Δημόσιο έργο με τίτλο «6θέσιο Γυμνάσιο - Λύκειο … – B΄ Φάση» του Δήμου ... (...) Από τον συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων συνάγεται ότι, σε περίπτωση διάλυσης της σύμβασης με υπαιτιότητα του φορέα κατασκευής ή του κυρίου του έργου, η προϊσταμένη αρχή, εφόσον αποφασίσει την ολοκλήρωση του έργου, προσκαλεί τον επόμενο κατά σειρά μειοδότη του διενεργηθέντος διαγωνισμού, στον οποίο αναδείχθηκε ο αρχικός ανάδοχος, και του προτείνει να αναλάβει αυτός το έργο ολοκλήρωσης της εργολαβίας που διαλύθηκε, με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις και με βάση την προσφορά που υπέβαλε στον διενεργηθέντα διαγωνισμό. Η διαδικασία αυτή αποτελεί συνέχεια της προηγηθείσας διαγωνιστικής διαδικασίας και εντάσσεται σ’ αυτήν, με πρόσκληση του επόμενου κατά σειρά μειοδότη (και, αν αυτός αρνηθεί, με πρόσκληση του αμέσως επόμενου μειοδότη), καθίσταται δε αναγκαία για την ολοκλήρωση του έργου, για την εκτέλεση του οποίου έχει ήδη υπογραφεί η οικεία σύμβαση, πλην όμως αυτή διαλύθηκε κατόπιν αίτησης του αρχικού αναδόχου, λόγω υπαιτιότητας του φορέα κατασκευής ή του κυρίου του έργου. Σε περίπτωση που η ανωτέρω διαδικασία δεν αποφέρει αποτέλεσμα, η αναθέτουσα αρχή έχει τη δυνατότητα να προσφύγει για την ολοκλήρωση του έργου, είτε στην ανοικτή δημοπρασία, είτε στη διαδικασία με διαπραγμάτευση, εφόσον συντρέχουν, στην τελευταία περίπτωση, οι προϋποθέσεις προσφυγής στη συγκεκριμένη διαδικασία.(...) το Κλιμάκιο κρίνει ότι στην κρινόμενη υπόθεση συντρέχουν οι προϋποθέσεις της διάταξης της περ. γ΄ της παρ. 2 του άρθρου 32 του ν.4412/2016 για την προσφυγή στη εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση προκήρυξης. Ειδικότερα, η ανάγκη ολοκλήρωσης της αρχικής εργολαβίας συνιστά κατεπείγουσα ανάγκη, η ικανοποίηση της οποίας δικαιολογεί την ανάθεση του έργου με την εν λόγω διαδικασία. Επιπλέον, μετά τη διενέργεια της αρχικής διαγωνιστικής διαδικασίας, η διάλυση της αρχικής σύμβασης του έργου, αλλά και η αδυναμία ολοκλήρωσης αυτού με κάποιον από τους επόμενους κατά σειρά μειοδοσία υποψήφιους, συνιστούν γεγονότα, τα οποία αντικειμενικά και σύμφωνα με τα διδάγματα της κοινής πείρας δεν θα μπορούσαν να είχαν προβλεφθεί και αντιμετωπιστεί από την αναθέτουσα αρχή και δεν ανάγονται στη σφαίρα ευθύνης της τελευταίας. Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Σχέδιο σύμβασης που αφορά στην εκτέλεση, μετά τη διάλυση της αρχικής εργολαβίας, (...) Από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων συνάγεται ότι σε περίπτωση διάλυσης της σύμβασης με υπαιτιότητα του φορέα κατασκευής ή του κυρίου του έργου, η προϊσταμένη αρχή, εφόσον αποφασίσει την ολοκλήρωση του έργου, προσκαλεί τον επόμενο κατά σειρά μειοδότη του διενεργηθέντος διαγωνισμού, στον οποίο αναδείχθηκε ο αρχικός ανάδοχος, και του προτείνει να αναλάβει αυτός το έργο ολοκλήρωσης της εργολαβίας που διαλύθηκε, με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις και με βάση την προσφορά που υπέβαλε στο διενεργηθέντα διαγωνισμό. Η διαδικασία αυτή αποτελεί συνέχεια της προηγηθείσας διαγωνιστικής διαδικασίας και εντάσσεται σ’ αυτήν, με πρόσκληση του επόμενου κατά σειρά μειοδότη (και, αν αυτός αρνηθεί με πρόσκληση του αμέσως επόμενου μειοδότη), καθίσταται δε αναγκαία για την ολοκλήρωση του έργου, για την εκτέλεση του οποίου έχει ήδη υπογραφεί η οικεία σύμβαση, πλην όμως αυτή διαλύθηκε κατόπιν αιτήσεως του αρχικού αναδόχου, λόγω υπαιτιότητας του φορέα κατασκευής ή του κυρίου του έργου (βλ. Ελ.Συν. VI Τμ. αποφ. 804/2012, 3137/2010).(...) Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι από τον έλεγχο των υποβληθέντων σ’ αυτό στοιχείων δεν συντρέχει λόγος που να κωλύει την υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης.

Κατασκευή δημοτικού βρεφονηπιακού σταθμού(...) Με την ανωτέρω προσφυγή ζητείται η ανάκληση της 5/2025 Πράξης της Υπηρεσίας Επιτρόπου.(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Δικαστήριο κρίνει ότι, εφόσον επήλθε διάλυση της αρχικής σύμβασης κατ’ άρθρο 160 παρ. 2 περ. β΄ του ν. 4412/2016 και η αναθέτουσα αρχή αποφάσισε την ολοκλήρωση του έργου, εφαρμοστέα ήταν η διαδικασία που προβλέπεται στην παρ. 13 του άρθρου 161 του ίδιου νόμου, με πρόσκληση του δεύτερου και τρίτου μειοδότη της αρχικής σύμβασης και, σε περίπτωση άρνησης αυτών να εκτελέσουν το έργο, με προσφυγή στην ανοιχτή δημοπρασία ή σε διαπραγμάτευση. Επομένως, όπως βασίμως προβάλλεται με την προσφυγή και την παρέμβαση, για να ολοκληρωθεί το έργο με τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης, δεν απαιτείτο να κηρυχθεί έκπτωτος ο αρχικός ανάδοχος, ενώ, δεδομένης της εκτελεστότητας της απόφασης του Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής περί διάλυσης της εργολαβίας με υπαιτιότητα του κυρίου του έργου, δεν ασκεί επιρροή το γεγονός ότι η απόφαση αυτή έχει προσβληθεί δικαστικώς. Περαιτέρω, το Δικαστήριο κρίνει ότι εν προκειμένω συντρέχουν οι προϋποθέσεις της διάταξης της περ. γ΄ της παρ. 2 του άρθρου 32 του ν. 4412/2016 για την προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση προκήρυξης. Ειδικότερα, συντρέχει η βασική προϋπόθεση, δηλαδή η διάλυση της αρχικής σύμβασης του έργου, μετά τη διενέργεια της αρχικής διαγωνιστικής διαδικασίας, αλλά και η αδυναμία ολοκλήρωσης αυτού με κάποιον από τους επόμενους κατά σειρά μειοδοσίας υποψήφιους. Για τους λόγους αυτούςΔέχεται την προσφυγή ανάκλησης και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση.Ανακαλεί την 5/2025 Πράξη της Υπηρεσίας Επιτρόπου 

Η απόφαση Πράξη 61/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου σύμβασης για το έργο «Ανάπλαση – ανάδειξη της πλατείας Τζαβελλαίων» του Δήμου Ναυπακτίας. Η αρχική σύμβαση με τον πρώτο ανάδοχο διαλύθηκε λόγω υπαιτιότητας του κυρίου του έργου. Ο Δήμος κάλεσε τον δεύτερο μειοδότη, ο οποίος ήταν μια ένωση οικονομικών φορέων. Μετά την αποχώρηση των άλλων μελών της ένωσης, η σύμβαση επιχειρήθηκε να ανατεθεί αποκλειστικά στην εταιρεία «.. Ε.Ε.». Το Κλιμάκιο έκρινε ότι αυτή η διαδικασία δεν είναι νόμιμη, καθώς η συγκεκριμένη εταιρεία δεν πληρούσε αυτοτελώς τα κριτήρια επιλογής κατά τον χρόνο της αρχικής υποβολής της προσφοράς. Η ανάθεση συνιστά τροποποίηση της αρχικής προσφοράς της ένωσης, παραβιάζοντας το άρθρο 160 του ν.4412/2016 και τις αρχές της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης. Συνεπώς, κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης.

Δημόσιο έργο «ΕΡΓΑ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΟΔΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑΣ ΠΕΜΣ ΑΠΟ ΘΕΟΜΗΝΙΑ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ ΚΑΙ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2018 (ΤΜΗΜΑ ΑΝΗΛΙΟ – ΤΣΑΓΚΑΡΑΔΑ)» (...) Από τον συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων συνάγεται ότι, σε περίπτωση διάλυσης της σύμβασης με υπαιτιότητα του φορέα κατασκευής ή του κυρίου του έργου, η προϊσταμένη αρχή, εφόσον αποφασίσει την ολοκλήρωση του έργου, προσκαλεί τον επόμενο κατά σειρά μειοδότη του διενεργηθέντος διαγωνισμού, στον οποίο αναδείχθηκε ο αρχικός ανάδοχος, και του προτείνει να αναλάβει αυτός το έργο ολοκλήρωσης της εργολαβίας που διαλύθηκε, με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις και με βάση την προσφορά που υπέβαλε στον διενεργηθέντα διαγωνισμό. Η διαδικασία αυτή αποτελεί συνέχεια της προηγηθείσας διαγωνιστικής διαδικασίας και εντάσσεται σ’ αυτήν, με πρόσκληση του επόμενου κατά σειρά μειοδότη (και, αν αυτός αρνηθεί με πρόσκληση του αμέσως επόμενου μειοδότη), καθίσταται δε αναγκαία για την ολοκλήρωση του έργου, για την εκτέλεση του οποίου έχει ήδη υπογραφεί η οικεία σύμβαση, πλην όμως αυτή διαλύθηκε κατόπιν αίτησης του αρχικού αναδόχου, λόγω υπαιτιότητας του φορέα κατασκευής ή του κυρίου του έργου. Σε περίπτωση που η ανωτέρω διαδικασία δεν αποφέρει αποτέλεσμα, η αναθέτουσα αρχή έχει τη δυνατότητα να προσφύγει για την ολοκλήρωση του έργου είτε στην ανοικτή δημοπρασία είτε στη διαδικασία με διαπραγμάτευση, εφόσον συντρέχουν, στην τελευταία περίπτωση, οι προϋποθέσεις προσφυγής στη συγκεκριμένη διαδικασία.(...)το Κλιμάκιο κρίνει ότι στην κρινόμενη υπόθεση συντρέχουν σωρευτικά οι προϋποθέσεις της διάταξης της περ. γ της παρ. 2 του άρθρου 32 του ν. 4412/2016 για την προσφυγή στη εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση προκήρυξης. Ειδικότερα, η ανάγκη άμεσης αποκατάστασης των ζημιών που έχει υποστεί το οδόστρωμα από έκτακτα καιρικά φαινόμενα, αλλά και ολοκλήρωσης των ημιτελών εργασιών συνεπεία της αρχικής εργολαβίας που διαλύθηκε, ώστε να αποκατασταθεί η ασφαλής κυκλοφορία των συγκεκριμένων οδών, συνιστά κατεπείγουσα ανάγκη, η ικανοποίηση της οποίας νομίμως κρίθηκε από την αναθέτουσα αρχή ότι δεν επιτρέπει την τήρηση των χρονικών προθεσμιών που απαιτούν οι κοινοί κανόνες περί διεξαγωγής ανοικτού διαγωνισμού και, συνεπώς, δικαιολογεί την ανάθεση του έργου με τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση διακήρυξης. Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης ..., με την επισήμανση που αναφέρεται στη σκέψη 6 της παρούσας.

Διαδικασία ανάθεσης - Όργανα:Νόμιμη η καταβολή αμοιβής από  Υ.Δ.Ε. Υπουργείου, για την παροχή υπηρεσιών κοπής-ραφής στολών σε περισσότερους του ενός μειοδότες, κατόπιν πρόχειρου μειοδοτικού διαγωνισμού, διότι ότι ανάλογη δυνατότητα παρείχετο στους  Όρους Συμφωνιών του διαγωνισμού.

Εάν σε δημόσιο διαγωνισμό εκτέλεσης δημοσίου έργου, στον οποίο η υπογραφείσα σύμβαση με την πρώτη μειοδότρια εταιρεία έχει ακυρωθεί με δικαστική απόφαση, λόγω έλλειψης των απαιτούμενων προϋποθέσεων καταλληλότητας αυτής: α) υποχρεούται ο Ε.Φ.Κ.Α. να συνεχίσει τη διαγωνιστική διαδικασία εγκρίνοντας την ανάθεση της σύμβασης στη δεύτερη μειοδότρια ή πρέπει να καλέσει, με νέα πρόσκληση την πρώτη μειοδότρια να καταθέσει εκ νέου τα απαιτούμενα για την ανάθεση του έργου δικαιολογητικά και β) πρέπει να ακολουθηθεί η διαδικασία διάλυσης της ακυρωθείσας σύμβασης ή πρέπει να θεωρηθεί ότι αυτή δεν υφίσταται και ότι τυχόν ...(..)Κατάσταση : Εκκρεμεί αποδοχή 
α) Επειδή με απόφαση του ΣτΕ κρίθηκε ότι η αναδειχθείσα μειοδότρια δεν προσκόμισε τα απαιτούμενα για την ανάθεση του έργου δικαιολογητικά, εφαρμογή έχουν οι διατάξεις των άρθρων 26 του ν. 3669/2008 και 4 παρ. 4.2 της διακήρυξης του διαγωνισμού, σύμφωνα με τις οποίες, αν τα προσκομισθέντα δικαιολογητικά είναι ελλιπή ή αν εξέλιπαν οι προϋποθέσεις υπό τις οποίες έγινε δεκτός στο διαγωνισμό ο μειοδότης, εξετάζεται η ανάθεση της κατασκευής στην αμέσως επόμενη, κατά σειρά μειοδοσίας, εργοληπτική επιχείρηση ή κοινοπραξία υπό τις ίδιες προϋποθέσεις και ούτω καθεξής, έως ότου καταστεί δυνατή η ανάθεση, ο δε Ε.Φ.Κ.Α. υποχρεούται να συνεχίσει τη διαγωνιστική διαδικασία καλώντας τη δεύτερη μειοδότρια να καταθέσει τα παραπάνω δικαιολογητικά και, σε περίπτωση θετικής έκβασης, να εγκρίνει την ανάθεση της σύμβασης σε αυτήν (πλειοψ.). β) Η ακυρωθείσα σύμβαση δεν υφίσταται και τυχόν εκατέρωθεν απαιτήσεις θα πρέπει να αναζητηθούν κατά τις διατάξεις για τον αδικαιολόγητο πλουτισμό του Αστικού Κώδικα (ομόφ.). Το ερώτημα παραπέμφθηκε στην Β΄ Τακτική Ολομέλεια, κατόπιν της υπ' αριθ. 18/2019 γνωμοδότησης του ΣΤ΄Τμήματος ΝΣΚ.

Γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, κατά το άρθρο 66 παράγραφος 2 του π.δ. 284/1989, για τη νομιμότητα της διάλυσης της 224/2004 σύμβασης με κοινή συγκατάθεση των συμβαλλομένων, Ελληνικού Δημοσίου και της εταιρείας με την επωνυμία “M….. S.A.”.(...)Το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους γνωμοδοτεί ομόφωνα θετικά για τη νομιμότητα της διάλυσης της 224/2004 σύμβασης με κοινή συγκατάθεση των συμβαλλομένων, Ελληνικού Δημοσίου και της εταιρείας με την επωνυμία “M…..S.A.”. Όροι και προϋποθέσεις διάλυσης της σύμβασης με κοινή συγκατάθεση των συμβαλλομένων. Τοκοφορία χορηγηθείσας στον προμηθευτή προκαταβολής.

Με την προδικαστική προσφυγή, ο προσφεύγων (οικονομικός φορέας) ζητά την ακύρωση της παράλειψης της αναθέτουσας αρχής να εκδώσει διαπιστωτική πράξη ματαίωσης της διαδικασίας. Η διαδικασία αφορά τη σύμβαση προμήθειας υλικών για το Νοσοκομείο με εκτιμώμενη αξία 1.038.892,42 € (άνευ ΦΠΑ 764.418,16 €), η οποία δημοσιεύθηκε στο ΕΣΗΔΗΣ και ΚΗΜΔΗΣ το 2019. Ο προσφεύγων υποστηρίζει ότι η αναθέτουσα αρχή παραβίασε τα νόμιμα συμφέροντα του μη καλώντας τον να παρατείνει την ισχύ της προσφοράς του, ενώ διατηρούσε τη δυνατότητα να συνεχίσει τη διαδικασία εκ των υστέρων σύμφωνα με το άρθρο 97 παρ. 5 του Ν. 4412/2016.

Μη νόμιμη εν μέρει η διαδικασία διενέργειας ανοικτού διαγωνισμού με κριτήριο κατακύρωσης τη χαμηλότερη τιμή, για την ανάδειξη προμηθευτών τροφίμων από φορέα που εξαιρείται της εφαρμογής του ν.2286/1995, καθόσον α) μη νομίμως αναδείχθηκε μειοδότης προμηθεύτρια εταιρεία, η οποία δεν υπέβαλε, το επί ποινή αποκλεισμού απαιτούμενο από την οικεία διακή¬ρυξη πιστοποιητικό, η έλλειψη του οποίου δεν καλύπτεται από ένορκη βεβαίωση του νομίμου εκπροσώπου της άνω εταιρείας ενώπιον συμβολαιογράφου διότι δεν συντρέχει αδυναμία έκδο- σής του στην Ελλάδα αφού οι λοιπές συμμετέχουσες στο διαγωνισμό εταιρείες το προσκομίζουν και β) μη νομίμως αναδείχθηκαν μειοδότες προμηθεύτριες εταιρείες, οι οποίες δεν είχαν υποβάλει στο διαγωνισμό πιστοποιητικά ονομαστικοποίησης, υποχρέωση που απορρέει ευθέως από το νόμο. Με τις 2842 και 2843/2010 Αποφάσεις του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου απορρίφθηκαν αιτήσεις ανάκλησης κατά της προμνησθείσας Πράξης του Κλιμακίου.