Η απόφαση 1092/2025 του Ελεγκτικού Συνεδρίου απέρριψε την προσφυγή του Δήμου Κομοτηνής κατά της Πράξης 15/2025 της Επιτρόπου στην Π.Ε. Ροδόπης, η οποία έκρινε ότι κωλύεται η υπογραφή σύμβασης λειτουργικής χρονομίσθωσης εννέα οχημάτων. Το Δικαστήριο έκανε δεκτούς τους ισχυρισμούς του Δήμου σχετικά με τη σκοπιμότητα της προμήθειας και την ενιαία δημοπράτηση της σύμβασης. Ωστόσο, έκρινε βάσιμο τον τρίτο διακωλυτικό λόγο, ο οποίος αφορούσε τη μη νόμιμη απόδειξη της τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας της μοναδικής αναδόχου εταιρείας, καθώς δεν απέδειξε την εκτέλεση σύμβασης με το απαιτούμενο ποσό ούτε δήλωσε νόμιμα τον τρίτο φορέα που θα της παρείχε την ικανότητα συνεργείου (αν και υπήρξε μειοψηφία για το πρώτο σκέλος). Κατά συνέπεια, η προσφυγή απορρίφθηκε.

Η Πράξη 167/2025 του Ε' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου για το έργο του Δήμου Καρδίτσας «Κατασκευή κτιρίου Κ1 (Αίθουσα Πολλαπλών Χρήσεων), Μεταλλικού Στεγάστρου και Υποσταθμού ΔΕΗ στο Μουσικό Γυμνάσιο-Λύκειο Καρδίτσας». Το Κλιμάκιο έκρινε ότι κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης, καθώς η προσφορά της αναδειχθείσας υπό σύσταση Κοινοπραξίας κρίθηκε μη νομίμως παραδεκτή. Βασική αιτία ήταν η παράλειψη των μελών της Κοινοπραξίας να δηλώσουν στα υποβληθέντα ΕΕΕΣ την έκταση της συμμετοχής τους και την κατανομή της αμοιβής μεταξύ τους, η οποία αποτελεί επί ποινή αποκλεισμού απαίτηση. Η παράλειψη αυτή χαρακτηρίστηκε ως ουσιώδης πλημμέλεια μη επιδεκτική διόρθωσης ή συμπλήρωσης.

Μονάδα επεξεργασίας αστικών στερεών αποβλήτων και προδιαλεγμένων οργανικών αποβλήτων(...)Με την αίτηση αυτή η αιτούσα ένωση και τα μέλη της επιδιώκουν να ακυρωθεί και να ανασταλεί η εκτέλεση της υπ’ αριθμ. 1104,1105,1106/2022 απόφασης της Ενιαίας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ.)(...)Επειδή, κατόπιν των ανωτέρω, κρίνεται ότι νομίμως με την προσβαλλόμενη απόφαση η ΕΑΔΗΣΥ α) αποφάνθηκε ότι έπρεπε να αποκλεισθεί από το διαγωνισμό η προσφορά της αιτούσας ένωσης, λόγω υποβολής, εκ μέρους του μέλους της ..Α.Ε., ανακριβούς δηλώσεως δια του υποβληθέντος ΕΕΕΣ, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 22.Α.4 (ζ) της διακηρύξεως και, συνακόλουθα, β) προέβη στην ακύρωση της 155/2022 αποφάσεως της Εκτελεστικής Επιτροπής του ΕΣΔΝΑ, κατά το μέρος που με αυτήν έγινε αποδεκτή η προσφορά της εν λόγω ενώσεως. Κατόπιν τούτου, παρέλκει ως αλυσιτελής η εξέταση των λόγων της κρινομένης αιτήσεως με τους οποίους αμφισβητούνται οι κρίσεις της ΕΑΔΗΣΥ περί συνδρομής και επιπλέον λόγων αποκλεισμού της αιτούσας ενώσεως λόγω πλημμελειών της τεχνικής της προσφοράς.Επειδή, με αποφάσεις που δημοσιεύθηκαν την ίδια ημερομηνία που δημοσιεύθηκε και η απόφαση επί της κρινομένης αιτήσεως απορρίφθηκαν τόσο η αίτηση ακυρώσεως της ενώσεως ..(Ε 1737/2022) όσο και αυτή της ενώσεως …(Ε 1757/2022) -κατόπιν κοινής διασκέψεως των μελών της ίδιας πενταμελούς συνθέσεως του Γ΄ Τμήματος Διακοπών του Δικαστηρίου που εκδίκασε και τις τρείς αιτήσεις ακυρώσεως και αναστολής - στρεφόμενες κατά (του αντίστοιχου μέρους) της προσβαλλόμενης αποφάσεως της ΕΑΔΗΣΥ, με την οποία κρίθηκε ότι νομίμως αποκλείσθηκαν από την αναθέτουσα αρχή (με την υπ’ αριθμ. 155/23.5.2022 απόφασή της) οι εν λόγω ενώσεις λόγω πλημμελειών των τεχνικών τους προσφορών. Υπό τα δεδομένα αυτά-εφόσον, δηλαδή, οι ανωτέρω ενώσεις κρίθηκαν οριστικώς ως αποκλειστέες από τον επίμαχο διαγωνισμό-παρέλκει ως αλυσιτελής η εξέταση των λόγων της κρινομένης αιτήσεως, με τους οποίους προβάλλεται ότι μη νομίμως απορρίφθηκαν ή δεν εξετάσθηκαν από την ΕΑΔΗΣΥ αιτιάσεις της προδικαστικής προσφυγής της αιτούσας ενώσεως προβάλλουσες πλημμέλειες των τεχνικών προσφορών των παρεμβαινουσών ενώσεων -επιπλέον όσων είχε διαγνώσει η αναθέτουσα αρχή.Επειδή, κατόπιν των ανωτέρω, η υπό κρίση αίτηση πρέπει α) να απορριφθεί κατά το μέρος που αφορά στον αποκλεισμό, με την προσβαλλόμενη απόφαση της ΕΑΔΗΣΥ, της αιτούσας και να γίνουν δεκτές οι παρεμβάσεις των ενώσεων ..και…, κατά το αντίστοιχο μέρος, β) να απορριφθεί κατά το μέρος που στρέφεται κατά της ένωσης …ως αλυσιτελής, να απορριφθεί δε η παρέμβαση της ..κατά το αντίστοιχο μέρος και γ) να απορριφθεί κατά το μέρος που στρέφεται κατά της ένωσης ..ως αλυσιτελής, να απορριφθεί δε η παρέμβαση της ..κατά το αντίστοιχο μέρος (βλ. ΣτΕ 1611/2022 σκ. 8, 614/2022 σκ. 7). Περαιτέρω, πρέπει να επιβληθεί στην αιτούσα η καταβολή του υπολειπόμενου ποσού του νομίμου παραβόλου, ύψους 2.500 ευρώ και να διαταχθεί η διαβίβαση αντιγράφου της παρούσης αποφάσεως στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους για τις νόμιμες ενέργειες είσπραξης του ποσού.Δ ι ά τ α ύ τ α Απορρίπτει την αίτηση.Δέχεται εν μέρει τις παρεμβάσεις, κατά το αιτιολογικό, και απορρίπτει κατά τα λοιπά

Προμήθεια υλικών σπονδυλοδεσίας, (...)Με τα δεδομένα αυτά, το Δικαστήριο αποφαίνεται ότι η ανωτέρω κρίση του Κλιμακίου παρίσταται ορθή. Τούτο δε, λαμβανομένου ιδίως υπόψη του γεγονότος ότι πράγματι κατά την εφαρμογή του υλικού με α/α 4 (Πλάκες στήριξης αυχενικών σπονδύλων από τιτάνιο) απαιτούνται οπωσδήποτε τουλάχιστον 4 συμβατές με την πλάκα βίδες, όπως τούτο επιβεβαιώνεται τόσο από το γεγονός ότι στη διακήρυξη οι προβλεφθείσες ποσότητες ετησίως για τις πλάκες (15 τεμ.) και τις συμβατές με αυτές βίδες (60 τεμ.) βρίσκονται σε αναλογία 1:4, ήτοι τέσσερις βίδες για κάθε ένα τεμάχιο πλάκας στήριξης (15/60), όσο και από ίδιο το Νοσοκομείο με την προσφυγή του (βλ. σχετική επισήμανση στη σελ. 15 της προσφυγής αναφορικά με τα είδη α/α 4 και 5 της διακήρυξης, όπου αναφέρονται επί λέξει τα εξής: "Η αναγκαιότητα πρόβλεψης ξεχωριστού κωδικού για σετ με πλάκες και τέσσερις βίδες και ξεχωριστού κωδικού μόνο για βίδες καλύπτει την πιθανότητα να χρειάζονται περισσότερες βίδες από τις τέσσερις που περιέχονται στο σετ, οι οποίες θα πρέπει να είναι συμβατές με αυτές του σετ για χρήση σε ένα περιστατικό"Με αυτά τα πραγματικά δεδομένα, το Δικαστήριο αποφαίνεται ότι η κρίση του Κλιμακίου αναφορικά με την τρίτη αναδειχθείσα πλημμέλεια παρίσταται ορθή, καθόσον, σύμφωνα με τις σχετικές προβλέψεις της διακήρυξης (σκέψη 9), κατά το στάδιο της οικονομικής αξιολόγησης της προσφοράς της εταιρείας ..που έπεται της καταληκτικής ημερομηνίας υποβολής προσφορών και της αποσφράγισης αυτών, δεν ήταν εφικτή η οιαδήποτε τροποποίηση της οικονομικής προσφοράς της για τα ανωτέρω πέντε είδη, ούτε στο πλαίσιο της δυνατότητας διευκρινίσεων που παρέχεται στην αναθέτουσα Αρχή με τις διατάξεις του άρθρου 102 του ν. 4412/2016, δοθέντος ότι εν όψει των εκτεταμένων αποκλίσεων που εντοπίσθηκαν στις προσφερθείσες τιμές της ως άνω εταιρείας μετά την επικοινωνία που είχε η τελευταία με το Νοσοκομείο δεν δύναται να γίνει λόγος για απλές διευκρινίσεις αλλά κατ’ ουσίαν για υποβολή νέας οικονομικής προσφοράς. Για τους λόγους αυτούς.Απορρίπτει την ένδικη προσφυγή.Δεν ανακαλεί την 295/2024 πράξη του Στ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ  ΕΣ/Γ΄ ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1735/2024

Η απόφαση αφορά τη συνεκδίκαση δύο προσφυγών, μίας ανώνυμης εταιρείας και του Εθνικού Οργανισμού Πρόληψης και Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων (ΕΟΠΑΕ), κατά της 145/2025 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Το Κλιμάκιο είχε κρίνει ότι κωλυόταν η υπογραφή σύμβασης φύλαξης των δομών του Οργανισμού λόγω ασάφειας και αοριστίας του Κριτηρίου Ανάθεσης Κ3 («Υλικά, Εξοπλισμός και μέσα»), το οποίο κατά την κρίση του παραβίαζε τις αρχές διαφάνειας. Το Έβδομο Τμήμα συμφώνησε ότι το κριτήριο Κ3 ήταν ασαφές. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη τις ειδικές περιστάσεις (μοναδική προσφορά και απουσία άλλων ενδίκων μέσων), έκρινε την εντοπισθείσα πλημμέλεια μη ουσιώδη καθώς δεν μπορούσε να επηρεάσει το αποτέλεσμα της διαδικασίας. Ως εκ τούτου, έγινε δεκτή η ανάκληση της Πράξης 145/2025 και αποφασίστηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης.

Η απόφαση 1173/2025 του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά την απόρριψη της προσφυγής της Περιφέρειας Θεσσαλίας ζητώντας την ανάκληση της Πράξης 49/2025 της 2ης Υπηρεσίας Επιτρόπου, η οποία έκρινε ότι κωλύεται η υπογραφή σύμβασης για το έργο «ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΕΝΤΡΟΥ ΑΘΛΗΣΗΣ ΠΟΛΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΟΥ ΑΘΛΗΤΙΚΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ». Το Δικαστήριο διαπίστωσε δύο ουσιώδεις πλημμέλειες στην διαδικασία: πρώτον, ότι η αιτιολόγηση της ασυνήθιστα χαμηλής προσφοράς του αναδόχου εδράζεται σε εσφαλμένο ποσοστό έκπτωσης, γεγονός που κρίνεται ως ουσιώδης πλημμέλεια που θίγει τις αρχές της ίσης μεταχείρισης και του υγιούς ανταγωνισμού. Δεύτερον, ότι η αναθέτουσα αρχή αποδέχτηκε την αιτιολόγηση της χαμηλής προσφοράς χωρίς νόμιμη και επαρκή τεκμηρίωση της δυνατότητας εκτέλεσης του έργου στο μισό του συμβατικού χρόνου (12 μήνες αντί 24). Για τους λόγους αυτούς, το Τμήμα απέρριψε την προσφυγή της Περιφέρειας Θεσσαλίας.

Προμήθεια (10) πολυκέντρων ανακύκλωσης υλικών για Διαλογή στην Πηγή.(...)	Με την προσφυγή αυτή επιδιώκεται η ανάκληση της 246/2024 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Με τα δεδομένα αυτά, λαμβάνοντας υπόψη τις προαναφερόμενες τεχνικές απαιτήσεις, οι οποίες έχουν τεθεί επί ποινή αποκλεισμού (άρθρα 2.4.1., 2.4.4., 2.4.6 εδ. ι της διακήρυξης) και είναι λεπτομερείς ως προς τα τεχνικά χαρακτηριστικά και τον τρόπο κατασκευής, καθώς και την απαιτούμενη ελάχιστη ταχύτητα λειτουργίας (ιδίως σε τουλάχιστον 100 τεμάχια πλαστικών και μεταλλικών υλικών αλλά και 40 τεμάχια γυάλινων υλικών ανά λεπτό) και τον υπολογισμό της ελάχιστης χωρητικότητας αποθήκευσης με βάση συγκεκριμένο μέσο όγκο (τουλάχιστον 10.000 τεμαχίων μεταλλικών υλικών μέσου μεγέθους 0,33lt, ενώ για τα πλαστικά προβλέπεται τουλάχιστον 2.500 τεμάχια πλαστικών υλικών μέσου μεγέθους 0,5lt), σε συνδυασμό με τα φυλλάδια (Leaflets) της τεχνικής προσφοράς της αναδόχου, τα οποία μάλιστα ταυτίζονται ως προς την συγκεκριμένη ταχύτητα λειτουργίας και τον τρόπο υπολογισμού της χωρητικότητας ανάλογα με το είδος και μέσο όγκο των πλαστικών, μεταλλικών και γυάλινων υλικών, το Τμήμα κρίνει ότι οι εν λόγω απαιτήσεις τέθηκαν από την αναθέτουσα αρχή καθ’ υπέρβαση του περιθωρίου εκτιμήσεως που διαθέτει αυτή κατά το στάδιο της διατύπωσης των τεχνικών προδιαγραφών, στο πλαίσιο του άρθρου 54 του ν. 4412/2016 (άρθρο 42 Οδηγίας 2014/24) σε συνδυασμό και με το Παράρτημα VI του Προσαρτήματος Α, όπως ορθά έκρινε το Κλιμάκιο σύμφωνα με όσα αναλυτικά έγιναν δεκτά στην προσβαλλόμενη πράξη. Ειδικότερα, δεν προκύπτει σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά προηγουμένως (σκέψη 5) στην προκειμένη περίπτωση, όπως ορθά έκρινε το Κλιμάκιο, αιτιολόγηση της αναγκαιότητας και της αναλογικότητας των συγκεκριμένων αυτών τεχνικών απαιτήσεων, οι οποίες έχουν τεθεί σε συνδυασμό, τούτο δε κατά μείζονα λόγο διότι στην προκειμένη περίπτωση υποβλήθηκαν μόνο δύο προσφορές, εκ των οποίων αξιολογήθηκε μόνο η τεχνική προσφορά της αναδόχου, ενώ η εκτιμώμενη αξία της σύμβασης αυτής υπερβαίνει τα όρια εφαρμογής του δικαίου της ΕΕ (ΔΕΕ αποφ. της 31.3.2022, υποθ. C-195/2021, σκέψη 52, αποφ.7ης Σεπτεμβρίου 2021, υποθ. C- 927/19, σκ , 87 ). Τέλος, επισημαίνεται ότι οι ανωτέρω απαιτήσεις, οι οποίες αναφέρονται σε συγκεκριμένο τρόπο κατασκευής των ειδών της προμήθειας, δεν συνοδεύονται από τον όρο «ή ισοδύναμο» (άρθρο 54 παρ. 4 ν. 4412/2016, απόφ. ΔΕΕ της 25.10.2018, C-413/2017, «Roche Lietuva» UVA, σκ. 37- 41).	Για τους λόγους αυτούς Απορρίπτει την από 19.7.2024 (Α.Β.Δ. 5555/19.7.2024) προσφυγή της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «…Α.Β.Ε.Ε.» και το διακριτικό τίτλο «..ΑΒΕΕ» καθώς και την παρέμβαση του ΟΤΑ α΄ βαθμού με την επωνυμία «...».
ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/Α΄ ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1345/2024 

Η Απόφαση 1093/2025 του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά την προσφυγή του Δήμου Ορεστιάδας κατά της 135/2025 Πράξης προσυμβατικού ελέγχου του ΣΤ΄ Κλιμακίου, η οποία έκρινε ότι κωλύεται η υπογραφή σύμβασης για την προμήθεια υγρών καυσίμων και ελαιολιπαντικών (Ομάδες Γ, Δ και Ε). Το Κλιμάκιο είχε θέσει διακωλυτικούς λόγους λόγω ανεπαρκούς τεκμηρίωσης ποσοτήτων και προϋπολογισθέντων τιμών μονάδας. Το Έβδομο Τμήμα, αφού εξέτασε τα συμπληρωματικά στοιχεία και τις διευκρινίσεις που υπέβαλε ο Δήμος, συμπεριλαμβανομένης της αιτιολόγησης των ποσοτήτων – ιδίως για τα βιοαποικοδομήσιμα λιπαντικά (Ομάδα Δ) σε συμμόρφωση με την ΚΥΑ 14900/8.2.2021 – και τη δικαιολόγηση των αυξητικών αποκλίσεων τιμών μέσω συγκριτικών στοιχείων από άλλους Δήμους, έκρινε ότι η τεκμηρίωση ήταν επαρκής. Επίσης, ο Δήμος διόρθωσε το σχέδιο σύμβασης προσθέτοντας ρήτρα αναπροσαρμογής τιμής. Κατόπιν αυτών, το Τμήμα δέχτηκε την προσφυγή, ανακάλεσε την προσβαλλόμενη Πράξη και αποφάνθηκε υπέρ της υπογραφής της σύμβασης.

Η απόφαση 0883/2025 του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου απέρριψε την προσφυγή ένωσης οικονομικών φορέων κατά της πράξης 140/2025 του ΣΤ΄ Κλιμακίου, η οποία έκρινε ότι κωλυόταν η υπογραφή συμφωνίας-πλαίσιο με την Περιφέρεια Κρήτης για την προμήθεια τροφίμων και ειδών βασικής υλικής συνδρομής (προϋπολογισμού άνω των 10 εκατ. ευρώ). Το Δικαστήριο έκρινε ότι οι όροι τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας της διακήρυξης (άρθρα 2.2.6.1 και 2.2.6.2) ήταν υπέρμετρα περιοριστικοί και δυσανάλογοι. Συγκεκριμένα, το Δικαστήριο επικύρωσε ότι ο συνδυασμός απαιτήσεων για προηγούμενες συμβάσεις ήταν υπερβολικά λεπτομερής, και ότι ήταν μη νόμιμη η απαίτηση για εκ των προτέρων κατοχή αποθηκευτικών χώρων μεγάλου εμβαδού και υπερβολικά υψηλού αριθμού οχημάτων (20 φορτηγά), καθώς θα μπορούσε να είχε τεθεί ως ειδικός όρος εκτέλεσης. Η πλημμέλεια κρίθηκε ουσιώδης λόγω του περιορισμού του ανταγωνισμού, καθώς υποβλήθηκε μόνο μία προσφορά.

Προμήθεια πετρελαίου θέρμανσης (...) Κατά παράβαση του άρθρου 45 του ν. 4412/2016 αλλά και της αρχής της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης των διατιθέμενων στις διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων δημοσίων πόρων, δεν τεκμηριώνονται με επάρκεια από την Αναθέτουσα Αρχή οι δημοπρατηθείσες ποσότητες πετρελαίου θέρμανσης. Ειδικότερα, δεν αιτιολογείται η απόκλιση μεταξύ της πιο πρόσφατης συνολικής κατανάλωσης πετρελαίου θέρμανσης (έτους 2023-286.210,00 λίτρα) και της δημοπρατηθείσας διά της 237784/23.8.2023 διακήρυξης συνολικής ποσότητας των 515.000 λίτρων/έτος. ... Η έλλειψη του στοιχείου αυτού περί ωριμότητας της ελεγχόμενης προμήθειας (επαρκής τεκμηρίωση δημοπρατηθεισών ποσοτήτων) συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια που πλήττει το κύρος της οικείας προκήρυξης και καθιστά μη νόμιμη την διαδικασία ανάθεσης στο σύνολό της. Κατά παράβαση του άρθρου 102 του ν. 4412/2016 δεν ζητήθηκαν διευκρινίσεις από τον αρχικό μειοδότη οικονομικό φορέα «… ΑΕ» αναφορικά με τις εντοπισθείσες διά της ΕΑΔΗΣΥ/279/2024 ως άνω απόφασης της ΕΑΔΗΣΥ ελλείψεις της τεχνικής προσφοράς του. Τούτο διότι και οι δύο εντοπισθείσες ‘πλημμέλειες’ συνιστούν κατ’ουσίαν ελλείψεις της κατατεθείσας τεχνικής προσφοράς δυνάμενες να τύχουν συμπλήρωσης. Για τους λόγους αυτούς Αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή των τριών (3) σχεδίων συμβάσεων