδικής συνταξιοδοτικής ασφάλισης των εργαζομένων.(...)  Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 5, το Τμήμα κρίνει τα εξής: Από τη γραμματική διατύπωση των όρων του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης, καθώς και από το περιεχόμενο της 21290/26.4.2023 απόφασης του Δ.Σ. της Ε.ΥΔ.Α.Π. Α.Ε. και της από 24.4.2023 σχετικής εισήγησης προκύπτει, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την υπό κρίση προσφυγή, ότι το επίμαχο δικαίωμα προαίρεσης που προβλέπεται στα άρθρα 1.2 και 7.2 της ως άνω σύμβασης αφορά σε εφάπαξ αναδρομικές εισφορές σε εν ενεργεία κατά τον χρόνο υπογραφής της ελεγχόμενης σύμβασης υπαλλήλους και δεν συνδέεται με τη ρύθμιση που συμπεριελήφθη μεν στην ως άνω 21290/26.4.2023 απόφαση, αλλά σε διακριτή παράγραφο αυτής και αφορά στην καταβολή μέσω της διαδικασίας μισθολογίου, εφάπαξ αποζημίωσης (ποσού 1.400 ευρώ ή αναλογία αυτού) σε αποχωρήσαντες υπαλλήλους της Ε.ΥΔ.Α.Π. Α.Ε., χωρίς η καταβολή αυτή να συνδέεται με το συνταξιοδοτικό πρόγραμμα στο οποίο αφορά η ελεγχόμενη σύμβαση. Συνεπώς, το Κλιμάκιο κατά πλάνη περί τα πράγματα έκρινε ότι το περιεχόμενο του επίμαχου δικαιώματος προαίρεσης εξειδικεύεται στην παράγραφο 6 της 21290/26.4.2023 απόφασης του Δ.Σ. της Ε.ΥΔ.Α.Π. Α.Ε. (βλ. σκέψεις 4.2 και 5.1 της προσβαλλόμενης Πράξης) και με βάση την παραδοχή αυτή έκρινε περαιτέρω ότι το εν λόγω δικαίωμα προαίρεσης δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο της ελεγχόμενης σύμβασης. Συνακόλουθα, όλες οι κρίσεις του Κλιμακίου για τις εφάπαξ καταβολές στους αποχωρήσαντες υπαλλήλους, οι οποίες όμως δεν εντάσσονται στο αντικείμενο της ελεγχόμενης σύμβασης, αποβαίνουν αλυσιτελείς, αφού δεν σχετίζονται με το προβλεπόμενο στα άρθρα 1.2 και 7.2 αυτής δικαίωμα προαίρεσης, ο δε σχετικός όρος που έθεσε το Κλιμάκιο περί απάλειψης του εν λόγω δικαιώματος προαίρεσης είναι ανακλητέος, χωρίς το Τμήμα να μπορεί να ελέγξει το δικαίωμα αυτό περαιτέρω πρωτογενώς, διότι θα υποκαθιστούσε το Κλιμάκιο στην αρμοδιότητα του κατά τρόπο μη προβλεπόμενο στον νόμο (βλ. ΕλΣυν Ολ. 551/2023 σκ. 33, Έβδομο Τμ. 710/2022 σκ. 11).Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει να γίνει δεκτή η προσφυγή και να ανακληθεί η 290/2024 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου κατά το μέρος αυτής με τα οποίο τέθηκε ως όρος για την υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης η απάλειψη του δικαιώματος προαίρεσης που προβλέπεται στα άρθρα 1.2 και 7.2 της σύμβασης, με ανάλογη αναμόρφωση του όλου σχεδίου και να κριθεί ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου αυτού χωρίς τον ως άνω τεθέντα από το Κλιμάκιο όρο. 



ΕΣ/ΚΛ.Ζ/311/2023

ΣΥΜΦΩΝΙΑ-ΠΛΑΙΣΙΟ-ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΉΣ ΙΣΤΟΡΊΑΣ ΤΟΥ e-ΕΦΚΑ ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΉΡΙΞΗΣ ΤΟΥ ΣΥΣΤΉΜΑΤΟΣ ΑΠΟΝΟΜΉΣ ΣΎΝΤΑΞΗΣ: Κατόπιν τούτων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ο ανωτέρω περιγραφόμενος τρόπος ανάθεσης των εκτελεστικών συμβάσεων της ελεγχόμενης συμφωνίας-πλαίσιο θέτει εκποδών, κατ’ ουσίαν, το αποτέλεσμα του διενεργηθέντος διαγωνισμού και τον εξυπηρετούμενο δι’ αυτού στόχο ανεύρεσης της καλύτερης (value for money) προσφοράς, μετατρέποντας την υπό κρίση συμφωνία-πλαίσιο σε ένα οιονεί απλό σύστημα προεπιλογής παρόχων υπηρεσιών, καθόσον ματαιώνεται εν προκειμένω η λειτουργία του συστήματος ανάθεσης της συμφωνίας-πλαίσιο βάσει της βέλτιστης σχέσης ποιότητας – τιμής (πρβλ. S. Arrowsmith, The Law of Public and Utilities Procurement - Regulation in the EU and UK (vol.1, 3rd ed. Sweet & Maxwell 2014, σελ. 374, και Marta Andrecka, EPPPL 4/2015, Framework Agreements: Transparency in the Call-off Award Process, σελ. 241). Συνακόλουθα, το συγκεκριμένο σχήμα ανάθεσης των εκτελεστικών συμβάσεων, όπου το επιλεγέν κριτήριο ανάθεσης της βέλτιστης σχέσης ποιότητας – τιμής ουδόλως επενεργεί ουσιαστικά κατά την υλοποίηση της ελεγχόμενης συμφωνίας-πλαίσιο (βλ. σκ. 5 της παρούσας), αντίκειται στην αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης που επιτάσσει στις αναθέτουσες αρχές να προβαίνουν σε προμήθεια υπηρεσιών με τον πλέον οικονομικό και αποδοτικό τρόπο, όταν επιλεγέν κριτήριο ανάθεσης σύμβασης είναι αυτό της βέλτιστης σχέσης ποιότητας - τιμής. Περαιτέρω, το Κλιμάκιο σημειώνει ότι ο αναφερόμενος από την αναθέτουσα αρχή σκοπός της αποτροπής του κινδύνου υπερφόρτωσης ενός οικονομικού φορέα και εξάντλησης των πόρων του συνιστά πράγματι έναν παράγοντα που πρέπει οι αναθέτουσες αρχές να λαμβάνουν υπόψη κατά τον σχεδιασμό των διαγωνιστικών διαδικασιών, ώστε να εξυπηρετείται η εύρυθμη εκτέλεση της συμφωνίας-πλαίσιο και η απρόσκοπτη παροχή των ζητούμενων υπηρεσιών. Ωστόσο, δεν τεκμηριώνεται επαρκώς γιατί αυτός ο σκοπός δεν ήταν δυνατόν να επιτευχθεί με ηπιότερα μέσα [λ.χ. με χρήση της μεθόδου cascade, ήτοι με ανάθεση εκτελεστικών συμβάσεων αρχικώς στον ανάδοχο με την καλύτερη προσφορά και προσφυγή στον δεύτερο φορέα και ούτω καθεξής, όταν ο πρώτος ή ο επόμενος δεν είναι ικανός ή δεν ενδιαφέρεται να παράσχει τις ζητούμενες υπηρεσίες και με ενδεχόμενη χρήση ίδιων ασφαλιστικών δικλίδων με της ελεγχόμενης διακήρυξης (πλαφόν επιτρεπτής απόκλισης προσφορών 10%) ή και άλλων, βλ. και προαναφερόμενη Ερμηνευτική Ανακοίνωση Επιτροπής ΕΕ (2016) 810203/16.2.2016]. Τούτο δε προκειμένου να τηρείται μια εύλογη ισορροπία μεταξύ του σκοπού απρόσκοπτης υλοποίησης της συμφωνίας-πλαίσιο και της επιταγής για χρηστή δημοσιονομική διαχείριση κατά τη συναλλακτική δράση της αναθέτουσας αρχής. Εν προκειμένω, αυτή η εύλογη ισορροπία παραβιάζεται, καθότι με το ανωτέρω σύστημα ανάθεσης προεξοφλείται ότι ο ανάδοχος με την καλύτερη προσφορά δεν μπορεί να υλοποιήσει επιτυχώς το σύνολο ή τουλάχιστον το μεγαλύτερο ποσοστό του ζητούμενου «έργου» ψηφιοποίησης του χαρτώου αρχείου του e-ΕΦΚΑ, αλλά μόνον ένα προαποφασισμένο ποσοστό αυτού (μόλις 1/3), το οποίο είναι ίδιο ακριβώς με αυτό των λοιπών αναδόχων (πρβλ. ΕλΣυν VI Tμ. 596/2019, όπου στον εκεί ελεγχθέντα διαγωνισμό για τη σύναψη συμφωνιών-πλαίσιο για την προμήθεια ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού υπήρχε κλιμάκωση της ποσόστωσης του προς ανάθεση φυσικού αντικειμένου ανάλογα με τη σειρά κατάταξης των αναδόχων), ακόμη και αν η προσφορά αυτού, η οποία υποβλήθηκε βάσει των κριτηρίων επιλογής και των επιμέρους κριτηρίων ανάθεσης της οικείας διακήρυξης για το σύνολο του «έργου», αξιολογείται ως ικανή να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της αναθέτουσας αρχής για όλο το φυσικό αντικείμενο της σύμβασης. ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1162/2023