Επειδή, ύστερα από την μελέτη του ηλεκτρονικού φακέλου της υπόθεσης προκύπτουν τα ακόλουθα σχετικά με τον τέταρτο λόγο: Προς πλήρωση της απαίτησης Ε.13 των τεχνικών προδιαγραφών που ορίζει ότι πρέπει να υποβληθεί πιστοποιητικό ISO 9001:2008 ή ισοδύναμο του εργοστασίου κατασκευής των προσφερόμενων προϊόντων, η παρεμβαίνουσα υπέβαλε αντίγραφο του με αριθμό … πιστοποιητικού ISO 9001:2015 για το σχεδιασμό και την παραγωγή ακτινωτών ελαστικών, που φέρεται να έχει εκδοθεί από τον φορέα … στο όνομα της εταιρείας με την επωνυμία «…» με έδρα «…». Όμως, όπως βάσιμα ισχυρίζεται η προσφεύγουσα, μετά από έρευνα στο διαδίκτυο του οργανισμού πιστοποίησης με τα στοιχεία https: //www. …., προκύπτει ότι το πιστοποιητικό ISO 9001:2015 με τον ανωτέρω αριθμό … έχει δοθεί σε εταιρεία με εν μέρει διαφορετική επωνυμία, ήτοι την «…» αντί της «…» η οποία έχει διαφορετική διεύθυνση «…»). Η παρεμβαίνουσα απαραδέκτως επιχειρεί στο Αριθμός απόφασης: Σ53/2023 8 παρόν στάδιο να αντικαταστατήσει το επίμαχο πιστοποιητικό με άλλο καθότι δεν είναι επιτρεπτή η εκ των υστέρων αναπλήρωση προσκομισθέντος δικαιολογητικού. Κατόπιν των ανωτέρω συνάγεται ότι ο τέταρτος λόγος είναι βάσιμος, πρέπει να γίνει δεκτός και να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη πράξη

Διαγωνιζόμενος, ο οποίος καταθέτει πιστοποιητικό 13485:2003 ως μεταγενέστερο του ISO 9001, οφείλει, για την πληρότητα και, ως εκ τούτου, για το παραδεκτό της προσφοράς του, να συνυποβάλει μ΄ αυτήν στοιχεία, από τα οποία να προκύπτει ότι το 13485:2003 πιστοποιητικό του υπερκαλύπτει, από απόψεως περιεχομένου, την απαίτηση να κατατίθεται και μεταγενέστερο του ISO 9001 πιστοποιητικό. Συνεπώς, κατά τη γνώμη αυτή, εφ’όσον εν προκειμένω η αιτούσα κατέθεσε τα εν λόγω στοιχεία (ήτοι «έγγραφο από την ιστοσελίδα της εταιρείας πιστοποίησης AQS» και «επιστολή της TUV Ηellas») όχι με την προσφορά της αλλά σε χρονικό σημείο μεταγενέστερο, ήτοι το πρώτον με την προδικαστική προσφυγή της, η προσφορά της ήταν, εν πάση περιπτώσει, απορριπτέα, ορθώς δε, αν και με διαφορετική αιτιολογία, απερρίφθη αυτή από την αναθέτουσα αρχή

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΚΑΥΣΙΜΩΝ. (..) ζητείται η ανάκληση της 7/2018 Πράξης του Στ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης για την «Προμήθεια πετρελαίου θέρμανσης για την εγκατάσταση τηλεθέρμανσης ...» της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης Αποχέτευσης ...,(..)Με την προσβαλλόμενη Πράξη το Στ΄ Κλιμάκιο έκρινε ότι η προσφορά της αναδόχου εταιρείας .... είναι αντίθετη με τους όρους της διακήρυξης, διότι: α) δεν περιέχει πιστοποιητικό ISO 9001:2008 ή ISO 9001:2015 που να καλύπτει τις διαδικασίες διακίνησης, αποθήκευσης, μεταφοράς και εμπορίας υγρών καυσίμων, κατά παράβαση των άρθρων 2.2.6 περ. γ΄ και 2.2.9.2 περ. Β.5 και του Παραρτήματος Η΄ της διακήρυξης, β) δεν περιέχει πιστοποιητικά ορθής εκτέλεσης των επικαλούμενων από αυτή συμβάσεων προμήθειας, κατά παράβαση των άρθρων 2.2.6 περ. β΄ και 2.2.9.2 περ. Β.4.α΄ της διακήρυξης και γ) περιλαμβάνει όρους παράδοσης και ελέγχου των καυσίμων που αποκλίνουν από τους όρους της διακήρυξης, ως προς τις προθεσμίες ελέγχου (άμεσος έλεγχος κατά την παράδοση των καυσίμων, αντί του προβλεπόμενου 15νθήμερου μακροσκοπικού και 30νθήμερου ποιοτικού ελέγχου), τη σύνταξη των πρωτοκόλλων ελέγχου (άμεση αναγραφή των παρατηρήσεων της αναθέτουσας αρχής στο δελτίο αποστολής - τιμολόγιο μετά την παράδοση, αντί της σύνταξης προσωρινού και οριστικού πρωτοκόλλου παραλαβής εντός των προβλεπόμενων προθεσμιών ελέγχου) και την απαλλαγή της εταιρείας από την ευθύνη αποζημίωσης, σε περίπτωση μη τήρησης της, αναφερόμενης στην προσφορά της, διαδικασίας παραλαβής και ελέγχου των καυσίμων (βλ. άρθρο 6.2 - 6.4, Παράρτημα Γ΄, άρθρο 7 και Παράρτημα Δ΄, άρθρα 3 - 5 της διακήρυξης)...(..)Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει, ότι η προσφορά της αναδόχου εταιρείας .... είναι αντίθετη με τους όρους της διακήρυξης καθόσον έπρεπε, να προσκομίσει με τα δικαιολογητικά κατακύρωσης, αφενός πιστοποιητικό ISO 9001:2008 ή ISO 9001:2015 που να καλύπτει τις διαδικασίες διακίνησης, αποθήκευσης, μεταφοράς και εμπορίας υγρών καυσίμων (άρθρα 2.2.6 περ. γ΄ και 2.2.9.2 περ. Β.5 και του Παραρτήματος Η΄ της διακήρυξης), αφετέρου, πιστοποιητικά ορθής εκτέλεσης των επικαλούμενων από αυτή συμβάσεων προμήθειας (άρθρα 2.2.6 περ. β΄ και 2.2.9.2 περ. Β.4.α΄ της διακήρυξης)...Εξάλλου, η προσκόμιση του πιστοποιητικού ISO 9001:2008 ή ISO 9001:2015 είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη διασφάλιση της ποιότητας της προμήθειας και πρόκειται για ουσιώδη πλημμέλεια, ο οποία δεν δύναται να θεραπευθεί με την επίκληση λόγων δημοσίου συμφέροντος που αφορούν στην κάλυψη της ανελαστικής δαπάνης προμήθειας πετρελαίου θέρμανσης για την ΔΕΥΑ ....Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης πρέπει να απορριφθεί για τις αναδειχθείσες, πρώτη και δεύτερη, πλημμέλειες με την προσβαλλόμενη Πράξη, ήτοι για τη μη προσκόμιση από την ανάδοχο εταιρεία, με τα δικαιολογητικά κατακύρωσης της, του πιστοποιητικού ΙSΟ 9001 : 2008 ή ΙSO 9001 : 2015 που να καλύπτει τις διαδικασίες διακίνησης, αποθήκευσης, μεταφοράς και εμπορίας υγρών καυσίμων, καθώς και της μη προσκόμισης των πιστοποιητικών ορθής εκτέλεσης των επικαλουμένων από αυτή όμοιων συμβάσεων προμήθειας....Απορρίπτει την αίτηση ανάκλησης της ΔΕΥΑ ... κατά της 7/2018 Πράξης του Στ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Προμήθεια αναλωσίμων φωτοτυπικών μηχανημάτων:Με τα δεδομένα αυτά μη νομίμως έγινε αποδεκτή η τεχνική προσφορά της αναδόχου εταιρείας καθόσον σύμφωνα με τα οριζομένα στο Παράρτημα ΙΙ της διακήρυξης οι συμμετέχουσες εταιρείες έπρεπε να συμπεριλάβουν στην τεχνική τους προσφορά πιστοποιητικό ISO 14001 ή άλλο ισοδύναμο της κατασκευάστριας εταιρείας, ήτοι πιστοποιητικό το οποίο να βεβαιώνει ότι η κατασκευάστρια εταιρεία του υπό προμήθεια μοντέλου συμμορφώνεται με συγκεκριμένα συστήματα ή πρότυπα όσον αφορά την περιβαλλοντική διαχείριση. Επομένως, μη νομίμως υποβλήθηκαν τα πιστοποιητικά ISO 14001 των εταιρειών  «….» και «…..» αντί των κατασκευάστριων εταιρειών «….» και «….». Περαιτέρω όμως, λαμβανομένου υπόψη ότι α) σύμφωνα με το υπ’ αρ. πρωτ. 1401594/25.10.2017 διευκρινιστικό έγγραφο της Δ/νσης Στέγασης & Τεχνικών Υπηρεσιών, οι έγγραφες βεβαιώσεις των προμηθευτριών εταιρειών εν ισχύ ISO 9001 καθώς και οι πιστοποιήσεις των κατασκευαστριών εταιρειών  εν ισχύ ISO 14001 αφορούν στο σύνολο τις εταιρείες και όχι ανά μοντέλο και β) τα υποβληθέντα πιστοποιητικά αφορούν εταιρείες οι οποίες είναι στον ίδιο όμιλο εταιρειών με τις κατασκευάστριες εταιρείες, το Κλιμάκιο κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του Ε.Φ.Κ.Α. ενήργησαν χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων, αλλά επειδή συγγνωστώς υπέλαβαν ότι τα εν λόγω πιστοποιητικά κάλυπταν τις απαιτήσεις της διακήρυξης.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις υπό ΙΙ. και ΙΙΙ., το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν πλήττεται η νομιμότητα της εντελλόμενης δαπάνης εκ του λόγου ότι στον προαναφερθέντα όρο του άρθρου 5.8 της διακήρυξης, με τον οποίο ζητήθηκε ως δικαιολογητικό συμμετοχής, πιστοποιητικό ότι «τα φυτά που θα προμηθεύσουν είναι πιστοποιημένα κατά το στάδιο της παραγωγής κατά το πρότυπο ISO 9001», δεν τέθηκε η φράση «ή ισοδύναμο» (του πιστοποιητικού ISO 9001). (...)Και ναι μεν ο Δήμος …προβάλλει ότι συντρέχει συγγνωστή πλάνη των αρμόδιων οργάνων του, όμως ενόψει τόσο του ότι οι εν λόγω διατάξεις της διακήρυξης είναι σαφείς, όσο και της αυστηρής και τυπικής διαδικασίας των δημόσιων διαγωνισμών, δεν είναι δυνατή η αναγνώριση συγγνωστής πλάνης για τη μη υποβολή δικαιολογητικών συμμετοχής που απαιτούνται ρητώς από τις διατάξεις που διέπουν την ελεγχόμενη διαδικασία (βλ. ΕΣ VI Τμ. πράξη 102/2007). Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Προμήθεια ειδών για τον εξοπλισμό φοιτητικών ειδών...Επειδή, επομένως, αν και μόνο ως προς τα προσφερόμενα κρεβάτια έδει η προσφεύγουσα με βάση τα ανωτέρω να υποβάλει εντός της τεχνικής προσφοράς ISO 9001, αλυσιτελώς προβάλλονται οι σχετικοί Αριθμός απόφασης: 300 /2020 52 ισχυρισμοί αναφορικά με τις προσφερόμενες καρέκλες, καθόσον η ευδοκίμηση των εν θέματι ισχυρισμών δεν αναιρεί την υποχρέωση απόρριψης της προσφοράς της προσφεύγουσας (βλ. Παυλίδου. Ε, «Οι αλυσιτελείς αιτήσεις ακυρώσεως στη νομολογία του ΣτΕ», ΕφημΔΔ2015, τ. 2, σελ. 256-257). Εξάλλου, και η ίδια η αναθέτουσα αρχή με τις απόψεις της επαναδιατυπώνοντας την αιτιολογία απόρριψης της προσφοράς της προσφεύγουσας, αναφέρει μόνο την μη προσκόμιση εντός της τεχνικής προσφοράς της το ISO 9001 της κατασκευάστριας εταιρείας των ξύλινων κρεβατιών.

Ανάδειξη αναδόχου καθαριότητας και υπηρεσιών φύλαξης:..Από τις διατάξεις δε αυτές συνάγεται ότι η υποχρέωση ονομαστικοποιήσεως των μετοχών των διαγωνιζομένων εταιρειών αναφέρεται, σε διαγωνισμούς χρηματικού αντικειμένου ανωτέρου του 1.000.000 ευρώ, όχι δε και σε διαγωνισμούς κατωτέρου χρηματικού αντικειμένου, για τους οποίους, συνεπώς, δεν υπάρχει υποχρέωση των διαγωνιζομένων να υποβάλλουν πιστοποιητικό ονομαστικοποιήσεως των μετοχών των και αναλυτική κατάσταση μετοχών. Εν προκειμένω, ο αιτών, με την διοικητική προσφυγή του, αλλά και με την κρινόμενη αίτηση ασφαλιστικών μέτρων ισχυρίζεται ότι η ήδη παρεμβαίνουσα εταιρεία … έπρεπε να αποκλεισθεί από τον διαγωνισμό, επειδή δεν υπέβαλε με την προσφορά της α) πιστοποιητικό της αρμόδιας αρχής ότι οι μετοχές της είναι ονομαστικές και β) αναλυτική κατάσταση με τα στοιχεία των μετόχων της εταιρείας και τον αριθμό των μετοχών εκάστου εταίρου, υποχρέωση την οποία υπείχε, σύμφωνα με τις ανωτέρω διατάξεις, ενόψει του κατά τη διακήρυξη συνολικού προϋπολογισμού (1.166.200 ευρώ συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.) των προς ανάθεση υπηρεσιών. Ενόψει όμως του ότι, κατά τις προαναφερθείσες διατάξεις της διακηρύξεως, ο διαγωνισμός αποσκοπούσε στην ανάθεση δύο διαφορετικών υπηρεσιών (καθαριότητας και φύλαξης), με χωριστούς προϋπολογισμούς δαπάνης, οι οποίοι δεν υπερβαίνουν, έκαστος, το όριο του 1.000.000 ευρώ, ήταν δε επιτρεπτή, κατά τον προαναφερθέντα ρητό όρο της διακηρύξεως, η υποβολή προσφοράς μόνο για τη μία εξ αυτών, η παρεμβαίνουσα εταιρεία, η οποία υπέβαλε προσφορά μόνο για την ανάθεση του έργου της καθαριότητας, δεν υπείχε υποχρέωση υποβολής των εν λόγω δικαιολογητικών, αντιθέτως προς τα υποστηριζόμενα με την υπό κρίσιν αίτηση.Επειδή, ενόψει των ανωτέρω, η υπό κρίσιν αίτηση πρέπει να απορριφθεί, να γίνει δε δεκτή η παρέμβαση.

Καταπολέμηση κουνουπιών...Στο πλαίσιο αυτό, ούτε από τις διατυπώσεις του άρθρου 2.2.9.2 Β.3 συνάγεται ότι μπορεί να απορριφθεί προσφορά συμμετέχοντος εφόσον προς απόδειξη πλήρωση του κριτηρίου τεχνικής ικανότητας προσκομίσει δύο συμβάσεις εκτελεσθεισών συναφών με το αντικείμενο εργασιών την τελευταία πενταετία με ιδιώτες (στις οποίες θα αναφέρεται ο χρόνος υπογραφής, η διάρκεια εκτέλεσης και ο προϋπολογισμός) και αντίστοιχες βεβαιώσεις καλής εκτέλεσης από τους αντισυμβαλλόμενους του συμμετέχοντος. Όσα δε περί του αντιθέτου προβάλλονται είναι αβάσιμα και πρέπει να απορριφθούν. Από τους όρους του άρθρου 2.2.7 και 2.2.9.2. Β.4 της διακήρυξης, εξάλλου, προκύπτει ότι εφόσον απαιτείται πιστοποιητικό ποιότητας βασισμένο στο πρότυπο ISO 9001:2008 ή αντίστοιχο, σχετικά με την ολοκληρωμένη διαχείριση εντόμων, το ευρωπαϊκό πρότυπο EN 16636 για τις υπηρεσίες διαχείρισης παρασίτων, στα οποία εντάσσσονται και τα κουνούπια ως ισοδύναμο με το ζητούμενο γίνεται αποδεκτό. Δεν μπορεί όμως να γίνει δεκτό ότι μόνον αυτό μπορεί νόμιμα να ζητείται στην προκειμένη περίπτωση. Και τούτο, διότι όπως γίνεται δεκτό στη 12η σκέψη της παρούσας, κατά τη διατύπωση του άρθρου 82 του ν. 4412/2016, η αναθέτουσα αρχή μπορούσε και να μην απαιτήσει κανένα πιστοποιητικό διασφάλισης ποιότητας. Εφόσον δε αποφασίζει να απαιτήσει  ένα πρότυπο, ακόμα και αν πρόκειται για το εγκεκριμένο από ευρωπαϊκό οργανισμό πιστοποίησης για την περίπτωση αυτή, δεν μπορεί πάντως να απορρίπτει άλλα ισοδύναμα με αυτό. Η επιλογή, άλλωστε, της αναθέτουσας αρχής να μην απαιτεί το υπό της προσφεύγουσας επικαλούμενο πρότυπο, όπως και να μην απαιτεί καθόλου ελάχιστη οικονομική και χρηματοοικονομική επάρκεια, προσβάλλεται προεχόντως ως άνευ εννόμου συμφέροντος, διότι η προσφεύγουσα δεν επικαλείται ότι από την επιλογή αυτή δυσχεραίνεται ή αποκλείεται η συμμετοχή της στο διαγωνισμό, επιπλέον όμως και διότι συνιστά απαράδεκτη προσβολή της διακριτικής ευχέρειας της αναθέτουσας αρχής να θεσπίζει τους όρους της διακήρυξης ανάλογα με τις ανάγκες της. 

Εκτέλεση εργασιών απεντόμωσης..:Με δεδομένα αυτά, η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη, δεδομένου ότι οι όροι της οικείας μελέτης και της σχετικής πρόσκλησης με τους οποίους προβλέφθηκε, ως προϋπόθεση ανάθεσης των επίμαχων υπηρεσιών, η απασχόληση κατ’ ελάχιστον δύο επιστημόνων ως μόνιμου προσωπικού, δηλαδή με σχέση εξαρτημένης εργασίας, για τις Ομάδες Α΄ έως Γ΄, καθώς και η κατάθεση, για το σύνολο των Ομάδων, των πιστοποιητικών ISO 9001:2008, OHSAS 18001:2007 και ISO 14001:2004, και όχι ισοδυνάμων ή άλλων στοιχείων αποδεικτικών της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών δεν πλήττουν τη νομιμότητα της ελεγχόμενης δαπάνης, το αντικείμενο της οποίας ανατέθηκε με διαδικασία απευθείας ανάθεσης. Εξάλλου, η φερόμενη ως δικαιούχος του εντάλματος επιχείρηση πληρούσε το ανωτέρω κριτήριο τεχνικής ικανότητας, δεδομένου ότι η δεύτερη απασχολούμενη από αυτήν επιστήμων προσλήφθηκε με σχέση εξαρτημένης εργασίας πριν τον κρίσιμο χρόνο (ήδη από 21.5.2018) κατά τον οποίο κρίνεται η συνδρομή ή μη των προϋποθέσεων ανάθεσης και ο οποίος εν προκειμένω ήταν ο χρόνος υποβολής της προσφοράς, δηλαδή η 23.5.2018.Κατόπιν αυτών, η δαπάνη προς πληρωμή της οποίας εκδόθηκε το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα είναι νόμιμη και, ως εκ τούτου, το ένταλμα αυτό πρέπει να θεωρηθεί.

Προμήθεια και εγκατάσταση οδοντιατρικών συγκροτημάτων....Επειδή, σε κάθε περίπτωση, αβασίμως υποστηρίζει η προσφεύγουσα ότι αυθαίρετα η αναθέτουσα αρχή απαιτεί πιστοποιητικά διασφάλισης ποιότητας από τους προμηθευτές καθώς έχει τη διακριτική ευχέρεια να απαιτεί πρότυπα διασφάλισης ποιότητας τα οποία κρίνονται με βάση το αντικείμενο της σύμβασης και την αρχή της αναλογικότητας, ως κριτήρια επιλογής. Εξάλλου, βασίμως υποστηρίζει η προσφεύγουσα ότι το ISO 9001:2015 είναι γενικότερης εφαρμογής ενώ το ISO 13485:2016 αφορά στα ιατροτεχνολογικά προϊόντα, ωστόσο, είναι δυνατόν να απαιτηθούν και τα δύο (βλ.https://www.iso.org/obp/ui#iso:std:iso:13485:ed-3:v1:en:sec:B). Περαιτέρω, ο ισχυρισμός της προσφεύγουσας ότι εφόσον τα προϊόντα διαθέτουν CE και κριτήριο ανάθεσης αποτελεί η χαμηλότερη τιμή η αναθέτουσα αρχή δεν δύναται να απαιτεί περαιτέρω τεχνικές προδιαγραφές καθώς και ότι μόνο το CE και οι αρχές και κατευθυντήριες γραμμές για την ορθή πρακτική διανομής ιατροτεχνολογικών προίόντων είναι υποχρεωτικές, ερείδεται επί της εσφαλμένης προϋπόθεσης ότι η αναθέτουσα αρχή δεν δύναται βάσει του θεσμικού πλαισίου να απαιτεί πρότυπα διασφάλισης ποιότητας από τον προμηθευτή και κατασκευαστή ιατροτεχνολογικών  προϊόντων και, ως εκ τούτου, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος. Σύμφωνα δε με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 82 του Ν.4412/2016, οι αναθέτουσες αρχές δύνανται να απαιτούν πιστοποιητικά διασφάλισης ποιότητας που, ανεξαρτήτως των όσων προβλέπει η Διακήρυξη, αποτελούν κριτήρια επιλογής των οικονομικών φορέων που καταδεικνύουν την τεχνική ικανότητα του οικονομικού φορέα να εκτελέσει τη σύμβαση και όχι επιπλέον τεχνικές προδιαγραφές σχετικά με τα απαιτούμενα είδη (βλ. Δημήτριος Γ. Ράικος, Ευαγγελία Γ. Βλάχου, Ευανθία Κ. Σαββίδη, Δημόσιες Συμβάσεις Ν. 4412/2016 Ερμηνεία κατ΄ άρθρο. Σχετικές διατάξεις – Νομολογία, σελ. 805-506, Ε. Βλάχου και απόφαση ΑΕΠΠ 863/2018).