ΕΣ/ΤΜΗΜΑ ΕΒΔΟΜΟ/1154/2025
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Η απόφαση 1154/2025 του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου απορρίπτει ως απαράδεκτη την τριτανακοπή που άσκησε η εταιρεία «...Ο.Ε.» κατά της απόφασης 744/2025 του ίδιου Τμήματος. Η τριτανακόπτουσα, η οποία είχε αποκλειστεί από διεθνή διαγωνισμό του Δήμου Αλμυρού για προμήθεια ταρτάν, ζητούσε την ανάκληση της 744/2025, με την οποία είχε επιτραπεί η υπογραφή της σύμβασης με την ανάδοχο εταιρεία «...A.E.». Το Δικαστήριο έκρινε ότι οι αποφάσεις που εκδίδονται στο πλαίσιο του προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας, λόγω της ειδικής και ταχείας φύσης της διαδικασίας και του δημοσίου σκοπού που εξυπηρετούν, δεν υπόκεινται στο ένδικο μέσο της τριτανακοπής. Επιπλέον, κρίθηκε ότι η τριτανακόπτουσα δεν είχε προσωπικό, άμεσο και ενεστώς έννομο συμφέρον για παρέμβαση, καθώς και ότι η σύμβαση είχε ήδη υπογραφεί στις 6.6.2025.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/766/2024
Κατόπιν όλων των ανωτέρω σκέψεων, αφού το άρθρο 336 παρ. 1 του ν. 4700/2020 δεν παραπέμπει στο κεφάλαιο 31 περί τριτανακοπής του πρώτου μέρους του ίδιου νόμου (άρθρα 208 έως 214) και, ως εκ τούτου, οι αποφάσεις του Τμήματος τούτου, που εκδίδονται επί προσφυγών ανάκλησης πράξεων των Κλιμακίων προσυμβατικού ελέγχου, δεν υπόκεινται στο ένδικο μέσο της τριτανακοπής, η κρινόμενη τριτανακοπή κατά της 301/2024 απόφασης του Τμήματος τούτου που έκρινε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της επίμαχης σύμβασης μίσθωσης, πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτη. Εξάλλου, δεν τίθεται ζήτημα, όπως αβασίμως προβάλλεται με την κρινόμενη τριτανακοπή, προσβολής του δικαιώματος δικαστικής προστασία του τριτανακόπτοντος σωματείου, διότι αυτό μπορεί να προσφύγει ενώπιον των αρμοδίων δικαστηρίων, εφόσον θεωρεί ότι τα συμφέροντά του, από την έννομη σχέση που το συνδέει με το επίμαχο ακίνητο, βλάπτονται στο πλαίσιο της διαδικασίας μίσθωσης του ακινήτου από το ...... Σε κάθε δε περίπτωση, δεν συνέτρεχε, όπως αβασίμως προβάλλεται με την κρινόμενη τριτανακοπή, έννομο συμφέρον του ήδη τριτανακόπτοντος σωματείου που θα δικαιολογούσε την παρέμβασή του στη δίκη, επί της οποίας εκδόθηκε η ανακοπτόμενη απόφαση και, επομένως, κατ’ ορθή εφαρμογή του άρθρου 328 παρ. 2 του ν. 4700/2020 δεν του κοινοποιήθηκαν οι ασκηθείσες κατά της 653/2023 Πράξης του Κλιμακίου προσφυγές ανάκλησης. Τούτο, διότι σύμφωνα με το άρθρο 328 παρ. 3 του ν. 4700/2020 το έννομο συμφέρον του παρεμβαίνοντος πρέπει να είναι προσωπικό, άμεσο και ενεστώς, υπό την έννοια ότι η ανάκληση της προσβαλλομένης πράξης του Κλιμακίου που επιφέρει ως έννομη συνέπεια την υπογραφή ή μη του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης δύναται, αυτή καθαυτήν, να έχει έννομες συνέπειες υπέρ αυτού ή σε βάρος του και ότι, επομένως, η ασκηθείσα παρέμβαση μπορεί, ως εκ του αποτελέσματός της, να ωφελήσει άμεσα τον διάδικο που την άσκησε. Μόνο, όμως, οι αντισυμβαλλόμενοι του ελεγχόμενου κάθε φορά σχεδίου σύμβασης πλήττονται από την ως άνω έννομη συνέπεια της πράξης του Κλιμακίου, την οποία δεν δύνανται να προσβάλουν ενώπιον άλλων δικαστηρίων (βλ. άρθρο 98 παρ. 3 του Συντάγματος), και όχι, ως εν προκειμένω, τρίτος, το επικαλούμενο βλαπτόμενο συμφέρον του οποίου δεν τελεί σε άμεσο νομικό σύνδεσμο με το διατακτικό της πράξης του Κλιμακίου
ΣΤΕ/4391/2011
Αίτηση ακυρώσεως - έννομο συμφέρον....Συνεπώς, δεν θεμελιώνει ατομικό, άμεσο και ενεστώς έννομο συμφέρον για την προσβολή του ρηθέντος Δ/τος με αίτηση ακυρώσεως. Περαιτέρω ναι μεν ο Πανελλήνιος Σύλλογος Ιχθυολόγων Δημοσίου, (Π.Σ.Ι.Δ.) έχει, σύμφωνα με το προσκομισθέν καταστατικό του (άρθρο 3) μεταξύ των σκοπών του, τη μελέτη των προβλημάτων την προστασία, τη βελτίωση και την προώθηση των επαγγελματικών και οικονομικών συμφερόντων των μελών του (α) και την ενεργοποίηση των μελών του και τη συμβολή και συμμετοχή τους στην προαγωγή της επιστήμης τους για την ανάπτυξη του Τομέα της Αλιείας και την προστασία του Υδάτινου Περιβάλλοντος, προς όφελος των αμέσως ενδιαφερομένων και του κοινωνικού συνόλου γενικότερα (ε), πλην, όπως προκύπτει από το προσκομισθέν, υπ’ αριθμ. πρωτ. 14/9.4.2009 έγγραφο του ως άνω Συλλόγου προς τους Υπουργούς Αγροτικής Ανάπτυξης – Τροφίμων, ΠΕΧΩΔΕ και Εσωτερικών με θέμα: «Ανακατανομή αξιωμάτων Διοικητικού Συμβουλίου Π.Σ.Ι.Δ.», κατά την εν λόγω ανακατανομή που έγινε στις 6.4.2009, η αιτούσα απέκτησε την ιδιότητα του απλού μέλους του Δ.Σ. του Συλλόγου και όχι της Προέδρου αυτού, από κανένα δε άλλο στοιχείο δεν προκύπτει ότι κατά τη συζήτηση της υποθέσεως στις 7.10.2010, αυτή είχε την ιδιότητα της Προέδρου του Δ.Σ. του Συλλόγου, ώστε να συνεχίζει να εκπροσωπεί νομίμως τον ρηθέντα Σύλλογο. Πάντως, σε κάθε περίπτωση, η τυχόν βλάβη, που η αιτούσα υπό την ανωτέρω φερόμενη ως ιδιότητά της, επικαλείται ότι θα υποστεί το Δημόσιο εν γένει από τον διορισμό επιστημονικώς ανεπαρκών υπαλλήλων στον τομέα της Ιχθυολογίας (ήτοι, μη πτυχιούχων Ιχθυολόγων ή Βιολόγων), δεν πηγάζει αμέσως από την προσβαλλόμενη διάταξη του επίμαχου Π.Δ/τος, αλλά από ενδεχόμενες μελλοντικές πράξεις διορισμού τέτοιων υπαλλήλων. Ενόψει όλων των ανωτέρω, η ένδικη αίτηση ακυρώσεως ασκείται χωρίς ιδιαίτερο, άμεσο και ενεστώς έννομο συμφέρον και για το λόγο αυτόν είναι απορριπτέα, ως απαράδεκτη.
ΕΣ/ΤΜΗΜΑ ΠΡΩΤΟ/540/2025
Η Απόφαση 540/2025 του Πρώτου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου δέχεται την ανακοπή που άσκησε πρώην ιατρός Παθολόγος κατά της 724/1/23.1.2019 πράξης ταμειακής βεβαίωσης της Δ.Ο.Υ. Καβάλας, η οποία αφορούσε χρέος ύψους 404.995,74 ευρώ. Το ποσό αυτό είχε καταλογιστεί ως αχρεωστήτως καταβληθέν λόγω αναδρομικής ανάκλησης του διορισμού του. Το Δικαστήριο ακύρωσε την πράξη ταμειακής βεβαίωσης, καθώς η πράξη καταλογισμού (18/26.11.2018), η οποία αποτελούσε τον νόμιμο τίτλο, είχε ήδη ακυρωθεί (με την 393/2025 απόφαση του Τμήματος), συνεπεία της ακύρωσης των ανακλητικών αποφάσεων του Υπουργού Υγείας από το Διοικητικό Εφετείο Αθηνών. Συνεπώς, η πράξη ταμειακής βεβαίωσης στερούνταν νομίμου ερείσματος.
ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/692/2025
Η απόφαση 692/2025 του Ελεγκτικού Συνεδρίου διατάσσει την ανασυζήτηση αίτησης αναίρεσης κατά της απόφασης 2251/2017 του V Τμήματος, με την οποία είχε καταλογιστεί ο αναιρεσείων με 193.350 ευρώ λόγω μη νόμιμης προέλευσης καταθέσεων. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας διαπιστώθηκε ότι η Σύμβουλος Νικολέτα Ρένεση, ορισμένη ως εισηγήτρια, είχε συμμετάσχει στη σύνθεση του Τμήματος που εξέδωσε την αρχική καταλογιστική απόφαση. Για λόγους αντικειμενικής αμεροληψίας και ευπρέπειας, το Δικαστήριο την απάλλαξε από τα καθήκοντά της. Η απαλλαγή αυτή κρίθηκε ως σοβαρός λόγος που κωλύει τη λήψη απόφασης από τους λοιπούς δικαστές, επιβάλλοντας έτσι την ανασυζήτηση της υπόθεσης ενώπιον της Γ΄ Ελάσσονος Ολομέλειας στις 11 Ιουνίου 2025.
ΕΣ/ΚΛΙΜΑΚΙΟ Ε/140/2025
Η Πράξη 140/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου έκρινε τη νομιμότητα του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Δήμου Αλμυρού και της ανώνυμης εταιρείας «Αναπτυξιακός Οργανισμός Τοπικής Αυτοδιοίκησης Μαγνησίας Α.Ε.» (δ.τ. «Αναπτυξιακή Πηλίου Α.Ε.») για την υλοποίηση του έργου «Αποκατάσταση αλιευτικού καταφυγίου Αγίου Ιωάννη». Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται σε 2.195.000,00 ευρώ (με Φ.Π.Α.). Η σύμβαση κρίθηκε νόμιμη και δεν κωλύεται η υπογραφή της, καθώς ο Δήμος Αλμυρού αδυνατεί να υλοποιήσει το έργο με ίδια μέσα λόγω υποστελέχωσης των τεχνικών υπηρεσιών του. Η συνεργασία εμπίπτει στις εξαιρέσεις του ν. 4412/2016, καθώς πρόκειται για συνεργασία μεταξύ αναθετουσών αρχών (η Αναπτυξιακή Πηλίου Α.Ε. είναι οργανισμός δημοσίου δικαίου) για την εξυπηρέτηση κοινού δημοσίου σκοπού, με το αντάλλαγμα να καλύπτει μόνο το αναγκαίο κόστος (18.000,00 ευρώ). Η Αναπτυξιακή Πηλίου Α.Ε. αναλαμβάνει την επίβλεψη του ήδη συμβασιοποιημένου έργου.
ΔΕΔ/Αθ/744/2025
Η απόφαση 744/2025 της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών (ΔΕΔ) αφορά την ενδικοφανή προσφυγή πολίτη κατά πράξης επιβολής προστίμου για το φορολογικό έτος 2019. Το πρόστιμο επιβλήθηκε λόγω εκπρόθεσμης υποβολής τροποποιητικής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, η οποία υποβλήθηκε τον Ιανουάριο του 2024. Ο προσφεύγων υποστήριξε ότι η καθυστέρηση οφειλόταν στο αρμόδιο ταμείο που ανάρτησε συμπληρωματική βεβαίωση αποδοχών μετά την αρχική εμπρόθεσμη δήλωση και δεν τον ενημέρωσε. Η ΔΕΔ διαπίστωσε την έλλειψη ενημέρωσης από τον εργοδοτικό φορέα. Επομένως, έκρινε ότι η εκπρόθεσμη υποβολή δεν οφειλόταν σε υπαιτιότητα του φορολογούμενου. Ως εκ τούτου, η ΔΕΔ έκανε δεκτή την προσφυγή και ακύρωσε την πράξη επιβολής προστίμου.
ΕΣ/Β΄ ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/778/2024
Αναθεώρηση της 301/2024 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία έγιναν δεκτές προσφυγές ανάκλησης του ..., υπό την ιδιότητα της εκμισθώτριας (δεύτερη παρεμβαίνουσα) και της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «..ΑΕ», υπό την ιδιότητα της μισθώτριας (πρώτη παρεμβαίνουσα) κατά της 653/2023 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και κρίθηκε ότι ο τεθείς με την εν λόγω Πράξη όρος περί προηγούμενης έκδοσης του οικείου π.δ/τος για την έγκριση του Ειδικού Σχεδίου Χωρικής Ανάπτυξης Δημοσίων Ακινήτων (στο εξής ΕΣΧΑΔΑ) για την υπογραφή του σχεδίου σύμβασης για τη μακροχρόνια μίσθωση του Ολυμπιακού Ιππικού Κέντρου Μαρκοπούλου Αττικής με αντισυμβαλλόμενες τις ως άνω παρεμβαίνουσες ανώνυμες εταιρείες πρέπει να απαλειφθεί. (....)Περαιτέρω, για τη θεμελίωση του εννόμου συμφέροντός της η προσφεύγουσα, η οποία δεν είχε μετάσχει ούτε στη διαδικασία ανάθεσης της ελεγχθείσας σύμβασης, ούτε στη δίκη ενώπιον του εβδόμου Τμήματος κατά την οποία εκδόθηκε η 301/2024 απόφαση, προβάλλει ότι μη νομίμως, αν και είχε έννομο συμφέρον προς τούτο, δεν της κοινοποιήθηκαν οι προσφυγές ανάκλησης του ΤΑΙΠΕΔ και της εταιρείας με την επωνυμία «…..Ε.» ώστε να ασκήσει παρέμβαση υπέρ του κύρους της διατήρησης της 653/2023 Πράξης του Κλιμακίου. Ισχυρίζεται επίσης ότι η αποστέρηση του δικαιώματός της προς άσκηση προσφυγής αναθεώρησης πλήττει το δικαίωμα δικαστικής προστασίας, που κατοχυρώνεται στο άρθρο 20 παρ. 1 του Συντάγματος, ενώ περαιτέρω είναι αντίθετη στο άρθρο 6 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) καθώς και στο άρθρο 15 της Δικονομίας του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Όμως, σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στην σκέψη 5 της παρούσας, η προσφεύγουσα δεν είχε άμεσο και ενεστώς έννομο συμφέρον για την προσβολή του σχεδίου της ελεγχθείσας σύμβασης, δεδομένου ότι δεν έφερε την ιδιότητα του αντισυμβαλλόμενου αυτής, ώστε να πλήττεται από την Πράξη του Κλιμακίου, χωρίς να έχει την δυνατότητα να την προσβάλλει ενώπιον άλλων αρμοδίων Δικαστηρίων. Ο ανωτέρω περιορισμός στην άσκηση του δικαιώματος της προσφεύγουσας είναι για τους λόγους που αναφέρθηκαν στις σκέψεις 5 και 6 της παρούσας θεμιτός και δεν τελεί σε αντίθεση με το άρθρο 20 παρ. 1 του Συντάγματος, το άρθρο 6 της ΕΣΔΑ καθώς και με τις συναφούς περιεχομένου, με το τελευταίο άρθρο, διατάξεις του άρθρου 15 του ν. 4700/2020. Επομένως, ορθώς και σύμφωνα με το άρθρο 328 παρ. 2 του ν. 4700/2020 δεν κοινοποιήθηκαν στην προσφεύγουσα οι προσφυγές ανάκλησης των ήδη παρεμβαινουσών ανωνύμων εταιρειών υπέρ της 301/2024 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος. Για τους λόγους αυτούςΑπορρίπτει την προσφυγή του νομικού προσώπου με την επωνυμία «Ελληνική Ομοσπονδία Ιππασίας» για την αναθεώρηση της 301/2024 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος, ως απαράδεκτη και τις παρεμβάσεις αφενός της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «….ΑΕ» και τον διακριτικό τίτλο «..ΑΕ» και της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «….Α.Ε.», ως άνευ αντικειμένου
ΕΣ/ΤΜΗΜΑ ΕΒΔΟΜΟ/1094/2025
Η Απόφαση 1094/2025 του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου απορρίπτει την προσφυγή ανάκλησης του Δήμου Στυλίδας κατά της Πράξης 12/2025 της Επιτρόπου ΠΕ Φθιώτιδας. Η Επίτροπος είχε κρίνει ότι κωλύεται η υπογραφή σύμβασης για το έργο «Αποκατάσταση παραλιακής οδού εντός οικισμού Μεταμόρφωσης Σωτήρος (Μαρίνι)» (προϋπολογισμού €322.580,64 πλέον ΦΠΑ), το οποίο ο Δήμος είχε αναθέσει μέσω διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης, επικαλούμενος κατεπείγουσα ανάγκη λόγω της κακοκαιρίας «Daniel» (Σεπτέμβριος 2023). Το Δικαστήριο έκρινε ότι δεν συντρέχουν σωρευτικά οι νόμιμες προϋποθέσεις του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016, καθώς ο χρόνος που μεσολάβησε (19 μήνες) από το απρόβλεπτο γεγονός μέχρι την ανάθεση είχε αντικειμενικά αμβλύνει την εκτιμώμενη κατεπείγουσα ανάγκη, ενώ η ανάγκη δεν αιτιολογήθηκε επαρκώς.
ΕΣ/ΤΜΗΜΑ ΕΒΔΟΜΟ/1175/2025
Η Απόφαση 1175/2025 του Έβδομου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά την προσφυγή της Περιφέρειας Θεσσαλίας για την ανάκληση της 8/2025 Πράξης της Αναπληρώτριας Επιτρόπου στην Περιφερειακή Ενότητα Καρδίτσας. Η Επίτροπος είχε απέχει από τον προσυμβατικό έλεγχο 51 σχεδίων συμβάσεων για τη μεταφορά μαθητών (συνολικού προϋπολογισμού 1.100.550 €) για το σχολικό έτος 2024-2025, καθώς οι συμβάσεις είχαν εκτελεστεί εξ ολοκλήρου. Το Δικαστήριο απέρριψε την προσφυγή, κρίνοντας ότι ορθώς απέσχε η Επίτροπος, διότι ο προσυμβατικός έλεγχος πρέπει να ενεργείται πριν από την εκτέλεση της σύμβασης. Επίσης, απέρριψε τον προβαλλόμενο λόγο περί συγγνωστής πλάνης ως μη παραδεκτό.
ΕΣ/ΤΜΗΜΑ ΕΒΔΟΜΟ/1232/2025
Η απόφαση 1232/2025 του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά την προσφυγή της Διοίκησης 3ης Υγειονομικής Περιφέρειας Μακεδονίας κατά της Πράξης 42/2025 της Επιτρόπου. Η Επίτροπος είχε κρίνει ότι κωλυόταν η υπογραφή τεσσάρων σχεδίων συμβάσεων προμήθειας «ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΙΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ» με συνοδό εξοπλισμό, συνολικής εκτιμώμενης αξίας 780.000,00€ (με ΦΠΑ), λόγω ανακολουθίας στα προϋπολογιζόμενα ποσά ΦΠΑ και μεταβολής του αντικειμένου της σύμβασης στα σχέδια. Το Δικαστήριο έκανε δεκτή την προσφυγή, κρίνοντας ότι το κρίσιμο μέγεθος για τον διαγωνισμό είναι η τιμή χωρίς ΦΠΑ, η οποία δεν παρουσίασε ασάφειες. Αποφάνθηκε ότι δεν υπήρξε ουσιώδης μεταβολή του αντικειμένου και ανακάλεσε την Πράξη 42/2025, επιτρέποντας την υπογραφή των συμβάσεων.