ΣτΕ/ΤΜ.Δ/1883/2024
Τύπος: Δικαστικές Αποφάσεις
Η απόφαση 1883/2024 του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) απορρίπτει την αίτηση ακυρώσεως και αναστολής εκτέλεσης ένωσης εταιρειών κατά της 397/2024 απόφασης της Ενιαίας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ.). Η προσβαλλόμενη απόφαση αφορούσε την απόρριψη προδικαστικής προσφυγής σχετικά με τον διαγωνισμό της Δ.Ε.Δ.Δ.Η.Ε. Α.Ε. για τη σύναψη συμφωνίας-πλαίσιο με αντικείμενο την ψηφιοποίηση του φυσικού της αρχείου. Το ΣτΕ έκρινε παραδεκτή την αίτηση μόνο για την αιτούσα ένωση εταιρειών και όχι για τα μέλη της. Επιβεβαίωσε την ιδιότητα της Δ.Ε.Δ.Δ.Η.Ε. Α.Ε. ως αναθέτοντος φορέα και την εφαρμογή του ν. 4412/2016 στον διαγωνισμό. Απέρριψε τους λόγους ακυρώσεως, καθώς έκρινε ότι ο όρος της Διακήρυξης για την τεχνική ικανότητα (2.2.4.3) καλύπτεται από την ψηφιοποίηση οποιουδήποτε τύπου δεδομένων και όχι μόνο εγχάρτων αρχείων, όπως υποστήριζε η αιτούσα. Επίσης, απέρριψε ως απαράδεκτη την αμφισσβήτηση κατά της συμπληρωματικής αιτιολογίας της Δ.Ε.Δ.Δ.Η.Ε. Α.Ε. σχετικά με τα προσόντα εμπειρογνώμονα, διότι η αιτούσα δεν κατέθεσε εμπρόθεσμο υπόμνημα αντίκρουσης.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΑΑΔΗΣΥ/ΑΠΟΦΑΣΗ/1/2021
Τεθέντα ερωτήματα σχετικά με ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι [...] κατά την παραλαβή προσφορών εκτέλεσης έργων και παροχής υπηρεσιών από τη Δ.Ε.Δ.Δ.Η.Ε. Α.Ε.
ΣΤΕ/1425/2005
Προμήθεια αντιδραστηρίων και αναλωσίμων...Εν όψει, ωστόσο, των προπαρατεθεισών διατάξεων και του ειδικού χαρακτήρα των προβληθέντων από την αιτούσα ισχυρισμών περί υποβολής υπερβολικά χαμηλών προσφορών εκ μέρους των ανταγωνιστριών εταιρειών και μάλιστα κατ' εφαρμογήν πολιτικής τιμών κάτω του κόστους (πρβλ. ΣτΕ 2550/2002 επταμ., 805, 4058/2001, 965/1998 Ολομ. και 2798/2004 επταμ.), όφειλε η Διοίκηση να απαντήσει επί των ανωτέρω ουσιωδών ισχυρισμών, ύστερα από κλήση των πιο πάνω παρεμβαινουσών εταιρειών, να παράσχουν εγγράφως διευκρινίσεις, σύμφωνα με τα άρθρα 27 της Οδηγίας του Συμβουλίου 93/36/ΕΟΚ και 15 παρ. 4 του π.δ. 370/1995, διαλαμβάνοντας ειδική κρίση σχετικά με το εάν οι επίμαχες προσφορές ήταν υπερβολικά χαμηλές, και, συναφώς, εάν συνέτρεχε, εν προκειμένω, περίπτωση υποβολής προσφορών με τιμές κάτω του κόστους. Θα έπρεπε δηλαδή η απόρριψη της προσφυγής της αιτούσης, ως προς τον λόγο αυτό, να είναι ειδικώς αιτιολογημένη, δεν μπορεί δε να θεωρηθεί ότι συνιστούν ειδική αιτιολογία για την απόρριψη προβληθέντων από την αιτούσα ισχυρισμών τα διαλαμβανόμενα στην προαναφερθείσα απόφαση του καθ' ου νοσοκομείου περί μικρής διαφοράς μεταξύ των προσφερομένων από την αιτούσα τιμών και των τιμών των προσφορών των λοιπών εταιρειών, κατά των οποίων εστρέφετο η προσφυγή, ούτε περί του επιτευχθέντος ανταγωνισμού μεταξύ των συμμετασχουσών εταιρειών. Συνεπώς, ο λόγος ακυρώσεως, με τον οποίο προβάλλεται ότι οι προσβαλλόμενες δεν εμπεριέχουν ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία ως προς την αποδοχή των ανωτέρω οικονομικών προσφορών προβάλλεται βασίμως, και για το λόγο αυτό πρέπει να γίνει δεκτή η κρινομένη αίτηση και να απορριφθούν οι παρεμβάσεις, παρέλκει δε, ως αλυσιτελής η εξέταση των λοιπών λόγων ακυρώσεως.
ΣτΕ/1419/2021
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:ζητούν την ακύρωση της 369/2019 αποφάσεως της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών (Α.Ε.Π.Π.), κατά το μέρος που με αυτήν απερρίφθη προδικαστική προσφυγή της αιτούσας ένωσης κατά της .../....2019 αποφάσεως του διοικητικού συμβουλίου της Δ.Ε.Δ.Δ.Η.Ε. Α.Ε. περί αποδοχής των προσφορών των εταιρειών «... Α.Β.Ε.Ε.» και «Τ.E. ... ... GmbH».(....)Επειδή, η, κατά τα ανωτέρω, ερμηνεία περί απαραδέκτου προβολής νέων λόγων ακυρώσεως, μη περιληφθέντων στην προδικαστική προσφυγή, δεν αποτελεί περίπτωση μεταστροφής της νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας επί ήδη επιλυθέντος ερμηνευτικού ζητήματος, ώστε να ανακύπτει υποχρέωση μη αντιτάξεώς της, κατ’ εφαρμογή των αρχών της ασφάλειας δικαίου και της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης των διαδίκων, όπως αβασίμως υποστηρίζει η αιτούσα. Πρόκειται, αντιθέτως, για περίπτωση ερμηνείας νεότερων διατάξεων (...), με τις οποίες μετεβλήθη, κατά τα ήδη εκτεθέντα, το προϊσχύσαν νομοθετικό καθεστώς (...) και αναμορφώθηκε πλήρως το σύστημα ελέγχου της νομιμότητας των πράξεων που εκδίδονται στο στάδιο που προηγείται της ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων.Καταργεί τη δίκη, κατά το μέρος που στρέφεται κατά της εταιρείας «TE ... ... GmbH».Απορρίπτει την αίτηση, κατά το μέρος που στρέφεται κατά της εταιρείας «... Α.Β.Ε.Ε.» και δέχεται την παρέμβαση αυτής.
ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1346/2022.
ΝΣΚ/161/2004
Αίτηση μετατάξεως σε δημόσια υπηρεσία επίκουρης καθηγήτριας Πανεπιστημίου Πειραιώς – Εμπρόθεσμο υποβολής της.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή
Η άσκηση αιτήσεως ακυρώσεως κατά της αρνητικής κρίσεως του εκλεκτορικού σώματος ΑΕΙ περί μονιμοποιήσεως επίκουρου καθηγητού, δεν αναστέλλει την τρίμηνη προθεσμία του άρθρου 6 περ.Β’ παρ.2 εδ. στ’ του Ν 2083/1992 για μετάταξή του σε δημόσια υπηρεσία. (πλειοψ.)
ΣτΕ/608/2007
Η προβλεπόμενη από το άρθρο 1 παρ. 2 του Ν. 3263/2004 κατάπτωση της εγγυητικής επιστολής συμμετοχής σε διαγωνισμό συνιστά διοικητική κύρωση και, ως εκ τούτου, επιβάλλεται, κατ’ αρχήν, η άμεση εκτέλεσή της (πρβλ. ΣτΕ Ε.Α. 61/1998). Ανεξαρτήτως αυτού, όλως αναποδείκτως, πάντως, η αιτούσα προβάλλει ότι η εκτέλεση των προσβαλλομένων πράξεων, και ιδίως η κατάπτωση της εγγυητικής επιστολής θα καταστήσει αδύνατη την υπέρ αυτής έκδοση στο μέλλον εγγυητικών επιστολών με συνέπεια τον αποκλεισμό της από διαγωνισμούς δημοσίων έργων. Εξ άλλου, η βλάβη, την οποία η αιτούσα επικαλείται από τον υποβιβασμό ή τη διαγραφή της από το Μ.Ε.ΕΠ., δεν αποτελεί άμεση και αναπόφευκτη συνέπεια της εκτέλεσης των προσβαλλομένων πράξεων, αλλά πρόκειται για βλάβη μέλλουσα και μάλιστα ενδεχόμενη (πρβλ. ΣτΕ Ε.Α. 759/1997). Εν όψει τούτων, και δεδομένου ότι οι προβαλλόμενοι λόγοι ακυρώσεως δεν κρίνονται προδήλως βάσιμοι, η υπό κρίση αίτηση πρέπει να απορριφθεί.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/650/2021
ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΑΓΟΡΑΣ/ΜΙΣΘΩΣΗΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ:να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας και το σχέδιο συμβολαίου για την αγορά ενός ακινήτου εκ μέρους της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «Διαχειριστής Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας Α.Ε.» (στο εξής Δ.Ε.Δ.Δ.Η.Ε. Α.Ε.), για τις ανάγκες στέγασης των Κεντρικών Υπηρεσιών της, εκτιμώμενης αξίας 25.000.000.000,00 ευρώ και συμβατικής αξίας 21.520.000,00 ευρώ.(....)Ο 4412/2016 δεν τυγχάνει εφαρμογής στην υπό έλεγχο διαδικασία (βλ. άρθρο 10 περ. α. ν. 4412/2016 και πρβλ. Ελ Συν Πρ. Ζ Κλ. 381/2021, 54/2016). Εντούτοις, στη διαδικασία που προηγείται της σύναψης της υπό έλεγχο σύμβασης έχουν εφαρμογή οι βασικές αρχές της Συνθήκης Λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης περί διαφάνειας, ανάπτυξης ελεύθερου ανταγωνισμού, δημοσιότητας, αναλογικότητας, αμοιβαίας αναγνώρισης, μη διάκρισης και ίσης μεταχείρισης(....)Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο δεν διαπιστώνει ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στη διαδικασία και το σχέδιο συμβολαίου για την αγορά ενός ακινήτου εκ μέρους της Δ.Ε.Δ.Δ.Η.Ε. Α.Ε., για τις ανάγκες στέγασης των Κεντρικών Υπηρεσιών της αντί τιμήματος 21.520.000,00 ευρώ και, ως εκ τούτου, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου συμβολαίου
ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/554/2022.
ΕΣ/ΚΛΙΜΑΚΙΟ Ζ/17/2025
Η Πράξη 17/2025 του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας δύο (2) σχεδίων 1ης εκτελεστικής σύμβασης, που στηρίζονται στις συμφωνίες-πλαίσιο 2260.2/14.3.2024 και 2260.8/14.3.2024. Οι συμβάσεις, μεταξύ της «Κοινωνίας της Πληροφορίας Α.Ε.» (ΚτΠ ΑΕ) και δύο ενώσεων εταιρειών (3ης και 6ης σε σειρά κατάταξης), έχουν αντικείμενο την υπηρεσία «Ψηφιοποίηση Αρχείων του Δημόσιου Συστήματος Υγείας», με συμβατικό τίμημα 11.875.000,00 ευρώ (πλέον ΦΠΑ) για την καθεμία. Το Κλιμάκιο διαπίστωσε ότι τηρήθηκε η κανονιστικά προβλεπόμενη διαδικασία ανάθεσης των εκτελεστικών συμβάσεων, ακολουθώντας τη σειρά κατάταξης (rotation) των αναδόχων, και έκρινε ότι δεν υπάρχουν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες που να κωλύουν την υπογραφή των δύο συμβάσεων.
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/230/2014
Προμήθεια «Καλωδίων και Αγωγών» (...) Περαιτέρω δε, εφόσον, είτε εκκρεμούσε η προσκόμιση δειγμάτων για εκτέλεση δοκιμών, είτε εκκρεμούσε η διενέργεια δοκιμών στα προσκομισθέντα δείγματα, είτε, τέλος, εκκρεμούσαν τ’ αποτελέσματα δοκιμών για τα προσκομισθέντα δείγματα, η Δήλωση Ενδιαφέροντός της έπρεπε να καταταχθεί, σύμφωνα με το άρθρο 7.2.1 της Π.Ε.Ε., στις Αρχικά Αποδεκτές και επομένως μη νομίμως εντάχθηκε στον Πίνακα Προμηθευτών για τα είδη 1, 2, 3, 4 και 5 της Ομάδας Ε, δεδομένου ότι σε αυτόν εντάσσονται μόνο Αποδεκτές Δηλώσεις Ενδιαφέροντος. Κατ’ ακολουθία, παρατύπως η ως άνω εταιρεία προσκλήθηκε να υποβάλει προσφορά για τα είδη 1, 2, 3, 4 και 5 της Ομάδας Ε (1861/18.3.2014 πρόσκληση προς την εταιρεία «… Α.Ε.») και συνεπεία αυτού μη νομίμως κατακυρώθηκαν σε αυτήν τα είδη 2, 3 και 4 της ως άνω Ομάδας. Η ανωτέρω δε πλημμέλεια είναι ουσιώδης τόσο ενόψει των αρχών του υγιούς ανταγωνισμού και της ισότητας σε σχέση με τους λοιπούς συνυποψήφιους προμηθευτές για την ίδια Ομάδα υλικών, οι οποίοι πληρούσαν τα τεχνικά κριτήρια για την ένταξή τους στον Πίνακα Προμηθευτών για την Ομάδα αυτή, όσο και ως προς τη διασφάλιση των συμφερόντων του Δ.Ε.Δ.Δ.Η.Ε., σημειωμένου συναφώς ότι δεν διασφαλίζονται επαρκώς τα συμφέροντα του τελευταίου με την περιεχόμενη τόσο στην 1861/18.3.2014 πρόσκληση, όσο και στο υποβληθέν σχέδιο σύμβασης πρόβλεψη περί υποχρέωσης διενέργειας δοκιμών στα είδη αυτά μετά την υπογραφή της σύμβασης (βλ. σχετικά τεχνικές παρατηρήσεις σχεδίου σύμβασης), λαμβανομένου προσθέτως υπόψη ότι η έλλειψη πιστοποιητικών δοκιμών για τα είδη της Ομάδας Ε από την εταιρεία «… Α.Ε.» είχε διαπιστωθεί και κατά την αρχική Δήλωση Ενδιαφέροντος της εταιρείας αυτής, η οποία, εν τούτοις, δεν θεραπεύθηκε παρά την πάροδο επτά (7) και πλέον ετών. Για τους λόγους αυτούς Δεν κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων προς έλεγχο σχεδίων συμβάσεων μεταξύ του Δ.Ε.Δ.Δ.Η.Ε. και α) της εταιρείας «… Α.Ε.» και β) της εταιρείας «… Α.Β.Ε.».Κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δ.Ε.Δ.Δ.Η.Ε. και της εταιρείας ««… Α.Ε.», σύμφωνα με το σκεπτικό.
ΣΤΕ/2817/2008
Παροχή υπηρεσιών μεταφοράς...Ενόψει τούτου, εφόσον, κατά τα προαναφερθέντα, στο επόμενο στάδιο του ελέγχου των τυπικών προσφορών, η αιτούσα εταιρεία απεκλείσθη από το διαγωνισμό, άσκησε δε ανεπιτυχώς αίτηση ασφαλιστικών μέτρων (όχι όμως, μέχρι τη συζήτηση της κρινομένης αιτήσεως, και αίτηση ακυρώσεως) κατά της πράξης αποκλεισμού της, η νομιμότητα της οποίας δεν μπορεί να ελεγχθεί παρεμπιπτόντως στα πλαίσια της παρούσης δίκης, εξέλιπε πλέον το έννομο συμφέρον της για την ακύρωση της επίδικης πράξης, με την οποία, στο προηγούμενο στάδιο του ελέγχου των τυπικών προϋποθέσεων και δικαιολογητικών συμμετοχής, είχε γίνει αποδεκτή στο διαγωνισμό η εταιρεία «…….» (προκειμένου περί εκλείψεως του εννόμου συμφέροντος προς άσκηση αιτήσεως ακυρώσεως, λόγω γεγονότων μεταγενεστέρων του χρόνου εκδόσεως της προσβαλλόμενης πράξης, πρβλ. ΣτΕ 1002/2007 Ολομ., 1757/2005, επταμ. 742/2005). Δεν συνάγεται δε το αντίθετο από τη διάταξη του άρθρου 2 παρ. 1 του ν. 2522/1997 (ΦΕΚ Α΄ 178), κατά την οποία, ναι μεν προκειμένου περί των ενδιαφερομένων για την ανάθεση συμβάσεως που εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής των κοινοτικών οδηγιών περί δημοσίων συμβάσεων, όπως στην περίπτωση του επίδικου διαγωνισμού, η ενδεχόμενη και μόνο ζημία θεμελιώνει έννομο συμφέρον για την άσκηση αιτήσεως ακυρώσεως κατά των πράξεων της αναθέτουσας αρχής, ο αποκλεισθείς, όμως, από το διαγωνισμό με πράξη της αρχής, σε επόμενο στάδιο της διαδικασίας, δεν υφίσταται πλέον, και μάλιστα στην περίπτωση που απερρίφθη αίτηση ασφαλιστικών μέτρων κατά του αποκλεισμού, ζημία, ούτε καν ενδεχόμενη, ή άλλη βλάβη (και, συνεπώς, δεν έχει έννομο συμφέρον για την ακύρωσή της) από προηγούμενη πράξη με την οποία έγινε αποδεκτή η συμμετοχή άλλου ενδιαφερομένου στο διαγωνισμό. Κατά συνέπεια, η κρινόμενη αίτηση είναι απορριπτέα, οίκοθεν δε νοείται ότι στην περίπτωση που γίνει δεκτή από το Συμβούλιο της Επικρατείας, ως παραδεκτή και βάσιμη, η αίτηση ακυρώσεως που άσκησε, μετά τη συζήτηση της υποθέσεως, η αιτούσα εταιρεία κατά της πράξης αποκλεισμού της (αριθμός κατάθεσης 4198/20.6.2008), θα ανακτήσει η εν λόγω διαγωνιζομένη το έννομο συμφέρον της και θα αναβιώσει η προθεσμία προσβολής της επίδικης πράξης αποδοχής της εταιρείας «……» στο διαγωνισμό (πρβλ. ΣτΕ Ολομ. 5123/1996).
ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ.ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/276/2019
Έργο- Συμπληρωματική σύμβαση:..επιδιώκεται η αναθεώρηση της 1883/2018 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Με τα ανωτέρω δεδομένα, το Τμήμα κρίνει ότι νομίμως ανατίθενται οι ως άνω εργασίες με συμπληρωματική σύμβαση στον ανάδοχο της κύριας σύμβασης, διότι α) αν και δεν περιλαμβάνονται στην αρχικώς συναφθείσα σύμβαση, το αντικείμενό τους συνάπτεται αναγκαίως με το αντικείμενο αυτής, αφού αφορούν στο σύνολό τους την κατασκευή της λιμενοδεξαμενής και των συνοδών έργων, β) κατέστησαν αναγκαίες κατά την τεχνική εκτέλεση του έργου αφενός λόγω της διαδοχικής τροποποίησης επί το δυσμενέστερο των περιβαλλοντικών όρων, αφετέρου λόγω της ακυρωτικής απόφασης του ΣτΕ. Οι περιστάσεις αυτές δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθούν κατά την εκπόνηση της αρχικής μελέτης του έργου, βάσει εγκεκριμένης τότε Μ.Π.Ε. και αρμοδίως καθορισμένων περιβαλλοντικών όρων, οι οποίοι αργότερα τροποποιήθηκαν, άνευ υπαιτιότητας της αναθέτουσας αρχής, δημιουργώντας μάλιστα σε αυτήν υποχρέωση συμμόρφωσης μέσω της εκτέλεσης των επίμαχων συμπληρωματικών εργασιών. Ούτε άλλωστε ήταν δυνατόν να προβλεφθεί η εκφερθείσα με την απόφαση του ΣτΕ κρίση και οι τροποποιήσεις που αυτή με τη σειρά της επέφερε στην εκτέλεση του έργου. γ) Οι επίμαχες συμπληρωματικές εργασίες είναι απαραίτητες για την ολοκλήρωση του έργου, καθόσον δεν είναι δυνατή η κατασκευή του χωρίς να τηρηθούν οι δεσμευτικοί περιβαλλοντικοί όροι, δ) ο προϋπολογισμός της συμπληρωματικής σύμβασης (1.860.438,32 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ) δεν υπερβαίνει το 50% του ποσού της αρχικής σύμβασης (3.725.110,87 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ).Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης κατασκευής του έργου «Λιμενοδεξαμενή ... και δίκτυα άρδευσης». Περαιτέρω, πρέπει να επιστραφεί το καταβληθέν για την αίτηση αναθεώρησης παράβολο στην αιτούσα εταιρεία με την επωνυμία «...».Δια ταύτα Δέχεται τις αιτήσεις αναθεώρησης. Αναθεωρεί την 1883/2018 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.