Η προσφεύγουσα αιτείται την ακύρωση της απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής της αναθέτουσας αρχής, η οποία κρίνει αποδεκτή την προσφορά της παρεμβαίνουσας εταιρείας και την ανάδειξή της ως προσωρινής αναδόχου για το έργο «Διευθέτηση Κεντρικού Χειμάρρου ...». Επίσης, ζητά να αναδειχθεί η ίδια ως προσωρινή ανάδοχος και να της ανατεθεί η εκτέλεση του έργου. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά τη διευθέτηση κεντρικού χειμάρρου με συνολικό προϋπολογισμό 1.048.387,10 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ). Η προσφυγή θεμελιώνεται στον ισχυρισμό ότι η προσφορά της παρεμβαίνουσας υποβλήθηκε με μη έγκυρη ψηφιακή υπογραφή (χαλαρής αποθήκευσης), παραβιάζοντας ουσιώδεις όρους της διακήρυξης.

Η προσφεύγουσα εταιρεία αιτείται με την προδικαστική προσφυγή της την ακύρωση ή μερική τροποποίηση της απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου του αναθέτοντος φορέα, η οποία αφορά τον Ανοικτό Δημόσιο Διαγωνισμό για την «Προμήθεια και τοποθέτηση φρεατίων ΕΕΛ». Συγκεκριμένα, ζητά η προσφυγή να απορριφθεί στο σύνολό της η προσφορά της παρεμβαίνουσας εταιρείας και να αποκλειστεί η συμμετοχή της από τη συνέχιση της διαδικασίας του διαγωνισμού. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά την προμήθεια και τοποθέτηση καλυμμάτων φρεατίων από υλικά FRP ή GRP, τα οποία έχουν υψηλή χημική αντίσταση και μηχανική αντοχή, με σκοπό την βελτίωση της στεγανοποίησης και της ασφάλειας των εργαζομένων. Η προσφυγή θεμελιώνεται σε ελλείψεις της προσφοράς της παρεμβαίνουσας, όπως ανακριβή τεχνικά χαρακτηριστικά, έλλειψη απαιτούμενων πιστοποιητικών και μη συμμόρφωση με τις τεχνικές προδιαγραφές της διακήρυξης.

Ο προσφέρων (προσφεύγων) επιδιώκει την ακύρωση της απόφασης με αριθμό 65628/3908/31.07.2018 του Συντονιστή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής, η οποία απέρριψε την προσφορά του στον διαγωνισμό για την εκτέλεση (1) αμετάκλητων πρωτοκόλλων κατεδάφισης σε περιοχές αιγιαλού και παραλίας του Δήμου Αίγινας και (2) κατεδάφισης πολεοδομικών αυθαιρέτων σε κοινόχρηστους χώρους και προστατευόμενες περιοχές της Ανατολικής Αττικής. Ο προσφέρων υποστηρίζει ότι η απόρριψη της προσφοράς του ήταν παράνομη, καθώς θεωρεί ότι το ΤΕΥΔ (Τυποποιημένο Έντυπο Υπεύθυνης Δήλωσης) της συνεργαζόμενης εταιρείας δεν απαιτούσε ψηφιακή υπογραφή και ότι η αναθέτουσα αρχή έπρεπε να θεωρήσει έγκυρη την υποβολή του. Επιπλέον, ισχυρίζεται ότι η προσφορά του ήταν πλέον συμφέρουσα οικονομικά.

Με την προδικαστική προσφυγή, η προσφεύγουσα (οικονομικός φορέας) ζητεί: 1) την ακύρωση της απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΥΔΑΠ, η οποία απέρριψε την προσφορά της και την απέκλεισε από τον διαγωνισμό, και 2) την αποδοχή και αποσφράγιση της προσφοράς της για περαιτέρω αξιολόγηση. Το αντικείμενο της σύμβασης ήταν η «ασφαλιστική κάλυψη κατά παντός κινδύνου των περιουσιακών στοιχείων της ΕΥΔΑΠ Α.Ε.» σε τρεις εγκαταστάσεις της (Γαλάτσι, Μενίδι, Ζωγράφου), με προϋπολογισμό 264.000,00 ευρώ. Η προσφεύγουσα διεκδικεί ότι το ΤΕΥΔ που υπέβαλε είχε έγκυρη ψηφιακή υπογραφή, ενώ η ΕΥΔΑΠ ισχυρίστηκε ότι η υπογραφή ήταν μη έγκυρη και δεν κάλεσε την προσφεύγουσα για διευκρινίσεις, όπως ορίζει ο νόμος.

Με την προδικαστική προσφυγή, η εταιρεία αιτείται την άκυρωση της απόφασης αριθμ. 427/2018 της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου [...], η οποία απέρριψε την προσφορά της λόγω μη έγκυρης ψηφιακής υπογραφής στα δικαιολογητικά. Επίσης, ζητεί τη διαπίστωση ότι η υπογραφή ήταν έγκυρη σύμφωνα με τον Κανονισμό eIDAS (910/2014) και την επιστροφή της καταβληθείσας εγγύησης (7.178,00€). Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά την ανέγερση νευπαγώγου στην θέση [...], με συνολικό προϋπολογισμό 1.435.483,87€ (χωρίς ΦΠΑ). Η προσφυγή υποστηρίζει ότι η απόρριψη της προσφοράς παραβίασε τη νομοθεσία για τις δημόσιες συμβάσεις και τους όρους της Πρόσκλησης.

Σύμβαση παραχώρησης υπηρεσιών συλλογής και διαχείρισης στερεών αποβλήτων και καταλοίπων φορτίου των πλοίων που καταπλέουν στην θαλάσσια περιοχή (...)Σαφώς συνάγεται από το σύνολο των διατάξεων που διέπουν την επίμαχη διαγωνιστική διαδικασία, ότι το ΕΕΕΣ του τρίτου πρέπει να φέρει υπογραφή που προσώπου που τον εκπροσωπεί νομίμως, είτε ιδιόχειρη που συνοδεύεται από τη βεβαίωση αρμοδίως του γνησίου αυτής, είτε ψηφιακή και συγκεκριμένα εγκεκριμένη προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή ή προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή που υποστηρίζεται από εγκεκριμένο πιστοποιητικό που χορηγήθηκε από έναν εγκεκριμένο πάροχο υπηρεσιών εμπιστοσύνης, ο οποίος περιλαμβάνεται στον κατάλογο εμπίστευσης σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) 910/2014.(...)Με την προδικαστική της προσφυγή η ήδη παρεμβαίνουσα υποστήριξε ότι το ΕΕΕΣ της εταιρίας «... ...» ως τρίτου, στην τεχνική ικανότητα του οποίου στηρίζεται η αιτούσα, δεν έφερε έγκυρη υπογραφή καθώς έφερε ψηφιακή υπογραφή που εκδόθηκε («issued by») από το φορέα «MS-Organization-Access», ο οποίος όμως δεν αποτελεί εγκεκριμένο πάροχο υπηρεσιών εμπιστοσύνης, σύμφωνα με το επίσημο Μητρώο παρόχων υπηρεσιών εμπιστοσύνης που τηρεί η αρμόδια αρχή Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων. Η Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ. με την προσβαλλόμενη απόφασή της διαπίστωσε καταρχάς ότι σύμφωνα με το επίσημο μητρώο παρόχων υπηρεσιών εμπιστοσύνης που τηρεί η αρμόδια εθνική αρχή, ήτοι η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων, οι πάροχοι εγκεκριμένων υπηρεσιών εμπιστοσύνης είναι μόνον οι εταιρείες: (i) ... και (v) ..... Στη συνέχεια η Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ., μετά από έλεγχο της εγκυρότητας της ψηφιακής υπογραφής, διαπίστωσε ότι το ΕΕΕΣ της «... ...» «ήταν υπογεγραμμένο από τον ... ..., του οποίου το πιστοποιητικό υποστηρίζεται από τον φορέα "MS-Organization-Access" που δεν ανήκει στους εγκεκριμένους παρόχους υπηρεσιών εμπιστοσύνης, σύμφωνα με το παραπάνω μητρώο της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων». Εξάλλου, και από τον έλεγχο του εγγράφου που πραγματοποίησε η Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ. μέσω του διαδικτυακού τόπου eIDAS Dashboard της Ευρωπαϊκής Ένωσης προέκυψε το ίδιο αποτέλεσμα, ότι, δηλαδή, το εν λόγω ΕΕΕΣ δεν φέρει έγκυρη ψηφιακή υπογραφή υποστηριζόμενη από πιστοποιητικό διαπιστευμένου φορέα. Με τα δεδομένα αυτά, η Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ. έκρινε ότι η προσφορά της αιτούσας ήταν απορριπτέα λόγω μη έγκυρης υπογραφής του ΕΕΕΣ του τρίτου.(...)Συνεπώς, κατά τα προβαλλόμενα, ο τρίτος παρέχων στήριξη οφείλει να θέτει στο ΕΕΕΣ «ψηφιακή υπογραφή» και όχι «εγκεκριμένη προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή ή προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή που υποστηρίζεται από εγκεκριμένο πιστοποιητικό», εν πάση δε περιπτώσει προβάλλεται ότι ο σχετικός όρος της Διακήρυξης αναφορικά με την έννοια της «ψηφιακής υπογραφής» στο ΕΕΕΣ του τρίτου ήταν ασαφής και δεν μπορεί να οδηγήσει σε αποκλεισμό της. Ωστόσο, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω στη σκέψη 12, ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος ως νόμω αβάσιμος, διότι από την συνδυαστική ερμηνεία του όρου 3.3.3.Β9 (α) της Διακήρυξης με τους λοιπούς όρους αυτής, καθώς και με τις παρατιθέμενες στις σκέψεις 7-11 διατάξεις του Κανονισμού (ΕΕ) 910/2014 και της εθνικής νομοθεσίας προκύπτει σαφώς ότι το ΕΕΕΣ του τρίτου που υπογράφεται ψηφιακά πρέπει να φέρει εγκεκριμένη προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή ή προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή που υποστηρίζεται από εγκεκριμένο πιστοποιητικό.(...)Ωστόσο, τα ως άνω στοιχεία που περιείχε το ΕΕΕΣ της εταιρίας ... ..., ήτοι α) η σφραγίδα της εταιρίας, β) ιδιόχειρη υπογραφή, η οποία προβάλλεται ότι ανήκει στον ... ..., χωρίς πάντως βεβαίωση του γνησίου αυτής, καθώς και γ) η εμφάνιση μιας «ψηφιακής υπογραφής» με αναφορά ημερομηνίας και ώρας, από τον έλεγχο της οποίας («ψηφιακής υπογραφής») προέκυψε ότι δεν στηριζόταν σε πιστοποιητικό εγκεκριμένου παρόχου υπηρεσιών εμπιστοσύνης, δεν μπορούσαν να υποκαταστήσουν την σαφή απαίτηση της Διακήρυξης για έγκυρη υπογραφή του ΕΕΕΣ (είτε με ιδιόχειρη υπογραφή συνοδευόμενη από βεβαίωση αρμοδίως του γνησίου αυτής είτε με ηλεκτρονική υπογραφή που στηρίζεται σε πιστοποιητικό εγκεκριμένου παρόχου υπηρεσιών εμπιστοσύνης), η οποία διασφαλίζει ότι το πρόσωπο που φέρεται να υπογράφει το ΕΕΕΣ είναι πράγματι εκείνο που το υπογράφει. Σε περίπτωση δε έλλειψης έγκυρης, κατά τους όρους της Διακήρυξης, υπογραφής του ΕΕΕΣ η προσφορά δεν μπορεί να διευκρινιστεί, κατά τις ανωτέρω στη σκέψη 18 παρατιθέμενες διατάξεις του νόμου και της Διακήρυξης, με την εκ νέου υποβολή ΕΕΕΣ εγκύρως υπογεγραμμένου, διότι στην περίπτωση αυτή τυχόν «διευκρίνιση» θα συνιστούσε ανεπίτρεπτη τροποποίηση της προσφοράς του συμμετέχοντος. Επειδή, κατόπιν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση θα ήταν απορριπτέα. Ωστόσο, στις 12.9.2024 δημοσιεύθηκε η ΣτΕ/1256/2024 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας πενταμελούς συνθέσεως, με την οποία παρεμφερή με τα ως άνω κριθέντα ζητήματα αντιμετωπίστηκαν διαφορετικά. Δια ταύτα Απέχει να αποφανθεί οριστικά. Παραπέμπει την υπόθεση στην επταμελή σύνθεση του Δ΄ Τμήματος.

Η προσφεύγουσα εταιρεία ασκεί προδικαστική προσφυγή κατά του Πανεπιστημίου Πειραιώς, ζητώντας την ακύρωση της απόφασης που ενέκρινε τα αποτελέσματα του ελέγχου δικαιολογητικών και τεχνικών προσφορών στον διαγωνισμό για προμήθεια επιστημονικού και συμβατικού εξοπλισμού, με αντικείμενο συγκεκριμένα την Ομάδα ΣΤ (Οπτικοακουστικό Υλικό) προϋπολογισμού 36.000€. Ισχυρίζεται ότι η τεχνική προσφορά της ανταγωνίστριας εταιρείας δεν πληροί τις απαιτούμενες τεχνικές προδιαγραφές σε ορισμένες ενότητες και ότι το ΤΕΥΔ (Τυποποιημένο Εντύπο Υπεύθυνης Δήλωσης) δεν είχε κατάλληλη ψηφιακή υπογραφή όλων των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου. Ζητεί να ακυρωθεί η διαδικασία για το συγκεκριμένο τμήμα του διαγωνισμού.

Η προσφεύγουσα ασκεί προδικαστική προσφυγή ζητώντας την ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης της αναθέτουσας αρχής, η οποία είχε απορρίψει την οικονομική προσφορά της και είχε ανακηρύξει την παρεμβαίνουσα εταιρία ως προσωρινό ανάδοχο για τα Τμήματα 1 και 2 της δημόσιας σύμβασης. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορούσε την προμήθεια 315.000 πετσετών (προσώπου, λουτρού, ποδιών) για τα έτη 2018-2020, προβλεπόμενης δαπάνης 959.610,00 ευρώ. Η απόρριψη της προσφοράς της προσφεύγουσας έγινε με την αιτιολογία ότι τα δικαιολογητικά της έφεραν μη έγκυρη ψηφιακή υπογραφή, κάτι που η προσφεύγουσα αποδίδει σε τυχαίο γεγονός λόγω ασυμβατότητας του λογισμικού.

Η προσφυγή αίτησε την ακύρωση της απόφασης 122/07-05-2018 του Διοικητικού Συμβουλίου της Δ.Ε.Υ.Α. Αλεξανδρούπολης, με την οποία ενεκρίθη το πρακτικό του διαγωνισμού για τον προσωρινό ανάδοχο του έργου 'Κατασκευή Δικτύων Αποχέτευσης και Ε.Ε.Λ. Μάκρης του Δήμου Αλεξανδρούπολης'. Το αντικείμενο της σύμβασης ήταν η κατασκευή υδραυλικών έργων σε προϋπολογισμό 4.404.673,41€. Επιπλέον, ζητήθηκε η αναγνώριση της ακυρότητας της προσφοράς της Ένωσης Οικονομικών Φορέων λόγω πλημμελούς ψηφιακής υπογραφής, η οποία θεωρήθηκε μη έγκυρη σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) 910/2014.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:...η αναθέτουσα αρχή προκήρυξε δημόσιο ηλεκτρονικό ανοικτό διαγωνισμό για το έργο «Δημιουργία δικτύου ΑΜΕΑ στη μεσαιωνική πόλη της …», με κριτήριο κατακύρωσης την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά βάσει τιμής, προϋπολογισθείσας συνολικά δαπάνης 650.000,00 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ. (....)Επειδή, δοθέντος ότι η μη έγκυρη ψηφιακή υπογραφή ισοδυναμεί με έλλειψη αυτής, εκ των προεκτεθέντων συνάγεται ότι οι υπεύθυνες δηλώσεις που έχει προσκομίσει ο προσφεύγων ως δικαιολογητικά κατακύρωσης δεν φέρουν υπογραφή κατά παράβαση των διατάξεων της διακήρυξης και της ισχύουσας νομοθεσίας, με αποτελέσμα την έλλειψη εκ μέρους του προσφεύγοντος απόδειξης της μη συνδρομής των λόγων αποκλεισμού και του κριτηρίου επιλογής που αφορούν οι κατατεθείσες υπεύθυνες δηλώσεις. Αβασίμως δε ισχυρίζεται ο προσφεύγων ότι με τις διευκρινίσεις επιβεβαίωσε ότι διαθέτει έγκυρη ψηφιακή υπογραφή από το έτος 2017, προσκομίζοντας τα σχετικά πιστοποιητικά και άρα δεν συντρέχει ανυπαρξία πιστοποιητικού διότι η αναθέτουσα αρχή απέρριψε την προσφορά του με την αιτιολογία ότι η τεθείσα στις υπεύθυνες δηλώσεις ψηφιακή υπογραφή της οποίας η διάρκεια ισχύος δεν ταυτίζεται με την αναφερόμενη στα διευκρινιστικά έγγραφα δεν έχει εκδοθεί από πιστοποιημένο πάροχο και συνεπώς δεν διαθέτει έγκυρο πιστοποιητικό. Ομοίως αβασίμως ισχυρίζεται ο προσφεύγων ότι η αναθέτουσα αρχή απέρριψε την προσφορά του δίχως να ελέγξει τα έγγραφα που προσκόμισε με τις διευκρινίσεις, καθώς, ως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου αφενος τα στοιχεία αυτά ελήφθησαν υπόψη από την Επιτροπή Διαγωνισμού και μάλιστα απεστάλησαν και στην ΑΠΕΔ προς έλεγχο, αφετέρου τα προσκομισθέντα διευκρινιστικά στοιχεία ουδόλως αναιρούν τη διαπίστωση περί μη εγκυρότητας της ψηφιακής υπογραφής του προσφεύγοντος που τέθηκε στις υπεύθυνες δηλώσεις που προσκομίστηκαν ως δικαιολογητικά κατακύρωσης. Επομένως, ορθώς και κατά δεσμία αρμοδιότητα η αναθέτουσα αρχή απέρριψε την προσφορά του προσφεύγοντος ως εκ τούτου ο πρώτος λόγος της προσφυγής τυγχάνει απορριπτέος ως αβάσιμος. 44.Επειδή, δοθέντος ότι, ως έχει ήδη εκτεθεί υπό σκέψη 11, ο δεύτερος λόγος της προδικαστικής προσφυγής που αφορά τη μη νομιμότητα της κατάπτωσης της εγγυητικής επιστολής του προσφεύγοντος στερείται αντικειμένου, η υπό εξέταση προσφυγή πρέπει να απορριφθεί εν συνόλω.